Ο μνημειώδης ποιητής Βλαδίμηρος Μαγιακόφσκι (1893-1930)

Η επανάσταση, ο έρωτας, τα κόκκινα τριαντάφυλλα και το τελευταίο σημείωμα

«Ο χρόνος είναι κάτι απίθανα μακρύ- Υπήρξαν χρόνοι, πάει, περάσαν μυθικοί.
Ούτε μπιλίνες, Ούτε κ’ έπη, Ούτε εποποιΐες πια. Σαν τηλεγράφημα η στροφή πετά.
Με φλογισμένα χείλη πιες γονατιστός απ’ το ποτάμι πο το λέμε “γεγονός”.
Είναι ο καιρός π’ όλο βομβίζει σε τηλέγραφου χορδή.
Είναι η καρδιά με την αλήθεια οι δυο μαζί…».
(Από το ποίημα του Β.Μ. “ΚΑΛΑ ΠΑΜΕ-ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΤΟΥ ΟΧΤΩΒΡΗ”)

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2022 ΚΑΙ ΠΡΑΞΕΙΣ ΠΟΙΗΤΩΝ… ΜΑΛΛΟΝ ΠΡΑΞΗ ΜΟΝΑΔΙΚΟΥ ΠΟΙΗΤΗ… Πάλι θα ξεκινήσω με μια κατάθεση προσωπικού βιώματος.Eίναι γιατί το πολύτιμο νήμα νοερής και οικείας συνάφειας ενώνει πάντα γερά τη γράφουσα με τους αναγνώστες της στήλης. Όταν στις 24 Φεβρουαρίου πρωτάκουσα -ομολογώ έντρομη- το διάγγελμα του Ρώσου ηγέτη για την απόφαση εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία , η σκέψη μου ευθύς προτίμησε να δραπετεύσει από την τραυματική είδηση και να κατα-φύγει κοντά σε έναν άλλο Βλαδίμηρο με το όλο πάθος των ζεστών μαύρων ματιών του , τον μνημειώδη Ρώσο ποιητή , Βλαδίμηρο Μαγιακόφσκι. Αστραπιαίος ξιφισμός στη σκέψη μου και ο στίχος του Γιάννη Ρίτσου : “Μνημονεύετε τον Βλαδίμηρο Μαγιακόφσκι.” Προτίμησα στη γραφή μου την ελληνική εκφορά του ονόματος ακολουθώντας το παράδειγμα των ποιητών μας και τον τίτλο της σύνθεσης του Θάνου Μικρούτσικου “Σπουδή σε ποιήματα Βλαδίμηρου Μαγιακόφσκι”(1976).Εξάλλου δεν είμαι και σίγουρη για την ορθή εκφορά του ονόματος στη ρωσική γλώσσα. ‘Όμως δεν είναι εκεί το θέμα . Το μεγάλο ζήτημα είναι το ασύλληπτο μέγεθος Μαγιακόφσκι , οι παρακαταθήκες ιδεολογικής συνέπειας που άφησε ως άνθρωπος και η πρωτοποριακή ποίησή του. Πώς να προσεγγίσεις μια τέτοια υψηλή κορυφή ήθους; Τι να πρωτοπείς ;Και πώς να αναπλάσεις τις συνθήκες μιας κοσμοϊστορικής εποχής ; Ας θεμελιώσω την αναφορά μου με την προσωπική διαπίστωση: Στη στρατευμένη του ποίηση ο Μαγιακόφσκι κατόρθωσε εντέλει να παραμείνει αστράτευτος κι ελεύθερος .Ακούγεται παράδοξο όμως ο ίδιος ο ποιητής την επισφράγισε με τρόπο τραγικό κι ύστερα έγινε παγκόσμιο σύμβολο Ποίησης και Ελευθερίας.
Η επιλογή του επιθέτου “μνημειώδης “–όλα τα άλλα τα έβρισκα λιγοστά – καθορίστηκε από την αίσθησή μου ότι το ποιητικό μέγεθος Μαγιακόφσκι – αν αποτυπωνόταν ως γλυπτό- θα ήταν οπωσδήποτε ένα κολοσσιαίο έργο Μνημειακής Γλυπτικής που η Ιστορία και ο Χρόνος θα όφειλαν πρώτα να υψώσουν απροσμέτρητου ύψους σκαλωσιές για να μπορέσει ο γλύπτης να ανεβαίνει ώστε να αποδώσει τον Ποιητή της Ανθρωπότητας και της Ειρήνης: Παραθέτω δυο χαρακτηριστικά αποσπάσματα από το εκτενές ποίημά του που γράφτηκε το 1915-1916 “Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ Η ΕΙΡΗΝΗ”:
“….Μουρμουρητά. Όλη η γης/ξεσφίγγει τα μελανιασμένα χείλη της./Πιο δυνατά./Σαν κραυγή καταιγίδας/κοχλάζει: “Ορκιστείτε το /πως πια δε θα θερίσετε κανέναν!” Και ιδού που ορθώνονται απ’ τους τύμβους/οστά γεγυμνωμένα και με σάρκα περιβάλλονται….”
Και θα συνεχίσει ο Μαγιακόφσκι- που με την έκρηξη της Ρωσικής Επανάστασης τάχθηκε ολόψυχα στο πλευρό των Μπολσεβίκων- να μας εκπλήσσει με τη θρησκευτική του αναφορά στο ίδιο ποίημα , ο Χριστός είναι παρών στην προεπαναστατική φάση της ποίησής του :
“Όπως οι ιερείς/προχωρούν με τ’ άγιο δισκοπότηρο/για να θυμίσουνε το εξιλαστήριο δράμα/ έτσι κ’ η κάθε χώρα/ προχωρεί με τα δώρα της προς τον άνθρωπο /”Λάβε”

