Ο Καζαντζάκης στο Φραγκοκάστελο

Αψηφώντας τον καλοκαιρινό καύσωνα και μάλιστα ντάλα μεσημέρι, στις 28-6-2107 κάποιοι “τολμηροί” θαυμαστές του καζαντζακικού έργου, ξεκινήσαμε από τα Χανιά για το ιστορικό Φραγκοκάστελο Σφακίων, που το στοιχειώνουν πάντα οι ψυχές των αδικοχαμένων παλληκαριών του Χατζή Μιχάλη Νταλιάνη, στη μάχη με τους Τούρκους το Μάη του 1828.
Σκοπός μας ήταν η παρακολούθηση μιάς ακόμη εκδήλωσης για τον μεγάλο μας Καζαντζάκη ,που οργάνωσαν εκεί η τοπική Επιτροπή Χανίων της Διεθνούς Εταιρείας φίλων του Ν. Καζαντζάκη, ο Σύλλογος Αποφοίτων της Ελληνογαλλικής Σχολής Χανίων, και ο Δήμος Σφακίων.
Το έργο που θα παρουσιάζονταν, ήταν ο Καπετάν Μιχάλης. Γνωρίζαμε εκ των προτέρων ότι η μαγεία του καζαντζακικού λόγου θα μας έκανε να ξεχάσουμε την όποια ταλαιπωρία. Δεν πέσαμε έξω. Το αντίθετο μάλιστα.
Κερδίσαμε πολύ περισσότερα από τα προσδοκώμενα. Οι εκλεκτοί 0μιλητές Κανάκης Ιερωνυμάκης – γνωστός λαογράφος- από τα Σφακιά, και Σήφης Μιχελογιάννης -ο υπεύθυνος του τομέα Κρήτης της Δ.Ε.Φ.Ν.Κ. αφού αναφέρθηκαν στο τεράστιο έργο του μεγάλου μας συγγραφέα, μας έδωσαν με τρόπο λιτό όπως ταίριαζε στην προκειμένη περίπτωση, αλλά και βαθιά διεισδυτικό, τόσο την υπόθεση όσο και την ανάλυση του συγκεκριμένου μυθιστορήματος. Τα βαθύτερα νοήματα που αναδείχτηκαν ήταν η ανθρωπιά, η σκληρή πάλη του ανθρώπου με ό τι θεωρεί ότι αποτελεί εμπόδιο για την πραγμάτωση των ιδανικών του, η αδιαπραγμάτευτη αγάπη του Κρητικού για την ελευθερία.
Από το σύνθημα “ελευθερία η θάνατος” φλογίζεται διαχρονικά η κρητική ψυχή και εδώ, μέσα στην υποβλητική ατμόσφαιρα του χώρου, αυτό το ιδανικό ζωντάνεψε ξανά με τη μεγαλόπρεπη, παθιασμένη και ηρωική μορφή του Καπεταν Μιχάλη.
Και η μεγάλη έκπληξη ήρθε στο β μέρος , όταν είχαμε την ευκαιρία να απολαύσουμε από τα παιδιά του Λυκείου Σφακίων τη “δραματοποίηση” με μουσική, τραγούδι και απαγγελία,του έργου που είχε προηγουμένως παρουσιαστεί και αναλυθεί από τους ομιλητές. Ηταν πρώτα ο Πάρης Γιαννουλάκης και ο Νίκος Σφηνιάς -δυό εξαιρετικά ταλαντούχα παιδιά – που τραγούδησαν με την καθαρή,αντρίκια αλλά και τόσο αισθαντική φωνή τους , απήγγειλαν και έπαιξαν μαντολίνο ο πρώτος,, λαγούτο και μαντολίνο ο δεύτερος όχι σαν μαθητές, αλλά, σαν καταξιωμένοι καλλιτέχνες. Στο πλάι τους η άξια εκπαιδευτικός Αρτεμις Ματσαμάκη, που με άγρυπνη φροντίδα στήριξε την προσπάθεια των παιδιών, έγραψε μαζί τους τα βασισμένα πάνω στο έργο κείμενα, τα ενθάρρυνε, τα καθοδήγησε στο να συνθέσουν κι εκείνα τις δικές τους δημιουργίες, ενω διάβασε και η ίδια, με ξεχωριστό τρόπο, μεγάλα αποσπάσματα από το έργο.
