«Όποιος ενδιαφέρεται για το μέλλον του τόπου του, δεν ξεχνά το παρελθόν του».
Πράγματι το ενδιαφέρον των ανθρώπων μιας κοινωνίας για τον τόπο τους, προκειμένου να διατηρηθεί ο λαϊκός πολιτισμός του (ήθη, έθιμα, παράδοση ,χοροί, τραγούδια κλπ), απαραίτητο είναι να μένει αμείωτο όσον αφορά το παρελθόν.
Δηλαδή να υπάρχει μια αρμονική συνέχεια παρελθόντος-παρόντος και μέλλοντος και οι κρίκοι της αλυσίδας αυτής , που ενώνουν τις τρεις αυτές χρονικές περιόδους ,να παραμένουν σε συνεχή σύνδεση.
Οι Κρητικοί παρουσιάζουν αυτό το εξαιρετικό ενδιαφέρον για τον λαϊκό πολιτισμό τους και μάλιστα δείχνουν έντονη διάθεση να ασχοληθούν με τον πλούτο του, την λαμπρή καθαρότητά του, καθώς και με την ευκρίνεια των, επί μέρους, μορφών του, ακόμη δε με την διαχρονική επιβίωσή του,ανά τους αιώνας. (Σχολές Κρητικών χορών, έρευνες , Κρητική διατροφή κλπ)
Ο Λαϊκός πολιτισμός της Κρήτης, όπως όλοι μας τον ζούμε, τον διαβαζουμε ,αλλά και τον εφαρμόζουμε, περιλαμβάνει διάφορες ενότητες όπως : παραμύθια, μύθους ,αινίγματα, παροιμίες ,παραδοσιακά τραγούδια,( ριζίτικα , παραδοσιακά μουσικά όργανα, χορούς ,λαϊκές τέχνες ,ενδυμασίες, ήθη και έθιμα, γιορτές κλπ.
Βεβαίως κάθε ενότητα του λαϊκού πολιτισμού ενός τόπου δεν μπορεί να περιγραφεί σε ένα βιβλίο αυτούσια , γιατί ο τρόπος ζωής δεν ξαναζωντανεύει εύκολα , ακόμη και αν υπάρχουν άνθρωποι, που έζησαν αυτό τον τρόπο ζωής, είναι αναμφίβολο αν μπορούν να περιγράψουν τον αλλοτινό εκείνο καιρό, λόγω της χρονικής αλλοτρίωσης.
Μέσα στη φύση των αμιγών Κρητικών , υπάρχει η πολιτιστική και πολιτισμική επιστροφή στις παραδόσεις των προγόνων των ( π.χ. κατασκευή και διακόσμηση σπιτιών με επαναφορά παλαιών επίπλων ,εσωτερικές ρυθμίσεις , εθιμική αναβίωση διαφόρων τελετών, εκδηλώσεων κλπ.
Αναζητεί δηλαδή τον απλό και ήρεμο τρόπο ζωής ,τις ανθρώπινες κοινωνικές σχέσεις ,γιατί η θεία φύση ,θέλει τον άνθρωπο να διατηρεί ,να συντηρεί και να διαιωνίζει τον πολιτισμό του, άσχετα αν ορισμένες συνθήκες, π.χ. μια πανδημία και λοιπές αρνητικές επιπτώσεις εμφανίζονται και επιδρούν στη ζωή του ανθρώπου
Τον πολιτισμόν εκείνο που βγαίνει ,ξεπηδά ,μεγαλώνει και στεριώνει , βασιζόμενος σε λαϊκές αρχές και αξίες.
Τα Κρητικά και ιδιαιτέρα τα ριζίτικα τραγούδια, βγαλμένα μέσα από την καθημερινή ζωή του λαϊκού Κρητικού ,εκφράζουν:
Τα συναισθήματά του , χαρά, λύπη, οργή ,φόβο ,
Την ψυχική κατάσταση, που οφείλεται σε ευχάριστα ή δυσάρεστα γεγονότα ή σκέψεις και προκαλούν φυσιολογικές αντιδράσεις αλλά και πολλές φορές βασίζονται σε αυθόρμητες κλίσεις, που δεν ερμηνεύονται και δεν ελέγχονται από τη λογική .
Οι μύθοι της Κρήτης είναι μοναδικοί και περιγράφονται αριστουργηματικά σε διάφορα βιβλία αξιέπαινων Κρητών συγγραφέων και λογίων. Και αυτά βέβαια βασίζονται σε προφορικές διηγήσεις παλαιοτέρων, που και αυτοί τα ενθυμούνται όπως τα άκουσαν κάποτε.
Οι χοροί της Κρήτης, με τη μοναδικότητα του τρόπου εκτέλεσής των, φανερώνουν ψυχικές ανατάσεις , λεβεντιά, αντρειοσύνη και περηφάνια και υπενθυμίζουν ότι ο κρητικός πάντα θέλει να ζεί «λεύτερος»» .
Οι θρύλοι και οι παραδόσεις του κρητικού λαού, είναι θαυμαστές όταν τις ακούς να τις διηγούνται γεροντότεροι και το μεγαλείο τους έγκειται στο ότι ουδέποτε αυτά υπήρξαν κάπου γραμμένα, αλλά διατηρήθηκαν δια της προφορικής επικοινωνίας.
Είναι η κληρονομιά, που μεταβιβάζεται από γενιά σε γενιά προφορικά και ανώνυμα.
Οι τέχνες, οι παροιμίες , οι τοπικές γιορτές ,η ποίηση, και οι Κρητικές ρίμες, αποτελούν ενότητες του Κρητικού Λαϊκού πολιτισμού, που τον κάνουν ξεχωριστό από άλλους τόπους. . Αποτελούν στολίδια στη Λαϊκή μας παράδοση, την οποίαν πρέπει να τηρούμε ,να τιμούμε και να μην ξεχνούμε ποτέ γιατί:
Η κρητική παράδοση, είναι η ταυτότητά μας
και πρέπει να τη δείχνουμε, ατόφια στα παιδιά μας
επειδή…
Το Κρητικάκι όπου βρεθεί, πρέπει να καμαρώνει
Την όμορφη παράδοση ,του τόπου του να απλώνει.
