Με αφορµή την φετινή επέτειο από το θάνατο του Κωστή Παλαµά (27.02.1943 – 2025), στο σηµερινό µας σηµείωµα θα θέλαµε να ανατρέξουµε σε αθηναϊκές εφηµερίδες του 1897, στα φύλλα των οποίων ανακοινώνεται στο αναγνωστικό κοινό ο διορισµός του ως γραµµατέως του Εθνικού Πανεπιστηµίου Αθηνών.
Θα ξεκινήσουµε από την «Εστία» της 17ης Οκτωβρίου 1897, λίγες ηµέρες µετά τη, χάρη στη µεσολάβηση της Ρωσίας και των Ευρωπαϊκών ∆υνάµεων, σύναψη ειρήνης ανάµεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία που τερµάτισε και επίσηµα τον ατυχή ελληνοτουρκικό πόλεµο της περασµένης άνοιξης. Στη σελίδα 2, αναφέρει ότι δηµοσιεύτηκε το προηγούµενο βράδυ (16.10) το Βασιλικό ∆ιάταγµα µε το οποίο διορίζεται γραµµατέας του Πανεπιστηµίου ο Κωστής Παλαµάς.
Επειδή «από της πρώτης αυτής περιόδου ηξιώθη της πολυτίµου φιλολογικής συνεργασίας του κ. Παλαµά», η εν λόγω εφηµερίδα «εκφράζει την χαράν αυτής επί τη δικαία τιµή ης ηξιώθη ο αγαπητός αυτής συνεργάτης και αποχωριζόµενη µετά συγκινήσεως απ’ αυτού τον συνοδεύει δι’ ευχών εγκαρδίων εις το νέον στάδιον, εν τω οποίω θέλει δράση επιτυχώς χρηστότης υπέροχος αδελφωµένη µετά πλήρους µορφώσεως.»
Ενώ οι πρωινές εφηµερίδες, όπως σηµειώνει η «Εστία» στο ίδιο σχόλιο, εκφράσανε θερµότατα συγχαρητήρια προς τον υπουργό παιδείας , η ίδια γράφει: «Ο [υπουργός] κ. Παναγιωτόπουλος διά της πράξεώς της ετίµησε τα ελληνικά γράµµατα , αλλ’ ετίµησε εξίσου και το Πανεπιστήµιον και εαυτόν ως υπουργόν».
Επόµενη εφηµερίδα που θα παρουσιάσουµε είναι η «Εµπρός». Στη σελίδα 2 του φύλλου της 17.10.1897 διαβάζουµε, µεταξύ άλλων, και τα ακόλουθα: «Μετά χαράς ανέγνωµεν εις το χθεσινόν φύλλον της Εφηµερίδος της Κυβερνήσεως δυο επιτυχεστάτους διορισµούς, τον του κ. Κ. Παλαµά ως γραµµατέως του εθνικού Πανεπιστηµίου, και τον διορισµόν του κ. Χαρ. Αννίνου εις την θέσιν του υπουργικού γραµµατέως α τάξεως εν τω υπουργείω των Εκκλησιαστικών και της ∆ηµοσίας Εκπαιδεύσεως».
Ό,τι αξίζει, όµως, ιδιαίτερης προσοχής από το σχόλιο της «Εµπρός» είναι τούτο που γράφει για τον υπουργό παιδείας: «Είνε επαίνων άξιος ο υπουργός, κ. Παναγιωτόπουλος διά την εκλογήν προσώπων, καταλληλοτάτων διά τας εµπιστευθείσας αυτοίς σπουδαίας υπηρεσίας εις ας µέχρι τούδε ως και εις άλλας ακόµη µόνον φίλοι των κοµµάτων διωρίζοντο».
Για την ιστορία θα γράψουµε συµπληρωµατικά και ότι ο Ανδρέας Παναγιωτόπουλος καταγόταν από το Αίγιο, είχε γεννηθεί το 1851 και έζησε ως το 1936. Μετά από νοµικές σπουδές, είχε εκλεγεί για πρώτη φορά βουλευτής Αιγιαλείας στις εκλογές του 1885 και επανεξελέγη σε αυτές του 1890, του 1892, του 1895, του 1899, του 1902, του 1905, του 1906, του Αυγούστου 1910, του ∆εκεµβρίου 1915, του 1920 και του 1928. Σε ό,τι αφορά τα υπουργικά χαρτοφυλάκια που κατά καιρούς του είχαν ανατεθεί, διετέλεσε υπουργός παιδείας από 21.09.1897 ως τέλη Οκτωβρίου 1898 (κυβέρνηση υπό τον Αλέξανδρο Ζαΐµη) και από 18.01 έως 6.10.1910 (κυβέρνηση Στ. ∆ραγούµη) και υπουργός εσωτερικών από 25.06 – 17.10.1925 (δικτατορική κυβέρνηση Θ. Παγκάλου).
Θα κλείσουµε επισηµαίνοντας και την πολύτιµη βοήθεια που µας παρείχαν για το παρόν αρθρίδιο το Ψηφιακό Αρχείο της Βιβλιοθήκης της Βουλής και εκείνο της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος.
*Ο Γεώργιος Η. Ορφανός είναι φιλόλογος, Msc ∆ιαχ/σης Πολιτιστικής Κληρονοµιάς & ∆ιαχ/σης Πληροφ/κων συστηµάτων