Από τη στιγμή που αποφασίζω ποιον ποιητή θα παρουσιάσω εκτυπώνω φωτογραφίες του και τις αναρτώ στον χώρο εργασίας μου , παρατηρώντας τις οδηγούμαι σε βαθύτερη γνωριμία μαζί του. Ο Μαγιακόφσκι σε όλες του τις φωτογραφίες από παιδί , ως έφηβος και ως ενήλικας είχε το πιο αποφασιστικό βλέμμα που έχω δει σε άνθρωπο. Η έμπυρη θωριά του φώναζε: “Οπωσδήποτε θα αλλάξω τον κόσμο !” Ένας αληθινά ωραίος άντρας , αρρενωπός και εύρωστος που φρόντιζε να στέλνει πάντα ένα βλέμμα επιβλητικού αγωνιστικού σθένους .Φυσικά πίσω από αυτόν τον δυναμισμό κρυβόταν μια απέραντη ευ-αισθησία , δηλαδή η ευλογία και συγχρόνως η κατάρα του προικισμένου δημιουργού. Εδώ είναι και το κατάλληλο σημείο να θυμίσω ότι ΟΙ ΠΡΑΞΕΙΣ ΠΟΙΗΤΩΝ αυτό έχουν ως κύριο μέλημα δηλαδή το να φωτίζουν τα σημεία υπέρβασης του βίου και της ψυχοσύνθεσης τους , αυτά που συνιστούν την βαρύτιμη ποιητική ταυτότητα , την ένθεη κλίση ,την ιδιόρρυθμη αν προτιμάτε .
Ο ΜΑΓΙΑΚΟΦΣΚΙ είναι και θα είναι ΤΟ ΑΝΕΠΑΝΑΛΗΠΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΙΔΕΟΛΟΓΟΥ ΠΟΙΗΤΗ ΣΕ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΚΛΙΜΑΚΑ που υπηρέτησε πιστά το όραμα μιας επανάστασης εμψυχώνοντάς την με την ποίησή του .Όταν όμως οι προσδοκίες του προσέκρουσαν στα γρανιτένια όρη της ουτοπίας, της φθοράς και της πολιτικής διαφθοράς , εκεί που συνήθως συντρίβονται και οι πιο ελπιδοφόρες και υποσχόμενες ιδεολογίες ,τότε έδωσε τέλος στη ζωή του αφήνοντας το τελευταίο σημείωμά του -κι ένα ευφυέστατο υστερόγραφο- με το οποίο στην ουσία υποδήλωνε: “έστω κι έτσι θα αλλάζω τον κόσμο!”.

