Ο… ορνιθοτρόφος Αντώνης Μάλμος

Ο Αντώνης Μάλμος έχει μείνει στην τοπική ιστορία ως ιδρυτής της Μάλμειας Βιβλιοθήκης, δηλαδή ένας λόγιος αστός με πολύπλευρη μόρφωση. Ωστόσο κατά τη διάρκεια του βίου του είχε και μια άγνωστη επιχειρηματική δραστηριότητα, την ορνιθοτροφία. Αποκαλυπτικό είναι το πρωτοσέλιδο άρθρο-αφιέρωμα στην επιχείρηση του Μάλμου στον «Εσπερινό Ταχυδρόμο» (19/6/1932) με τίτλο «Το πτηνορνιθοκομείον του κ. Αντώνη Μάλμου», το οποίο έχει μια συνέντευξη του ιδιοκτήτη και φανερώνει την προοδευτική σκέψη του Χανιώτη λόγιου. Αξιοσημείωτο είναι ότι ήταν η πρώτη σύγχρονη πτηνοτροφική μονάδα στην Κρήτη.
Τη συνέντευξη πήρε ο Αθηναίος δημοσιογράφος Εμμανουήλ Τζανουδάκης, ειδικός απεσταλμένος της νεοϊδρυθείσας Πτηνοτροφικής Σχολής Αθηνών. Ο δημοσιογράφος επισκέφθηκε το ορνιθοτροφείο στον Καλυκά και συνομίλησε με τον Μάλμο, ενώ μαζί του ήταν κι ένας υποψήφιος φοιτητής της Σχολής.

Ο Χανιώτης επιχειρηματίας εξήγησε ότι δεν είχε φοιτήσει στη Σχολή, αλλά η γνώση του προερχόταν από «[..]πρακτικάς μελέτας και πειράματα επί επτά συνεχή έτη». Έτσι, χρειάστηκε τέσσερεις μήνες να μάθει την ψωρίαση των ορνίθων, ενώ αν πήγαινε στη σχολή σίγουρα θα χρειαζόταν πολύ λιγότερο, όπως αναφέρει. «[…]Πάντως η ορνιθοκομική πτηνοτροφία είναι επιστήμη για όσους δεν γνωρίζουν, είναι πηγή πλούτου[…] κι εγώ ο ίδιος δια την Σχολήν σας πολύ ενδιαφέρομαι και πολλούς παρακινώ να αφήσουν κατά μέρος κάθε άλλο επάγγελμα που με την σημερινήν κρίσιν έχει χρεοκοπήσει και να σπεύσουν να φοιτήσουν εις την Πτηνοτροφικήν Σχολήν Αθηνών, διότι η όρνιθα (κότα) και αυγό είναι χρυσορυχείον[…]». Πεπεισμένος, λοιπόν, ο Μάλμος ότι θα πλουτίσει έκανε μια μεγάλη επένδυση στον Καλυκά σε έκταση τεσσάρων στρεμμάτων μέσα σε ένα μεγάλο ελαιώνα, την οποία ονόμασε «Διλοχή».

Στη συνέχεια, ο δημοσιογράφος περιγράφει τον εξοπλισμό και τη λειτουργία του ορνιθοτροφείου. Υπήρχαν τέσσερα τμήματα: το εκκολαπτήριο, το αναθρεπτήριο, το τροφείο και το υγειονομικό εργαστήριο -θεραπευτήριο. Το εκκολαπτήριο είχε τρεις γερμανικές μηχανές ΧΕΠΕΡΣ με δυνατότητα επώασης τετρακοσίων πουλιών ανά 21 ημέρες. Τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο εμβολιάζονταν όλες οι όρνιθες για ευλογιά, πανώλη και χολέρα. Αυτές οι ασθένειες, εξήγησε ο Μάλμος, οφείλονταν στα σπουργίτια: «[…]ο φορεύς των ασθενειών είναι το στρουθίον (σπουργίτης) διότι είναι το μόνο ακάθαρτον πτηνόν[…]».

Προσθέτει ότι η προτιμητέα ράτσα ορνίθων ήταν η «λεγχόρ», τις οποίες διασταύρωνε με τις ντόπιες. Επίσης, η μονάδα διέθετε 315 αυτόματες φωλεοπαγίδες για ωοτοκία, όπου η κάθε όρνιθα είχε τη δική της, ώστε να μπορεί να μετρήσει πόσα αυγά έκανε η καθεμία κατά τη διάρκεια του έτους. Με τον τρόπο αυτό μπορούσε να δει ποιές ήταν κατάλληλες για παραγωγή αυγών και ποιές για αναπαραγωγή. Τέσσερα αυτόματα δοχεία γερμανικής κατασκευής με νερό επέτρεπαν στα πτηνά να ποτίζονται ανά εικοσάδες, ενώ ειδικές ξύλινες κατασκευές, μια ανά είκοσι πτηνά, χρησίμευαν για το τάϊσμα με βρώμη. Το άρθρο καταλήγει με μια αναφορά στη μεγάλη επισκεψιμότητα της μονάδας, 107 άτομα σε μια μέρα και φυσικά με επαίνους για τον οξυδερκή Αντώνη Μάλμο!