-ΕΜΑΘΑ πως σύγχρονοι ήρωες είναι αυτοί που κάνουν αυτό που πρέπει, όπου κι αν βρίσκονται, όποια θέση κι αν έχουν. Εδώ και μια πενταετία, πραγματικοί ήρωες αναδείχθηκαν οι γιατροί που με την πανδημία έσωσαν χιλιάδες ανθρώπινες ζωές· αλλά και οι ανώνυμοι εκείνοι επιστήμονες που δούλευαν -και δουλεύουν- νύχτα μέρα για να βρουν εμβόλια ή να ανακαλύψουν νέες παραλλαγές ασθενειών. Ήρωες είναι οι απλοί πολίτες υπερασπιστές της πατρίδας σε αέρα, ξηρά και θάλασσα. Ήρωες και οι Πυροσβέστες που διασώζουν εγκλωβισμένους όπως κι οι εθελοντές Ερυθροσταυρίτες· ήρωες και οι δάσκαλοι απόμακρων σχολείων. Ήρωες, για μας, είναι κι όσοι ασκούν τη δουλειά τους με χαμόγελο, υπομονή κι ανυπόκριτη ευγένεια…
Οι “πόλεμοι” σήμερα είναι καθημερινοί και σε όλα τα επίπεδα του βίου.
-ΕΜΑΘΑ ότι οι επεκτατικοί πόλεμοι (“της γεωγραφίας”) δεν είναι διαλείμματα, αλλά ο κανόνας στη φύση και στις ζωές μας. Και πως η ειρήνη είναι το πιο εύθραυστο πράγμα στον κόσμο: διαρκεί όσο της το επιτρέψει το κενό ενός πολέμου με τον επόμενο.
-ΕΜΑΘΑ ότι είμαστε απόλυτα υπεύθυνοι για τις πράξεις μας, ως άτομα και ως σύνολα. Και πως πληρώνουμε, αργά ή γρήγορα τις συνέπειες των αποφάσεων ή και των μη αποφασεών μας: τόσο σε ό,τι αφορά το πολιτικό γίγνεσθαι στη χώρα, όσο και στην ιδιωτική ζωή μας.
-ΕΜΑΘΑ ότι την πολιτική ασκούν όχι πάντα οι καλύτεροι. Είναι ωραία η φιλοδοξία, όταν όμως έχει θετικά αποτελέσματα που ακουμπούν όλους μας. Ένας αδύναμος πρωθυπουργός, εξασθενεί και τον πιο δυνατό λαό. Οι “οικογενειοκρατίες” ή τα “παιδιά του κομματικού σωλήνα” αποτελούν μάστιγες για τη χώρα, όταν κυρίως είναι κομματικά υποχείρια.
-ΕΜΑΘΑ πως τις περισσότερες φορές η πολιτική συνοδεύεται από προδοσίες “ιδεολογιών” και προσώπων, απαράδεκτους συμβιβασμούς, “αποστασίες”, μεγάλα κι ανεφάρμοστα λόγια. Έτσι, το “εφικτόν” της πολιτικής (Κ. Καραμανλής, ο πρεσβύτερος) γίνεται ανέφικτο, όχι από έλλειψη ενδιαφέροντος αλλά από ύποπτο εφησυχασμό, περιφρόνηση υπεσχημένων ή άστοχες εκτιμήσεις.
-ΕΜΑΘΑ πως τα άτομα που δρουν με υπομονή και επιμονή έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να επιτύχουν στη ζωή τους από τους άλλους που στην πρώτη δυσκολία εγκαταλείπουν σχέδια και προσπάθεια. “Πάντα φαντάζει αδύνατο, ώσπου να γίνει!”, έλεγε ο Μαντέλα.
-ΕΜΑΘΑ πως ο φόβος για το χειρότερο οδηγεί πολλές φορές στο καλύτερο. Όπως το λένε οι παρακάτω νεανικοί στίχοι της Έλενας Χ., που αμφιταλαντεύεται μεταξύ φόβου του παρόντος και ονείρων του μέλλοντος (1):
“Δεν έχω μάθει στη ζωή μου και πολλά.
Μόνη απ’ τον κόσμο καθόμουν κι ονειρευόμουν,
έμαθα τη διαφορά της μοναχικότητας και της μοναξιάς,
έμαθα να μένω, έμαθα να φεύγω, και ας φοβόμουν.
Έμαθα λοιπόν μαζί τον φόβο και τα όνειρα,
και ότι πολλές φορές τα όνειρα φοβίζουν,
ότι ο φόβος δίνει δύναμη για κατορθώματα,
που ούτε τα όνειρα δεν τόλμησαν να αγγίξουν. (…)”
-ΕΜΑΘΑ πως δεν αρκεί πάντα να σε συγχωρούν οι άλλοι. Πρέπει να συγχωρείς κι εσύ… Ίσως περισσότερο από τους άλλους. Κι ακόμη, πρέπει να έχεις τη δύναμη να συγχωρείς και τον εαυτό σου, αποβάλλοντας “βαρίδια” και αυτοενοχές του παρελθόντος.