Π Ο Ι Η Σ Η ΚΑΙ Ε Π Α Ν Α Σ ΤΑ Σ Η
Γεννήθηκε στο Μπογκνταντί της Γεωργίας (σημερινό Μαγιακόφσκι) το 1893 όπου εργαζόταν ο πατέρας του ως δασονόμος .Και από τους δυο γονείς είχε Ουκρανικές ρίζες καταγωγής –η Ουκρανία έχει μια προγονική χρυσοφόρα φλέβα στο πεδίο της ποίησης , θυμίζω και την Άννα Αχμάτοβα. Έχασε νωρίς τον πατέρα του κι εργάστηκε από έφηβος για το μεροκάματο ,αυτό τον οδήγησε σε μια πρόωρα ώριμη θεώρηση της σύγχρονης κοινωνικής πραγματικότητας. Είχε όμως την τύχη μορφωτικών ευκαιριών στη διαπαιδαγώγησή του αφού από μικρό παιδί αποστήθιζε και απήγγειλε ποιήματα , μια συνήθεια καλλιεργημένη από τους γονείς και τις δυο μεγαλύτερες αδελφές του. Στα 15 χρόνια του γίνεται μέλος του Σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος και φυλακίζεται πολλές φορές. Τα πρώτα του ποιήματα τα γράφει φυλακισμένος σε κελί απομόνωσης. Φοιτά στη Σχολή Καλών Τεχνών της Μόσχας και γίνεται κύριος εκπρόσωπος του ρωσικού φουτουρισμού , ένα πνευματικό και καλλιτεχνικό κίνημα μοντέρνο και ανατρεπτικό που στα δοκίμιά του φροντίζει να τον διαφοροποιεί από τον ιταλικό φουτουρισμό. Το 1912 κυκλοφόρησε ένα μανιφέστο με τον τίτλο “Χαστούκι στο γούστο του κοινού” . Το 1913 στην Πετρούπολη ανέβηκε το θεατρικό του έργο με τον τίτλο “Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι” και στα 1914 με 1916 ολοκλήρωσε τα ποιήματα που είναι πολύ μεγάλες συνθέσεις: “Το σπονδυλωτό φλάουτο” και “Το σύννεφο με παντελόνια”. Και στα δυο ο στίχος του είναι καινοτόμος , ανατρεπτικός , λες και θέλει να βγάλει από το ακαδημαϊκό βάθρο τους ποιητές , να τους επιστρέψει στον λαό ή και στις μάζες . Ο Ποιητής μας οργισμένος με γλώσσα δρυμεία στο εξής θα δίνει δυνατό ράπισμα στον κενό λόγο. Παραθέτω ένα απόσπασμα από “ΤΟ ΣΥΓΝΕΦΟ ΜΕ ΠΑΝΤΕΛΟΝΙΑ” (σε απόδοση Γιάννη Ρίτσου), ένα ποίημα ακόμα και στις μέρες μας αγαπημένο από τους νέους όλων των ηλικιών:
“Τη σκέψη σας που νείρεται/πάνω στο πλαδαρό μυαλό σας/σάμπως ξυγκόθρεφτος λακές/σ’ ένα ντιβάνι λυγδιασμένο/εγώ θα την τσιγκλάω/επάνω στο ματόβρεχτο κομμάτι της καρδιάς μου/φαρμακερός κι αγροίκος πάντα/ως να χορτάσω χλευασμό./Εγώ δεν έχω ουδέ μιαν άσπρη τρίχα στην ψυχή μου/κι ουδέ σταγόνα γεροντίστικης ευγένειας//Με την τραχειά κραυγή μου κεραυνώνοντας τον κόσμο,/ωραίος τραβάω, τραβάω,/εικοσιδυό χρονώ λεβέντης./ Εσείς οι αβροί!../Επάνω στα βιολιά ξαπλώνετε τον έρωτα./Επάνω στα ταμπούρλα ο άξεστος τον έρωτα ξαπλώνει./ Όμως εσείς,/ θα το μπορούσατε ποτέ καθώς εγώ/ τον εαυτό σας να γυρίσετε τα μέσα του όξω/έτσι που να γενείτε ολάκεροι ένα στόμα;/Ελάτε να σα δασκαλέψω, /εσάς τη μπατιστένια απ’ το σαλόνι,/ εσάς την άψογον υπάλληλο της κοινωνίας των αγγέλων/κ’ εσάς που ξεφυλλίζετε ήρεμα –ήρεμα τα χείλη σας/σα μια μαγείρισσα που ξεφυλλίζει τις σελίδες του οδηγού μαγειρικής./Θέλετε/Θάμαι ακέριος όλο κρέας, λυσσασμένος,/κι αλλάζοντας απόχρωση σαν ουρανός/θέλετε/θάμαι η άχραντη ευγένεια/’όχι άντρας πια, μα σύγνεφο με παντελόνια.”

