Το 1770 έγινε η Επανάσταση του Δασκαλογιάννη. Οι Σφακιανοί αρχίσανε τον πόλεμο βασιζόμενοι στα υπεσχημένα από τους Ρώσους ότι θα υποστηρίξουνε ενεργώς τους επαναστάτες.
Oι Ρώσοι όμως ποτέ δεν φανήκανε και τα Σφακιά εγίνανε κυριολεκτικά ολοκαύτωμα. Ο πανίσχυρος μεγαλογιαννίτσαρος Αληδάκης εθεώρησε ευάλωτους τους Σφακιανούς, και εθεώρησε ακόμα ότι ήτανε μια μοναδική ευκαιρία να εξαφανίσει αυτούς τους “κακούς γειτόνους” που του κλέβανε τα γιδοπρότατά του, τα βόδια του και τα μουλαρογάιδουρά του. Άρχισε να αυξάνει την φρουρά του και τα πολεμοφόδιά του για να επιτύχει τον σκοπό του, να απαλλαχτεί από τους “κακούς γειτόνους”.
Οι Σφακιανοί παρακολουθούσανε τις κινήσεις του και καταλάβανε τα σχέδιά του και μια μέρα συγκεντρωθήκανε στ’ Ασκύφου στις Καρές για να δούνε τι θα έπρεπε να κάνουνε. Αποφασίσανε λοιπόν να κατεβούνε στον Εμπρόσνερο να τον χτυπήσουνε στον πύργο του. Ένα πρωί της άνοιξης του 1774 πριν φέξει η μέρα, ο πύργος βρέθηκε πολιορκημένος από τους Σφακιανούς, και γράφει ο Ψιλάκης στην ιστορία της Κρήτης τ. Γ’, σελ. 1438 «… εκ Σφακίων, ου μόνον άνδρες, αλλά και γυναίκες και παίδες και πας ο δυνάμενος να κινείται…».
Ο Κριτοβουλίδης στην Ιστορία των Επαναστάσεων της Κρήτης σελ. 282 γράφει: «…Κατελθώντες οι Σφακιανοί επολιόρκησαν αυτόν εν τω πύργω του, και τον κατάκαυσαν μετά των ανθρώπων του…» Τα ίδια περίπου ράφει ο Ι. Μουρέλος, ο Κριάρης και όσοι γράφουνε Ιστορία για την Κρήτη. Ο δε Εμπροσνερίτης Μάρκος Ντουκάκης, όταν έγραψε σε πολλές συνέχειες μια εργασία για τον Αληδάκη τον Απρίλιο του 1987, δεν γράφει για συμμετοχή μη Σφακιανών σ’ αυτό την επιχείρηση, εκφράζει όμως την απορία. Γιατί δεν αναφέρονται Αποκορωνιώτες;
Όταν όμως επισκέφθηκε τον πύργο του Αληδάκη το Δ. Σχολείο Βουβά και αφού έγραψα ότι επήγανε στο μέρος που ανδραγαθήσανε οι Σφακιανοί, εδημιουργήθηκε μεγάλη αντιπαράθεση διά του τύπου. Μεταξύ άλλων μου γράφουνε ότι «όποιος γράφει ιστορικά, πρέπει να διαθέτει και φαντασία και κάτι έγινε στον Εμπρόσνερο δεν μπορεί να μην ήτανε Εμπροσνερίτες ανακατεμένοι». Εγώ νομίζω ότι η φαντασία χρειάζεται στα παραμύθια, μα στην ιστορία χρειάζονται μόνο ντοκουμέντα. Εγώ έγραψα σύμφωνα με ότι γράφουνε οι αξιόπιστοι ιστορικοί. Όποιος έχει διαφορετική γνώμη, ας έρθει σε αντιπαράθεση με τον Β. Ψιλάκη, τον Κ. Κριτοβουλίδη, από τους οποίους άντλησα αυτά που γράφω. Ακόμα όμως ντοκουμέντα είναι ότι οι σκοτωμένοι ήτανε μόνο Σφακιανοί και ότι ο κινητός πλούτος του Αληδάκη μεταφέρθηκε και διαμοιράστηκε στ’ Ασκύφου, στο Λιβάδι και μόνο οι Σφακιανοί ήτανε δικαιούχοι. Ακόμα και όταν έγραψε ο κ. Δ. Νικολακάκης σε άρθρο του ότι τον Αληδάκη τον εξόντωσαν από μόνοι τους οι Σφακιανοί, επροκάλεσε αντιπαράθεση.
Η φαντασία μέσα στην ιστορία αποτελεί μόλυνση και κακοποίηση. Κάποια κυρία σε βιβλίο της γράφει ότι τον Αληδάκη τον εξοντώσανε οι Σφακιανοί με τους Ριζίτες. Μα οι Ριζίτες μόνο την επομένη μέρα το μάθανε. Αν θα ήσανε ενημερωμένοι, ασφαλώς θα συμμετείχανε. Κάποια άλλη κυρία σε ομιλία της σε συνέδριο,αναφέρει ότι οι Εμπροσνερίτες υποβηθούμενοι από Σφακιανούς εξοντώσανε τον Αληδάκη. Φυσικά αν θα ήταν ενημερωμένοι θα εσυμπαρίσταντο ηρωικά, μα αυτοί το πήρανε χαμπάρι μόνο όταν άκουσαν τους πρώτους πυροβολισμούς.
Όχι, προς Θεού, δεν αμφισβητώ την φιλοπατρία και τον ηρωισμό ούτε του Αποκόρωνα, ούτε του Εμπρόσνερου, ενός από τα πιο ηρωικά χωριά της Κρήτης. Και ο ήρωας Μανουσάκης κυρίως με Εμπροσνερίτες έδρασε και στη μάχη του Φραγκοκάστελου ήταν αισθητή η παρουσία των Εμπροσνεριτών, μα δεν μπορούμε να δεχτούμε κάποια πράγματα εκ το μη όντως, αφού μπορεί να τα περιλαμβάνει η φαντασία, μα δεν υπάρχει κανένα ντοκουμέντο, ούτε δεν βρίσκεται πουθενά αποδεικτικό στοιχείο.
Πρόσφατα, προφορικώς και εγγράφως με ενόχλησαν για την περίπτωση του Αληδάκη και το παρόν κείμενό μου αποτείνεται προς πάσα κατεύθυνση. Έχω πάντως να πω ότι για την ιστορία, μην παίρνετε πάντα στα σοβαρά τους ανεύθυνους επιστολογράφους, μα μόνο τις αξιόπιστες ιστορίες. Οι Ασκυφιώτες ειδικά ήτανε πολύ κοντοχωριανοί όπου και το περιβάλλον γνωρίζανε και σε λεπτομερή αναγνώριση του εδάφους μπορούσανε να προβούνε όπου δεν χρειαζόντουσαν οδηγούς.