Με την προσπάθεια της αυτή η Αρτεμις, μια νέα κοπέλα, έδειξε για μια ακόμη φορά, ότι ο εκπαιδευτικός που τιμά το λειτούργημά του, δεν περιορίζεται στη μετάδοση κάποιων στείρων γνώσεων που αφορούν αποκλειστικά και μόνο την ειδικότητά του, αλλά σκυβει με την ανάλογη προσοχή και ευαισθησία στην άγουρη ακόμη παιδική ή εφηβική ψυχή, και παραμερίζοντας τις όποιες αδυναμίες του κάθε παιδιού, προσπαθεί να φέρει στην επιφάνεια και να αναδείξει τα κρυμμένα δώρα που του χάρισε ο δημιουργός. Ετσι κάνει ο αληθινός δάσκαλος…..
Ενδιάμεσα, δυό άλλα παλληκαράκια, ο Γιώργος Μπούχλης και ο Μανούσος Μανουσέλλης καθοδηγημένα από τον επίσης άξιο χοροδιδάσκαλο Νίκο Μαρκουτσάκη, χόρεψαν ένα λεβέντικο κρητικό χορό, που είχε πολλά από τα δωρικά στοιχεία του αρχαίου Πυρρίχιου. Ολα τα παιδιά και οι δάσκαλοί τους δίδαξαν ήθος, λεβεντιά και αξιοπρέπεια. Μας συγκίνησαν.
Εκαμαν τα μάτια μας να δακρύσουν. Την καρδιά και τα χείλη μας να τραγουδήσουν μαζί τους τα περήφανα ριζίτικα. Μας έδωσαν ελπίδα. Είναι αυτό ακριβώς που θα ήθελε νομίζω και ο μεγάλος μας συγγραφέας, που όπως ανέφερε και ο Σήφης Μιχελογιάννης, το λέφτερο πάντα πνεύμα του, πρέπει να ήταν κάπου εκεί και να παρακολουθούσε κι εκείνος με την ανάλογη συγκίνηση. Θα ένιωσε απόλυτα δικαιωμένος,, αφού το έργο του όχι μόνο συγκινεί ακόμα και σήμερα, αλλά γίνεται και γονιμοποιός δύναμη για τις δημιουργικές ανησυχίες των νέων ανθρώπων. Τέλος, , πλάι στην τόσο πλούσια οπτικοακουστική και λογοτεχνική πανδαισία, στάθηκε ισάξια και η αισθητική απόλαυση που μας χάρισε για μια ακόμη φορά η γνωστή “Κόρη του Γιαλού” Γεωργία Καντουνατάκη με τις καταπληκτικές θαλασσογραφίες της που κόσμησαν αυτές τις μέρες, το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Σφακίων.Με τα δικά της εντελώς απλά και φυσικά υλικά και με τη δύναμη του ξεχωριστού ταλέντου της, η αυτοδίδακτη ζωγράφος, μαθήτρια κάποτε κι αυτή της Γαλλικής Σχολής, μας ταξίδεψε σε βαθυγάλανα πελάγη, ως επιβάτες μεγάλων καραβιών η μικρών ξεχασμένων πλεούμενων, και μας έκανε κοινωνούς της θαλασσινής μαγείας όπως εκείνη τη βίωσε στο Λουτρό Σφακίων, από τα παιδικά της χρόνια.
Θερμά συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές αυτής της όμορφης εκδήλωσης. Να έχουν υγεία, να συνεχίσουν το δημιουργικό τους έργο, και να μας χαρίζουν πολλές τέτοιες στιγμές ψυχικής ανάτασης κα αισθητικής απόλαυσης,πράγμα πολύτιμο και ειδικά τώρα, στις δύσκολες μέρες που όλοι μας περνάμε.