Μόλις ξέσπασε η Ρωσική Επανάσταση τάσσεται στο πλευρό των Μπολσεβίκων , περιοδεύει στο εξωτερικό Ευρώπη, ΗΠΑ ,Μεξικό και Κούβα για διαλέξεις και απαγγελίες. Η ποίησή του στρατεύεται στο άρμα της Επανάστασης ,ωστόσο διαβάζοντάς την πάντα υποδορίως ζει και αναπνέει ένα ισχυρό και ανεξάρτητο πνεύμα ,απρόβλεπτου δυναμισμού ακόμα και στα ποιήματα προπαγάνδας. Γράφει τα: “Ωδή στην Επανάσταση”,”Αριστερή πορεία”,”Μυστήριο –Μπούφο” , μια ελεγεία 3000 στίχων για τον θάνατο του Λένιν , “Η δική μου ανακάλυψη της Αμερικής” και τα τρία τελευταία χρόνια της ζωής του δυο σατιρικά δράματα: τον “Κοριό”με σκληρή γλώσσα για την τότε οικονομική πολιτική στη Σοβιετική Ένωση και το “Λουτρό” που στηλίτευε τους γραφειοκράτες και τα λοιπά δεινά στην εποχή του Στάλιν. Κι εδώ είναι η μέγιστη υπέρβαση του διανοητή και επαναστάτη ποιητή Μαγιακόφσκι. Η κοινωνική του συνείδηση δεν του επιτρέπει τον συμβιβασμό. Μιλά ανοιχτά και με κίνδυνο. Να προσθέσουμε εδώ ότι δεν ήταν ο μόνος που αντέδρασε . Ήδη και άλλοι ποιητές έχουν “εξαφανιστεί” μετά από την εκπεφρασμένη τους αντίδραση.Ο Στάλιν είχε μια πανούργα και υποκριτική στρατηγική για την εκκαθάριση των αντιφρονούντων ποιητών. Να δώσω ένα παράδειγμα : ο Στάλιν στην ‘Αννα Αχμάτοβα* ενώ είχε παραχωρήσει κάποιο χώρο σε πτέρυγα παλατιού!!! για να κατοικεί η ποιήτρια- ζώντας βέβαια με έναν γλίσχρο μισθό ως βιβλιοθηκονόμος , από την άλλη όμως και οι τρεις αντιφρονούντες σύζυγοί της “εξαφανίστηκαν εν μία νυκτί “, ενώ η ίδια αντιμετώπιζε συνεχείς διώξεις και λογοκρισίες. Και ο Μαγιακόφσκι έχει αρχίσει πλέον να έχει πόλεμο από τη δογματική Ρωσική Εταιρεία Προλεταριακών Συγγραφέων (ΡΑΠΠ) και με τις Σοβιετικές Αρχές.Του αρνούνται μάλιστα να ταξιδέψει στο εξωτερικό. Ο ποιητής που σήκωσε μια επανάσταση στις γερές πλάτες των στίχων του και την ερωτεύτηκε για τη νιότη της , τώρα βλέπει ότι η επανάσταση γέρασε γρήγορα. Ο ποιητής νοιώθει ήττα , κόπωση, απέραντη πικρία και κινδύνους . Ποιο λοιπόν θα είναι το τελευταίο ποίημα που θα αφήσει στην ανθρωπότητα;

Ε Ρ Ω Τ Α Σ Κ Α Ι Κ Ο Κ Κ Ι Ν Α
Τ Ρ Ι Α Ν Τ Α Φ Υ Λ Λ Α

Ο συναισθηματικός χάρτης του Μαγιακόφσκι στον χώρο του έρωτα έχει πολλές και ιδιαίτερες αφετηρίες, ποτέ όμως δεν είχε τελικό προορισμό. Ο έρωτάς του με τη γυναίκα του εκδότη του Μπρικ διήρκεσε πολλά χρόνια – μάλιστα έζησαν ανοιχτά μαζί -ενώ η Λίλια Μπρικ δεν έλυε τον γάμο της.Αν και κάποια στιγμή έσβησε η ερωτική φλόγα στη σχέση τους ,η γοητευτική αυτή γυναίκα παρέμεινε η αιώνια αγαπημένη του ποιητή και η επίδρασή της πάνω του ήταν καθοριστική σε όλη του τη σύντομη ζωή ! Ίσως ήταν η μόνη που μπορούσε να τον εννοήσει , εξάλλου και η ίδια ήταν πνευματώδης και τολμηρή.Δυο πληθωρικές και ομόλογες προσωπικότητες που έζησαν αντισυμβατικά.Η αλληλογραφία τους είναι καθρέφτης των δυνατών συναισθημάτων τους ,όμως και οι δυο συνέχισαν ξεχωριστές ερωτικές ζωές. “Αν σ’ αγαπώ; Σ’ αγαπώ, σ’ αγαπώ παρόλα αυτά και χάρη σ’ αυτά, σ’ αγαπούσα, σ’ αγαπώ και θα σ’ αγαπώ, αδιαφόρως αν είσαι σκληρή ή τρυφερή μαζί μου, αν είσαι δική μου ή ξένη.Σ’αγαπώ ούτως ή άλλως “Β.Μ
Η παράξενη σύμπτωση είναι και πως η Λίλια Μπρικ πολύ αργότερα χωρισμένη και σε προχωρημένη ηλικία ,αντιμετωπίζοντας μια ανίατη ασθένεια έθεσε κι εκείνη τέλος στη ζωή της .

Αλλά ας μιλήσουμε για τα κόκκινα τριαντάφυλλα που αγαπάμε τόσο πολύ οι γυναίκες! Η ποίηση από μόνη της δεν είναι αρκετή! Ο Μαγιακόφσκι πολύ αργότερα, όταν ήταν στο Παρίσι ερωτεύτηκε παράφορα μιαν όμορφη αστή Ρωσίδα εμιγκρέ , την Τατιάνα Γιακόβλεβα .Της ζήτησε να τον ακολουθήσει στη Μόσχα.Εκτός από την αλληλογραφία τους κάνει και μια άλλη κίνηση για να την πείσει για τον έρωτά του.Όλα τα χρήματα που είχε μαζέψει από τις ζωντανές εμφανίσεις του στο Παρίσι ως ηθοποιός ή απαγγέλοντας , τα καταθέτει σε μια τράπεζα και δίνει εντολή σε ένα ανθοπωλείο της πόλης να παίρνουν από εκεί ποσά και να παραδίδουν κάθε εβδομάδα στην Τατιάνα κόκκινα τριαντάφυλλα, τουλίπες και ορχιδέες . Η Τατιάνα δεν δέχεται την πρότασή του και αργότερα παντρεύτηκε κάποιον άλλο. Αυτός ο ανεκπλήρωτος έρωτας στοίχισε εξαιρετικά στον ποιητή , όμως συνέχισε να στέλνει τα λουλούδια , δεν ακύρωσε την εντολή. Μετά την αυτοκτονία του η Τατιάνα ελάμβανε ανελλιπώς τα άνθη της -από τον νεκρό πια Μαγιακόφσκι και λέγεται ότι στον πόλεμο τα λουλούδια αυτά την έσωσαν από την πείνα , αφού τα πουλούσε στον δρόμο για να φάει.Υπάρχουν μαρτυρίες που επιβεβαιώνουν όλη αυτή την ιστορία.

