Πέμπτη, 19 Δεκεμβρίου, 2024

Ο λαογράφος Αρολιθιανάκης Ανδρέας

Τι πιο έγκυρο, τι πιο πολύτιμο στον ρευστό και συνεχώς μεταλλασσόμενο κόσμο μας, από την υπογραφή του γράφοντα που μας καταθέτει τη ζωή του όλη σ’ ένα γραπτό κείμενο! Εκεί όπου δεν μπορεί κανείς μ’ ένα πάτημα κουμπιού να σβήσει την ελεύθερη σκέψη, να παραλλάξει την πραγματικότητα και να τη παρουσιάσει κατά πως τον βολεύει…
Αυτή είναι η αξία του βιβλίου, που κουβαλά μέσα του ανόθευτη τη μαρτυρία του δημιουργού του, κι άξιοι όσοι καταθέτουν σ΄ αυτό τον πλούτο της ζωής τους!

Ο Ανδρέας Αρολιθιανάκης αφού εργάστηκε μια ζωή -αρχικά στον αγροτικό, μετά στον κατασκευαστικό τομέα- βγαίνοντας στην σύνταξη αποφάσισε να μοιραστεί με τον συνάνθρωπο τη πείρα, τις εμπειρίες και τη πολύτιμη γνώση του, του κόσμου του παλιού που χάνεται σιγά-σιγά. Τέσσερα τα εκλεκτά βιβλία του αγαπητού μας συγγραφέα, όπου ο γενέθλιος τόπος, η ιστορία κι οι άνθρωποί του αποτελούν αστείρευτη πηγή έμπνευσης. Ευχάριστη η γραφή, ευθύς, ξεκάθαρος ο ποιητικός του λόγος! Στοχεύοντας στην ουσία των πραγμάτων, σχολιάζει κι αναλύει τα πάντα που αφορούν τη θρησκεία, τα ήθη, τα έθιμα, παλιά επαγγέλματα και συνήθειες, την ντοπιολαλιά μας, οτιδήποτε άλλο αφορά τον Κρητικό αλλά και τον άνθρωπο γενικά. Δεν θα παραλείψει να μας παρουσιάσει εξέχουσες προσωπικότητες του τόπου του και να υμνήσει τους ήρωες και τους πεσόντες μας όλων των αγώνων από το 1821 και μέχρι σήμερα.

Να σημειώσουμε πως στον πρόλογο κάθε βιβλίου, μετά το βιογραφικό του, με αγάπη μας συστήνει την οικογένειά του, τη σύζυγο, τα παιδιά και τα εγγόνια του, τα οποία γνωρίζουμε από φωτογραφίες που παραθέτει. Τον ίδιο τον γνωρίζουμε καλύτερα και θαυμάζουμε το εύρος των γνώσεων και των ενδιαφερόντων του, καθώς ξεφυλλίζουμε τα βιβλία του κι όλο και κατιτί ενδιαφέρον θα βρούμε.

Στο πρώτο του βιβλίο «Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΡΑΤΕΙ ΡΙΖΕΣ» του 2013 στη σελίδα 25 θα μας μιλήσει με τη μαντινάδα, με την οποία εκφράζεται, χωρίς να παραμελεί το πεζό λόγο που επίσης χρησιμοποιεί σε μικρά κομμάτια και διηγήματα: «Την κρητική παράδοση ρίζες την εκρατάνε/ τα μεγαλώνουν τα κλαδιά απού την εβαστάνε./ Το λίθο της παράδοσης ήβρα και θεμελιώνω/ τα κρητικά τα έθιμα όσο μπορώ τ’ απλώνω./ Με πέτρες την παράδοση γερά θεμέλια βάνω/ να την στηρίζω προσπαθώ τον κόπο μου δεν χάνω…».