-ΕΜΑΘΑ πως μια ατιμία, δολιότητα ή όπως αλλιώς την ονομάσετε, είναι ικανή να μας κάνει άνω κάτω· ακόμη και τον ύπνο μας να χάσουμε. Και πως, μετά από ένα τέτοιο ψυχικό “τραύμα” είναι αμφίβολο αν συγχωρέσουμε (ή συγχωρεθούμε απο) τους άλλους)
-ΕΜΑΘΑ πως η ανάγνωση των βιβλίων -το “διάβασμα”- είναι ο καλύτερος και ταχύτερος τρόπος να βελτιώσουμε την ικανότητα της σκέψης μας· όμως, πιο σπουδαίο απ’ αυτό είναι οι γ ν ώ σ ε ι ς που αποκτούμε από τα βιβλία.
-ΕΜΑΘΑ πως τελικά η ζωή, με τα εμπόδια ή τις ευκαιρίες της, είναι μια “σταθερά” που οδηγεί στη χρυσή μετριότητα. Σκεφθείτε μόνο πως το 80% των ανθρώπων δεν καταφέρνει να εκπληρώσει τους στόχους του, παρά τη σκληρή και πολύωρη εργασία του.
-ΕΜΑΘΑ πως στον έρωτα οφείλω να αξιολογήσω τα υπέρ και τα κατά της σχέσης μου. Πριν την ολοκληρώσω. Με το γάμο, ο έλεγχος του οικογενειακού ιστορικού του άλλου είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας για την εξέλιξη της ζωής μου.
-ΕΜΑΘΑ πως μια λεοπάρδαλη ή μια ζέβρα, δεν μπορούν να αλλάξουν τα στίγματα ή τις γραμμές που έχουν στο σώμα τους. Μη πιστεύετε, λοιπόν, όταν οι άλλοι σας ορκίζονται πως θα αλλάξουν. Η επαναλαμβανόμενη οικογενειακή βία με τις γυνακοκτονίες, ή το σχολικό bulling είναι θέματα χαρακτήρος, διαπαιδαγώγησης ή και ενθάρρυνσης. Όχι μόνο καταστάσεων.
-ΕΜΑΘΑ ότι τα κρεμασμένα πτυχία στον τοίχο δεν μας κάνουν κατ΄ανάγκη αξιοπρεπείς ανθρώπους. Η ανθρωπιά (λησμονημένη λέξη), η ευγένεια στη σχέση μας με τους άλλους, ξεπερνάει θέσεις, χρήματα, περιουσίες: είναι θέμα ενσυναίσθησης (να θέσεις τον εαυτό σου στη θέση του άλλου), έμφυτης καλοσύνης, δοτικότητας, προσφοράς και θετικής δράσης.
-ΕΜΑΘΑ πως «η καλή επικοινωνία -κατά τον επικοινωνιολόγο Στ. Παπαθανασόπουλο- “θέλει λίγα λόγια, σαφή μηνύματα, καθαρές κουβέντες”. Η προσφυγή κυρίως από μέρους των πολιτικών σε κόλπα εξαπάτησης, δηλώνει την αδυναμία τους για επίλυση των προβλημάτων μας. Γι αυτό, ρίχνουν το βάρος της αναποτελεσματικότητάς τους στην απατηλή μιντιακή “επικοινωνία” που αργά ή γρήγορα αποκαλύπτεται.
-ΕΜΑΘΑ πως Χαρακτήρας και Θάρρος είναι τα κυριότερα χαρακτηριστικά ενός πραγματικού ηγέτη: σταθερότητα λόγων και πράξεων, ευθικρισία, διορατικότητα και τόλμη για καινοτομίες. Ακριβώς όπως ήταν οι Ελευθ. Βενιζέλος και Κωνσταντίνος Καραμανλής
-ΕΜΑΘΑ να έχω, μετά από 15 χρόνια αλλεπάλληλων κρίσεων, υπομονή για το παρόν, πίστη στο μέλλον και αίσθημα χαράς για κάθε νέα μου προσπάθεια. Όσο μικρή και να’ ναι.
-ΕΜΑΘΑ, όπως λέει ο αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος, πως στον κόσμο τότε μόνο θα΄ ρθει η ειρήνη, όταν “η εξουσία της αγάπης θα νικήσει την αγάπη για την εξουσία”…
…Κι έχω να μάθω πολλά ακόμη! (8-9-23)
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
-(1) Έλενα Χαπέσιη [https://ptoseis.wordpress.com/2017/06/30/]
* “Ιδιωτικά μαθήματα” [Μικρή πρώτη συλλογή “μαθημάτων”, στο Περι-διαβάζοντας, Χ.ν., 31-3-23]