Στην ερωτική απόρριψη ο Μαγιακόφσκι απάντησε με ό,τι είχε στην καρδιά του.Είχε κόκκινα τριαντάφυλλα , τουλίπες και ορχιδέες και με αυτά ετίμησε αυτή τη γυναίκα για τα συναισθήματα που του προκάλεσε κι ας μην ανταποκρίθηκε . Ο αείμνηστος καθηγητής Λιαντίνης δίδασκε και διδάσκει ακόμη: “Ο έρωτας είναι γνώση. Ο έρωτας είναι ευγένεια και αρχοντιά.”:
“Έλα δω /έλα στη διασταύρωση /των μεγάλων μου/και αδέξιων χεριών./θα μείνεις και τον χειμώνα/κι αυτό θα είναι /προσβολή στη γενική υπόθεση./Δεν με νοιάζει τίποτε,/εσένα /κάποια στιγμή θα σε πάρω /μόνη/ή μαζί στο Παρίσι “(Από το ποίημα ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗΝ ΤΑΤΙΑΝΑ ΓΙΑΚΟ

Ο Μαγιακόφσκι άφησε απογόνους . Μια κόρη από μια σχέση που είχε με μια Αμερικανίδα κι έναν γιό με μητέρα μια Ρωσίδα καλλιτέχνιδα. Ο ποιητής ζούσε συνεχώς με μια ακόρεστη και αβυσσαλέα δίψα για αγάπη.

ΤΟ Τ Ε Λ Ε Υ Τ Α Ι Ο Σ Η Μ Ε Ι Ω Μ Α
“Σε όλους
Για το θάνατό μου μην κατηγορήσετε κανένα και παρακαλώ να λείψουν τα κουστομπολιά.Τα απεχθανόταν αυτό φοβερά μακαρίτης. Μητέρα, αδελφές και σύντροφοι, συγχωρέστε με-αυτός δεν είναι τρόπος(δεν τον συμβουλεύω σε άλλους)μα δεν έχω διέξοδο.Λίλια αγάπαμε. Συντρόφισσα κυβέρνηση,η οικογένειά μου είναι η Λίλια Μπρικ, η μητέρα, οι αδελφές και η Βερόνικα Βιτόλωτοβα Πολόνσκαγια.Αν τους εξασφαλίσεις μια υποφερτή ζωή, ευχαριστώ.Τ’αρχινισμένα ποιήματα δώστε τα στους Μπρικ.Αυτοί θα τα ξεδιαλύνουν. ”Το επεισόδιο θεωρείται λήξαν”καθώς λεν και εμείς ας πούμε τη βάρκα του έρωτα τη συνέτριψε η ζωή. Είμαστε πάτσι τώρα οι δυο μας και δεν έχει νόημα να καταγραφούνε κάθε αμοιβαίος πόνος , συμφορά και προσβολή.Να ‘στε καλά.
Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι
Υστερόγραφο
Σύντροφοι της ΡΑΠΠ.Μη με θεωρήσετε λιγόψυχο.Σοβαρά, τίποτα δεν μπορεί να γίνεΙ.Γειά σας. Πέστε του Γιερμίλοφ, λυπάμαι που έβγαλα το σύνθημα, έπρεπε να συνεχίσω τον καυγά ως το τέλος. Β.Μ.
Στο τραπέζι μου είναι 2000 ρούβλια-δώστε τα στην Εφορία.Τα υπόλοιπα πάρτε τα απ’ τις Κρατικές Εκδόσεις Β.Μ.