Και βέβαια δεν θα παραλείψει στη σελίδα 58 του ίδιου βιβλίου, να μας εκμυστηρευτεί τη μεγάλη του αγάπη για το γράψιμο και τη δημιουργία, όπου ως γνωστόν κανένας κόπος ή ξενύχτι δεν πτοεί τον δημιουργό: «Πολλές φορές στον ύπνο μου, μου έρχονται ιδέες,/ που ξυπνητός δε τσι θωρώ κι είναι οι πιο ωραίες./ Τότες σηκώνομαι ευθύς, αυτές για να τσι γράψω,/ αν τις αφήσω στο μυαλό, πρωί θα τσι ξεχάσω./ Γι’ αυτό το λόγο τακτικά σηκώνομαι τα βράδια,/ ψάχνω μολύβι και χαρτί μες στα βαθιά σκοτάδια./ Αποτυπώνω βιαστικά ό,τι ‘ρθε στο μυαλό μου,/ σε πρόχειρο σημείωμα γράφω με το στυλό μου./ Κι ίσως ξανασηκώνομαι πολλές φορές ακόμα,/ ιδέες πάνε κι έρχονται, δε με κρατά το στρώμα…»!
Βεβαίως! Γι’ αυτό κι εμείς έχουμε μπροστά μας ένα πνευματικό έργο καλογραμμένο, προσεγμένο, ολοκληρωμένο από κάθε άποψη, και με μια μεγάλη ποικιλία θεμάτων που μας μεταφέρουν στα χρόνια εκείνα των παππούδων μας και σε μια ζωή εντελώς διαφορετική από τη σημερινή.

Ο συγγραφέας που λατρεύει τον γενέθλιο τόπο -τον Καλλικράτη Σφακίων- έχει αφιερώσει το δεύτερο βιβλίο του, το «ΚΡΗΤΗ ΑΡΧΟΝΤΙΣΣΑ» του 2015, στο νησί μας, όπου θα παρουσιάσει με πλήθος μαντινάδες όχι μόνο τις επαρχίες του, αλλά και ανθρώπους της ντόπιας μουσικής, της τέχνης, του πολιτισμού, των γραμμάτων, και βεβαίως των αρμάτων. Άνθρωποι που συνάντησε στον δρόμο του έχουν και αυτοί τη θέση τους στις σελίδες του. Εδώ ο μπακάλης με το τεφτέρι του, ο μικροπωλητής και άλλοι πολλοί. Σ’ ένα τόσο μεγάλο όγκο διαφορετικών θεμάτων που έχουν δουλευτεί με κέφι και προσήλωση στο καλό το έργο, δύσκολο να διαλέξει κανείς κάποιο δείγμα γραφής. Απ’ το συγκεκριμένο βιβλίο θα μείνω στη σελίδα 44 στο κομμάτι με τίτλο «Ριζίτικο τραγούδι»: «Ηντάτονε οι μπαλωτές απού πολλές παιχτήκαν,/ δεν ήτανε ξεφάντωση, ούτε και πανηγύρι./ Μονό ‘ρθανε οι Γερμανοί εκδίκηση να πάρουν,/ τον Καλλικράτη καίσει ντον και τον λεηλατούνε,/ σκοτώνουνε τους άμαχους όσους εκειά εβρήκαν./ Γι΄ αυτούς που εκτελέστηκαν/ το ‘χω αφιερωμένο/ τραγούδι απού βλέπετε/ γι΄ αυτούς είναι γραμμένο».

