Τρεις ερμηνευτές αποδίδουν την περιπέτεια του νεαρού Φαέθοντα, νόθου γιου του Hλιου και της Κλυμένης, στη θεατρική παράσταση που παρουσιάζει το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κρήτης στις 3, 4 και 5 Αυγούστου στις 7:30 μ.μ. στο Φρούριο Φιρκά και στη συνέχεια σε αρχαιολογικούς χώρους στην υπόλοιπη Κρήτη, τη Δήλο, τη Μήλο και την Αθήνα.
Το έργο βασίζεται στον γνωστό μύθο του Φαέθοντα, όπως καταγράφεται στις “Μεταμορφώσεις” του Οβίδιου (μετάφραση Θεόδωρος Παπαγγελής) και στα σωζόμενα αποσπάσματα του Ευριπίδη (μετάφραση Γιώργος Σαμπατακάκης) και παρουσιάζεται σε δραματουργική επεξεργασία και σκηνοθεσία της καλλιτεχνικής δ/ντριας του ΔΗΠΕΘΕΚ, Εφης Θεοδώρου.
Με αφορμή την παράσταση, οι “διαδρομές” συνομιλούν με τους ηθοποιούς Μαρία Σκουλά, Μάξιμο Μουμούρη και Λάμπρο Κωνσταντέα και τον μουσικό Σόλη Μπαρκή για τον μύθο του Φαέθοντα, για τις ιδιαιτερότητες της παράστασης αλλά και τη συνεργασία τους με το ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης.
Η Μαρία Σκουλά είναι παλιά γνώριμη του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.Κ., καθώς και πέρυσι είχε συνεργαστεί με την Εφη Θεοδώρου στην “Φαίδρα” του Ρακίνα και γι’ αυτήν της τη συνεργασία αναφέρει:
«Είναι μεγάλη η χαρά να συνεργάζομαι με έναν πολιτιστικό οργανισμό που δραστηριοποιείται στην περιφέρεια και στη συγκεκριμένη περίπτωση στη χαρά προστίθεται η συγκίνηση, γιατί η Κρήτη είναι ο τόπος καταγωγής μου. Είναι σαφές πως η δράση των ΔΗΠΕΘΕ έχει τεράστια σημασία καθώς δίνει την ευκαιρία στο κοινό που δεν βρίσκεται στην πρωτεύουσα να έρθει σε επαφή με σπουδαία έργα και παραστάσεις που έχουν ειδικό θεατρικό κι αισθητικό βάρος. Ακόμα περισσότερο έχοντας ζήσει στην Κρήτη μέχρι τα δεκαοχτώ μου χρόνια σε μία αρκετά διαφορετική εποχή όπου η πρόσβαση στην τέχνη και την πληροφορία ήταν περιορισμένη, είχα την τύχη μέσω του ΔΗΠΕΘΕ να αποκτήσω την πρώτη μου εντύπωση, την πρώτη μου επαφή με το τι είναι θέατρο. Αυτή ακριβώς ήταν και η πρωταρχική αιτία που επέλεξα να γίνω ηθοποιός. Πιστεύω πως μέσα στα χρόνια αυτή η διαδικασία συνεχίζεται και άλλοι νέοι άνθρωποι βρίσκουν μέσα από το θέατρο το δρόμο τους ή έναν ουσιαστικό τρόπο να καλλιεργηθούν.
Με την Έφη Θεοδώρου έχουμε μία μακρά ιστορία, μία φιλία και μία συνεργασία που ξεκίνησε το 2004 με τις «Έξη νύχτες στην Ακρόπολη» του Γιώργου Σεφέρη που παρουσιάστηκαν στη Ρωμαϊκή Αγορά της Θεσσαλονίκης. Το αναφέρω αυτό καθώς η Έφη είναι μία σκηνοθέτις που ασχολείται όχι μόνο με τα έργα αλλά και με τους τόπους και τις σημασίες τους. Στα χρόνια που ακολούθησαν, συνυπήρξαμε σε παραστάσεις που φιλοξένησαν φορείς όπως το Εθνικό Θέατρο και το Φεστιβάλ Αθηνών, σε δύο αναλόγια που έγιναν στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης και βέβαια στο ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης. Η συνεργασία με την Έφη περιέχει εξ αρχής μέσα της την πρόκληση, καθώς το αρχικό αντικείμενο για κάθε της παράσταση είναι σχεδόν πάντα ένα πολύ σημαντικό και απαιτητικό κείμενο και μία ενδελεχής σπουδή στους τρόπους και στην ουσία του κειμένου αυτού. Σε αυτή τη διαρκή ανταλλαγή που έχουμε μέσα στα χρόνια το ζητούμενο της Έφης παραμένει σταθερά να ξεπεράσει ο ηθοποιός τα όρια μίας επιφανειακής ερμηνείας, και η ενθάρρυνσή της μέσα στην πρόβα είναι τρομερά θερμή, καθώς και η ίδια δεν οπισθοχωρεί στις δυσκολίες αλλά με μεγάλη τόλμη αναζητά την καθαρότητα στις έννοιες και στις δράσεις. Είμαι ευγνώμων για τη φιλία και τη συνεργασία αυτή».