Και αφήνοντας αυτό το σημείωμα ως τελευταίο ποίημα …προς όλους μας… ο Βλαδίμηρος Μαγιακόφσκι αυτοπυροβολήθηκε στην καρδιά στις 14 Απριλίου του 1930 στη Μόσχα. Το σημείωμα είναι οπωσδήποτε δικό του. Δεν μας αφήνει αμφιβολίες η ευφυής σύνταξή του .Έχει συνταχθεί έτσι ώστε να προστατευθούν οι οικείοι του , όμως στέλνει σε πολλά σημεία διπλό σήμα .Οι συνθήκες που αντιμετώπισε τότε παραμένουν ακόμα ασαφείς. Επρόκειτο για έναν πολύ ρωμαλέο και υγιή άντρα που είχε ταλαιπωρηθεί από μια πρόσφατη γρίππη και ήταν πιεσμένος από το κλίμα της πολιτικής πραγματικότητας που ζούσε.Θα πρέπει να αποκλειστεί η ερωτική απογοήτευση ως αιτία της αυτοχειρίας . Ένας τέτοιος ισχυρός ιδεολόγος δεν θα αυτοκτονούσε από ερωτική απογοήτευση ,εξάλλου συνδέεται με την ηθοποιό Βερόνικα Βιτόλωβα Πολόνσκαγια. Οι φράσεις ”ας πούμε τη βάρκα του έρωτα τη συνέτριψε η ζωή” και το “δεν έχω άλλη διέξοδο” μπορεί να οδηγήσουν μέσα από τον συμβολισμό τους και στην πολιτική τρομοκρατία της σταλινικής εποχής. Στο Υστερόγραφο αναφέρεται στον Ερμίλοφ από τα ηγετικά στελέχη της ΡΑΠΠ που τον κατηγορούσε ότι υπερβάλλει στο κίνδυνο του γραφειοκρατισμού. Ο Μαγιακόφσκι προφανώς είχε βγει σε ανοιχτή αντιπαράθεση, αφού το σύνθημα που ήθελε να αναρτήσει σε μια θεατρική παράσταση του “ΛΟΥΤΡΟΥ” έλεγε ακριβώς αυτά: “Δεν ξεπλένεται μονομιάς το σμάρι των γραφειοκρατών. Δεν φτάνουν γι αυτό τα λουτρά και τα σαπούνια. Κι έπειτα σε βοήθεια των γραφειοκρατών σπεύδουν οι πένες κριτικών σαν τον Ερμίλοφ.” Με απαίτηση της ηγεσίας της ΡΑΠΠ το σύνθημα κατέβηκε.
Η Λίλυα Μπρικ τρία χρόνια μετά τον θάνατο του Μαγιακόφσκι παραπονέθηκε με επιστολή της στον Στάλιν ότι δεν εφρόντισε για την υστεροφημία του ποιητή και ο Στάλιν ανακοίνωσε :” O Μαγιακόφσκι παραμένει ο καλύτερος και πιο ταλαντούχος ποιητής της Σοβιετικής περιόδου. Η αδιαφορία για την καλλιτεχνική του κληρονομιά είναι έγκλημα”
Μετά από αυτή την ανακοίνωση οι φίλοι του Μαγιακόφσκι μίλησαν για δεύτερο θάνατο του ποιητή . Εθεώρησαν ότι η μνήμη του έγινε ιδεολογικά αναλώσιμη και χρήσιμη από τον Στάλιν. Άλλοι είπαν ότι η Λίλυα Μπρικ –άτομο πολλών διασυνδέσεων- “καθάρισε” μια χαρά , δηλαδή ότι διασφάλισε την υστεροφημία του . Γύρω από το φαινόμενο Μαγιακόφσκι υπάρχουν τόσες θεωρίες και ακόμα ανοικτές υποθέσεις. Ένας τεράστιος ποιητικός και πνευματικός ήλιος και γύρω του βόμβιζαν τόσοι άνθρωποι κατώτερης δυναμικής – ως συνήθως γίνεται –”τελικά ο Ποιητής μίσεψε “ όπως εύστοχα είπε ο Ρίτσος .
Όμως όπως και να έχει το πράγμα ο Ποιητής τα είπε όλα με την Ποίησή του, το Σημείωμα και το Υστερόγραφό του προς όλους μας, τις ΠΡΑΞΕΙΣ του…. ΠΡΑΞΕΙΣ ΠΟΙΗΤΩΝ…. ΠΡΑΞΕΙΣ ΜΕΓΑΛΕΙΩΔΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ!
Και με δυο ακόμη στίχους του λιτούς και απέριττους από το “Σύννεφο με παντελόνια” ανηφορίζοντας τον απαιτητικό δρόμο μιας παγκόσμιας ελεύθερης συνείδησης φώναξε φεύγοντας:
“Παραμερίστε!
Δε θα μου φράξετε το δρόμο.”