Η ζωή, με τις ανάκατες μικρές ή μεγάλες χαρές της περιγράφεται λεπτομερώς στο αξιόλογο πνευματικό έργο του συγγραφέα. Στο τρίτο βιβλίο του «Η ΖΩΗ ΑΦΗΝΕΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ» του 2019, θ’ ασχοληθεί μεταξύ άλλων με τον έρωτα, την οικογένεια, τη φιλία, τον σεβασμό προς τον πατέρα και τη μητέρα, με τα ζώα και τα δένδρα, με την αμέλεια, τη μακροζωία, τα διάφορα στάδια της ζωής του ανθρώπου, τα ΚΑΠΗ και βεβαίως με την ανθρωπιά, που θα μας την περιγράψει σε τρεις μαντινάδες στην σελίδα 37: «Λίγοι ‘ναι που την έχουνε της ανθρωπιάς τη λέξη,/ δώρο την έκαμε ο Θεός σ’ αυτούς που ‘χε διαλέξει./ Ονομασία “άνθρωπος” έχει να ξεχωρίζει,/ όλα τα ζώα να μπορεί να τα υπερασπίζει./ Ο άνθρωπος εις τη ζωή πολλά αντιμετωπίζει,/ όσο και να κουράζεται και πάλι συνεχίζει.»

Στο βιβλίο του «Η ΠΙΣΤΗ ΣΩΖΕΙ ΠΙΣΤΟΥΣ» του 2020, αφού αναφερθεί στη πορεία του Χριστού και της θρησκείας μας, υμνήσει τη γη, τη θάλασσα, τον ουρανό και τ’ άστρα, θα περάσει σε άλλα θέματα, μεταξύ των οποίων κι ένα μικρό αφιέρωμα για τη «βεγγέρα», τη τόσο συνηθισμένη στη πατρίδα μας τις προηγούμενες δεκαετίες. Μας λέει στην σελίδα 41: «Κείνα τα χρόνια τα παλιά γινόταν η βεγγέρα,/ η νύχτα που ερχότανε και έφευγε η μέρα./ Μικροί, μεγάλοι κάθιζαν μαζί και βεγγερίζαν/ τη νύχτα που ερχότανε και την καλωσόριζαν./ Καθένας διηγότανε, έλεγε τα δικά του,/ όλοι τονε γροικούσανε, που κάθονταν κοντά του./ Ανέκδοτα, διηγήματα, μαζί τα κουβεντιάζαν, /εκείνα που εγνώριζαν, τότες τα αραδιάζαν./ Καθένας επερίμενε για να ‘ρθει η σειρά του,/ χαρές και λύπες για να πει κι όλα τα βάσανά του./ Επινανέτο το κρασί, ό,τι μεζέ κι αν είχαν, το παξιμάδι με ελιές, απού δεν είχε ψίχα…»
Απλά και όμορφα γέμιζαν τις ελεύθερες ώρες τους οι άνθρωποι στις μικρές, αυτάρκεις κοινωνίες του άλλοτε! Παντού και πάντα παρόντες όπως στο γάμο, που γινόταν συνήθως με προξενιό -με διαμεσολαβητή άνδρα ή γυναίκα- για το οποίο διαβάζουμε στη σελίδα 47 πολλές ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τα δυο λογιών παπούτσια που φορούσε ο προξενητής σαν «διακριτικό» της υπηρεσίας που είχε αναλάβει, για τα παινέματα που αφειδώς παρέθετε για γαμπρό και νύφη, χωρίς να λείπουν και τα λεγόμενα «καφκιά», τα μικρά ή μεγάλα ψέματα που λεγόταν με σκοπό να έχει αίσιο τέλος το συνταίριασμα. «Καλεστής» ήταν πάντα ένας ηλικιωμένος άνθρωπος, που 15 ημέρες πριν τον γάμο έκανε τα σχετικά καλέσματα…

‘Όλοι είχαν λοιπόν, τη θέση τους τον καιρό εκείνο στα χωριά μας, άγραφοι κανόνες που πρέσβευαν το καλό και την προσφορά στον συνάνθρωπο κρατούσαν τη συνοχή και τη συνέχεια, κι ο αγαπητός μας συγγραφέας με το αξιόλογο έργο του έκανε κι αυτός το καθήκον του προς τη κοινωνία και την διατήρηση της παράδοσης!
Να τον συγχαρούμε και να του ευχηθούμε καλή συνέχεια!


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα