Νικόλαος Παπαδογιαννάκης: ΕΡΩΔΙΟΥ ΚΑΛΙΑ (Ποιήματα)
Μέρες τώρα προσπαθώ να κατανοήσω μια πανέμορφη Καλιά (φωλιά) Ερωδιού. Είναι τόσο ομορφοπλασμένη που δυσκολεύομαι, για να μην πω ότι φοβούμαι, για πολλούς λόγους, να την ακουμπήσω.
Για να γίνω σαφέστερος:Έχω στον υπολογιστή μου,σε ηλεκτρονική μορφή και προσπαθώ να αποκρυπτογραφήσω τη νέα προσφορά,δηλαδή μια πολυσέλιδη συλλογή ποιημάτων (θα τυπωθεί σε βιβλίο αργότερα) με τον τίτλο «Ερωδιού Καλιά».
Εκείνος που την έπλασε,ο καθηγητής και συγγραφέας Νικολ. Παπαδογιαννάκης,είμαι βέβαιος ότι βρέθηκε σε ώρες μεγάλης έμπνευσης και δημιούργησε 255! ποιήματα υψηλής ποιότητας και διαχρονικής αντοχής, παίρνοντας τον πηλό από τη ελληνική φύση, την ιστορία,την παράδοση, τη χριστιανική πίστη. Τα στόλισε με λουλούδια και πουλιά, δηλαδή με τα εκφραστικότατα «φωνήματα» της ελληνικής μας λαλιάς, όπως παρουσιάζονται στην εναλλαγή των αιώνων και δημιούργησε κάτι το μοναδικό.
Δεν επιχείρησε να υποτάξει το νόημα στο στίχο, αλλ’αξιώθηκε με την αρμονική σύζευξή τους να δημιουργήσει στίχους υψηλής ακουστικής και ζηλευτού βάθους.
Και παρά το γεγονός ότι ο ίδιος ομολογεί πως «η ποίηση είναι άπιαστο πουλί και τα ξόβεργα (του) αδύναμα», ο λόγος του είναι σαν το άσβεστο φως που φωτίζει την ψυχή, είναι σαν φλόγα που δεν καίει αλλά θερμαίνει, αναδεικνύοντας το έργο του αντάξιο του μεγαλείου και της αιώνιας ομορφιάς του ελληνικού Λόγου.
Κάθε ποίημα έχει τη δική του υπόσταση, τη δική του σοφία,τη δική του φωνή. Κι όλα μαζί δημιουργούν μια περίτεχνη φωλιά που χωρίς να κρύβει τα μελανά στοιχεία μας, αφήνει μια αισιοδοξία ικανή να ζεστάνει κάθε καρδιά.
Με δυο λόγια, τα ποιήματα του Παπαδογιαννάκη δεν είναι εγκεφαλικά κατασκευάσματα αλλά Ποιήματα που, ενώ προβληματίζουν, ξεχειλίζουν από ελπιδοφόρα μηνύματα.
Ο ποιητής σκιαγραφεί τη διαχρονική πορεία του ελληνισμού, καθώς και την ατμόσφαιρα της
ελληνικής γης.
Η συλλογή αποτελείται από 8 ενότητες με τις ονομασίες «Κεραμείον Φωνημάτων», «Ανέμων Αυλήματα», «Υποτονθορυσμοί», «Μύθων Άλγεα», «Τρόποι Τόπων», «Λοιβή», «Et in Arcadia ego» και «Φωνές της Μαδάρας».
Αυτά είδα με μια γρήγορη ματιά. Όμως εκείνα που αισθάνθηκα,από τον πλούτο των λέξεων, την ομορφιά των νοημάτων, το βάθος της σκέψεως δεν περιγράφονται. Τόσο εντυπωσιάστηκα από όλα τα ποιήματα, όλων των ενοτήτων, που δεν ήξερα ποιό να παρουσιάσω. (δυστυχώς άτονο και απνευμάτιστο. Ο υπολογιστής που χρησιμοποιώ δεν έχει αυτή τη δυνατότητα)
Τελικά επέλεξα, εντελώς αυθαίρετα, από τα πιο ολιγόστιχα,λόγω χώρου, να αντιγράψω
1. Από το «Κεραμείον Φωνημάτων»:
«Τα ρήματά μου ενώτισαι Κύριε // Σύ,που ξέρεις τις αγαθές Προθέσεις μου,//
εκείνες που παλεύουν ανάμεσα στα Επιρρήματα//του Εδώ και του Επέκεινα.//
με αδύναμα τρέμοντα τα Άρθρα μου//χωρίς Συνδέσμους//
για να συνοδεύσουν το Μέγα Ουσιαστικό Σου//το ντυμένο με άπειρα Επίθετα//
με το στόμα μου να ψελλίζει//Αντωνυμίες υπεκφυγής//
με σακάτικη την προσμονή της Μετοχής//στην ιμερτή Χώρα του Αχωρήτου//
και με μόνο Επιφώνημα το Α και το Ω//(όπως λέμε Άλφα και Ωμέγα)
πέραν από Χρόνους//δίχως Εγκλίσεις και παρεκκλίσεις
(αχ,ανθρώπινες,πολύ ανθρώπινες…)» (Γραμματική)
2. Από τα «Ανέμων Αυλήματα»
Μικρό μοσχοπέταλο// τριπλοδεμένο μέσα στ’ ασπάλαθα//
πως σέρνεις τ’ άρωμά σου // μέσα στην οδύνη; (Απορία)
3. Από την ενότητα «Υποτονθορυσμοί»
«Η Πρόθεση κάνει τον κόσμο να υπάρχει // Οίαξ του σκάφους η Πρόθεση.//
Τα άλλα ακολουθούν//Επιρρήματα // για το πώς και το πόσο και το πότε και πού//
Σύνδεσμοι // που βαστούν γερά την αρματωσιά,//μην και ραγίσει η Κιβωτός //
και πετάξουν τα όνειρα.//Ύστερα,εκεί στο τέλος // τα Επιφωνήματα//
μιας ζωής ο απόλογος // στο καντάρι του Θεού(Τα άκλιτα του Λόγου)
4. Από τα «Μύθων Άλγεα»
Επαχύνθη εν τη καρδία ημών // η κολώνα της Μεγάλης Εκκλησιάς//
και δεν μπορεί // να βγει ο Μαρμαρωμένος βασιλιάς//
να σύρει δαμασκί σπαθί κι αστραφτερό κοντάρι; (Εάλω)
5. Από την ενότητα «Τρόποι τόπων»
α΄Μιλούν τα βουνά // και σωπαίνω
β΄Τ’ αγρίμι σκάφτει την πέτρα // και ξεθάφτει τραγούδια
γ΄ Δεν έχει νερό // τα νέφαλα αρμέγουν // οι αντρειωμένοι(Λάκκοι Κυδωνίας)
6. Από τη «Λοιβή»
…Έτσι κι εσύ,την ξενιτείαν ενδυσάμενος // ξενηδόχος εδείχθης//
τον Όρθρο λειτουργός υποδόχος του Λόγου,//την νύχτα μεροκαματιάρης του λόγου// πασχίζοντας//Δον Κιχώτης κι εσύ,ν’ αλλάξεις τον κόσμο // να λιγοστέψεις τη μιζέρια
να γλυκάνεις τη θλίψη,με ψωμί και με στίχους,//
σε δείπνο μυστικό να ζεστάνεις την ορφάνια .
( του Στυλιανού Αυστραλίας – Ο Δον Κιχώτης-απόσπασμα)
7. από την ενότητα «et in Arcadia ego»
…Η τράπεζα γαρ πάντων βρωμάτων γέμει // λαγώ,δέλφακος,χοίρου,μόσχου τε κρέα//
αιματίας,άλαντας,χορδοκοιλίτζια,// γαρδούμια τε και χοίρεια λαρδία,//
σασαμοτυροπαγείς ηδείς πλακούντας,//μελιττοπαγή δ’ίτρια ήδ’ ισχάδας,//
λαλάγγια εν τηγάνω εψημένα,//τρωγάλιά τε και γλυκείας σταπίδας//
πάντα τα τερπνά,έως ψύχος παρέλθει //και η Δωδεκάμερος φθάση εις πέρας.
(του Θεοχ. Δετοράκη-Λεξίδειπνον εόρτιον της Δωδεκαημέρου- απόσπασμα)
8. Και με ξεχωριστή χαρά άκουσα τις «Φωνές της Μαδάρας»
Ήλιε μου και χρυσήλιε μου και χρυσοβασιλιά μου,//
φέξε μας και ξημέρωσε τση νύχτας το σκοτίδι//
και μάζωξε τα νέφαλα και τη βαρειάν αντάρα//
για νά’ ρθει η μέρα λαμπερή και τυχερός ο χρόνος,//
ν’ αναντρανίσουν τα βουνά.(Ριζίτικο)
Είμαι βέβαιος, ότι με τα όσα έγραψα, αδίκησα τους στίχους του ποιητή Νικόλαου Παπαδογιαννάκη.
Δεν είμαι κριτικός και δεν μπόρεσα ν’ αποδώσω τα όσα αισθάνθηκα. Έτσι το μόνο που μου μένει είναι να τον ευχαριστήσω, να τον συγχαρώ και να του ευχηθώ καλή δύναμη και καλή συνέχεια…
Αγαπητέ Βασίλη,
σ’ ευχαριστούμε θερμά για την έξοχη παρουσίαση του ποιητικού έργου του φίλου Καθηγητή Παιδαγωγικής και φιλοσοφίας Νίκου Παπαδογιαννάκη, από το ομορφοχώρι του Ρεθύμνου ” Άγιος Κωνσταντίνος”. Ομολογώ πως δεν κάτεχα αυτήν την πτυχή της πνευματικής του δημιουργίας και συνακόλουθα θαυμάζομε και μοιραζόμαστε τις έξοχες ποιητικές του δημιουργίες, έστω ενός μικρού μέρους τους. Τον σπουδαίο φίλο Νίκο Παπαδογιαννάκη τον γνώρισα ως αυθεντική μορφή συγγραφέα της γνήσιας και πλέριας παλιάς Κρητικής γλώσσας – ντοπιολαλιάς, και πείσμωνα υπερασπιστή της επιστροφής και διάδοσης -μαζί και μ’ άλλους εκλεκτούς Κρήτες- της αυθεντικής Κρητικής διαλέκτου. Η πολύπλευρη πνευματική μορφή του καθηγητή Νίκου Παπαδογιαννάκη δεν έχει το ταίρι της και πέστε με υπερβολικό!… Νά ‘ σαι καλά φίλε Βασίλη και τα καλύτερα για υγεία και συνέχιση της πνευματικής σου δημιουργίας. Αναμένουμε την ολοκληρωμένη ποιητική συλλογή. Φιλικά, Γιώργος Καραγεωργίου, συντ/χος νομικός, κοινωνιολόγος ΧΑΝΙΑ