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ:1,2,3,4: Μαγιακόφσκι 5: Μαγιακόφσκι-Λίλυα Μπρικ 6: Ο Μαγιακόφσκι στο κέντρο με παρέα άλλων Ρώσων διανοούμενων 7:(από αριστερά: Λίλυα Μπρικ- Ο Μαγιακόφσκι στο Παρίσι ως ηθοποιός-η Τατιάνα Γιακόβλεβα 8: η κηδεία του, μπροστά το ζεύγος Μπρικ.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Πάντα με τις εγκάρδιες ευχαριστίες μου για την άψογη εξυπηρέτηση των αρμοδίων της ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΧΑΝΙΩΝ!
1.ΜΑΓΙΑΚΟΒΣΚΗ* ΠΟΙΗΜΑΤΑ 16η ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΣΗ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟΥ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΕΔΡΟΣ
2.ΟΛΑ ΟΣΑ ΘΕΛΕΙΣ ΝΑ ΜΑΘΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΑΓΙΑΚΟΦΣΚΗ –ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΧΙΒΑΣΗ 1982
3.ΛΙΛΙ ΜΠΡΙΚ ΜΕ ΤΟΝ ΜΑΓΙΑΚΟΦΣΚΙ (Συζήτηση με τον Κάρλο Μπενεντέτι) ΘΕΜΕΛΙΟ 1979 μτφρ.Ανταίου Χρυσοστομίδη
4. ΒΛΑΝΤΙΜΙΡ ΜΑΓΙΑΚΟΦΣΚΙ:ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ –ΘΕΜΕΛΙΟ 1982 μτφρ.Αντώνης Βογιάζος (από την προσωπική μου βιβλιοθήκη)
5. Ο ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ‘’ΜΑΓΙΑΚΟΦΣΚΙ’’ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ με Σημείωμα της τότε Υπουργού Πολιτισμού Μελίνας Μερκούρη(από την προσωπική μου βιβλιοθήκη)
* σε πολλές παλαιές εκδόσεις αποδίδουν ορθογραφικά έτσι το όνομα
** Για την Άννα Αχμάτοβα υπάρχει παρουσίαση στις ΠΡΑΞΕΙΣ ΠΟΙΗΤΩΝ στην ηλεκτρονική σελίδα της στήλης.

BIOΓΡΑΦΙΚΟ: Η Ανδρομάχη Εμμανουήλ Χουρδάκη (mahihourdaki@gmail.com) είναι εκπαιδευτικός – φιλόλογος και Υπεύθυνη του Παραρτήματος Κισσάμου του Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας Χανίων. Αρθρογραφεί για θέματα λογοτεχνίας και προωθεί με δράσεις τη φιλαναγνωσία. Το 2018 εκδόθηκε η ποιητική συλλογή της ‘’Τα σκουλαρίκια της Περσεφόνης” και το 2020 το θεατρικό έργο της ‘’Φεύγουσα”από τις εκδόσεις Ραδάμανθυς

Η στήλη “Πράξεις Ποιητών” κάθε πρώτη Δευτέρα του μήνα θα παρουσιάζει το έργο και τη ζωή δημιουργών, λιγότερο γνωστών στην ευρύτερη κοινή γνώμη.