Οσον αφορά τον ίδιο τον μύθο του Φαέθοντα, ο Λάμπρος Κωνσταντέας επισημαίνει:
«Ο μύθος του Φαέθοντα είναι κι αυτός μια παραβολή, που σε πρώτη διάσταση έχει ως θέμα την ανθρώπινη αλαζονεία. Μιλάει για τη στιγμή-την καθορισμένη απ’ την “κοσμική τάξη” -που ο άνθρωπος θα διαπράξει Ύβρη- υπερβαίνοντας το “μέγεθος” και τα όριά του. Εκεί όμως γεννιέται και η σκέψη πως ίσως η “τάξη” έχει εξίσου ανάγκη εκείνους που “ξεχειλώνουν” τα όριά τους, διευρύνοντας τους “χώρους” για “νέους δρόμους”. Ακόμα κι αν φαινομενικά το “ταξίδι” δεν έχει αίσιο τέλος. Ίσως όντως “η Τύχη να ευνοεί τους τολμηρούς”.
Για τον Φαέθοντα όμως, όλο αυτό δεν αποτελεί ένα νεανικό καπρίτσιο. Το παράτολμο ταξίδι του είναι μια “υπαρξιακή κραυγή”. Όταν αμφισβητείται η Θεϊκή του ρίζα, μένει μετέωρο ολόκληρο το “οικοδόμημα” της ύπαρξής του. Oλοι μας έχουμε κάτι (όχι απαραίτητα την καταγωγή μας) που αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της ταυτότητας μας. Και όταν αυτός εκλείπει, η αγωνιώδης ανάγκη μας να τον επανακτήσουμε, ενδεχομένως να οδηγήσει σε αποκοτιές ή/και σπουδαιότητες. Όπως και να ‘χει, αποτελεί πυρηνική ανάγκη κι αυτό είναι βαθιά ανθρώπινο και συγκινητικό κατά τη γνώμη μου».
Για την εμπειρία μίας παράστασης σε διαφορετικούς αρχαιολογικούς χώρους και μάλιστα με φυσικά σκηνικά και κάτω από το φως το ήλιου, μας μίλησαν ο Μάξιμος Μουμούρης και ο μουσικός της παράστασης Σόλης Μπαρκής (κρουστά):
Μ.Μ.: «Πρώτα απ´όλα, η εμπειρία μιας περιοδείας απαιτεί την ικανότητα της προσαρμογής σε καινούργια δεδομένα σχεδόν σε κάθε παράσταση. Η παράσταση Φαέθων έχει την τύχη να πρέπει να προσαρμοστεί σε αρχαιολογικούς χώρους που αποτελούν από μόνοι τους ιδιαίτερη σκηνογραφία και περιβάλλον για αυτόν τον λόγο επιτρέπουμε να υπάρχουν περισσότερα ρευστά σημεία στις πρόβες. Νομίζω πως όλοι οι ηθοποιοί χαιρόμαστε να παίζουμε σε τέτοιου χώρους και η δυσκολία της προσαρμογής δημιουργεί και το μεγάλο κίνητρο. Άλλωστε η περσινή εμπειρία της παρουσίασης της Φαίδρας του Ρακίνα στην Ρωμαϊκή αγορά της Αθήνας υπό το φως της μέρας, και πάλι σε σκηνοθεσία Εφης Θεοδώρου και παραγωγής του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.Κ, ήταν μια υπέροχη εμπειρία. Πρώτον γιατί το φυσικό φως αλλάζει την συνήθη σχέση ηθοποιού-θεατή και θέτει τον ηθοποιό στην απόλυτη έκθεση και δεύτερον, μιλώντας προσωπικά μου δημιουργήθηκε η ανάγκη να γίνω μέρος της αρμονίας του χώρου. Κατά καποιο τρόπο η ενέργεια αυτών των χώρων σου επιβάλλονται με αποτέλεσμα να μην νιώθεις τον εαυτό σου το επίκεντρο».
Σ.Μ.: «Το θέατρο, το κάθε πράγμα, αντικείμενο, χώρος, η καιρική συνθήκη, είναι σκηνικό! Είναι μια πρόκληση για τον ηθοποιό, αλλά και τον μουσικό, να ενσωματωθεί στο περιβάλλον και να το ενσωματώσει στο καλλιτεχνικό γεγονός. Οι αρχαιολογικοί χώροι σε προκαλούν να παίξεις και με το χρόνο και να μπεις σε ένα ιδιαίτερο διάλογο και ταξίδι μαζί του. Ο φυσικός χώρος και το φως του ήλιου σε κάνουν να ενωθείς και με την πραγματικότητα του ελληνικού καλοκαιριού. Ολο αυτό δεν μπορεί να αφήσει ανεπηρέαστη τη δημιουργική διαδικασία. Οι ερμηνείες θα ανανεώνονται σε κάθε παράσταση και οι δυσκολίες θα είναι μέρος της δημιουργικής πορείας! Ενα εντυπωσιακό στοιχείο στον μύθο του Φαέθοντα είναι η δύναμη της σύμβασης, του συμβολαίου, του όρκου. Από αυτές τις άυλες εκφράσεις ενός νόμου, από τον οποίο δεν ξεφεύγουν ούτε οι Θεοί και λόγω των οποίων ολόκληρη η δημιουργία μπορεί να επιστρέψει στο χάος. Επίσης, η αγωνία ενός νέου ανθρώπου να κάνει φανερή και αναγνωρισμένη την ύπαρξή του για τον εαυτό του, αλλά και για όλο τον κόσμο που τον περιβάλλει, ορμή που τον οδηγεί στον θάνατο, ενώ πέφτει ταυτόχρονα θύμα και μιας ανοιχτής «παρτίδας» ανάμεσα στους γονείς του».
