Όσες φορές, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, επικοινωνώ με το έργο του Παύλου Βλαστού, αισθάνομαι, πέρα από το δέος και το θαυμασμό, τη ζεστασιά από το φως του Κρητικού Πολιτισμού, να με διαπερνά!
Ο Παύλος Βλαστός, ο μεγαλύτερος ίσως λαογράφος της Κρήτης, ο πατέρας της κρητικής λαογραφίας, υπήρξε ένας χαλκέντερος συλλέκτης, ο οποίος αποθησαύρισε πλήθος λαογραφικών, γλωσσικών και άλλων στοιχείων από ολόκληρο το Νησί μας. Κατέγραψε με σεβασμό και μεράκι τον πνευματικό πλούτο της ψυχής του κρητικού λαού, καταρτίζοντας σπουδαία χειρόγραφη λαογραφική συλλογή, ένα θησαυρό μνή-μης και αγάπης, 93 πολυσέλιδων τόμων οι οποίοι φυλάσσονται στο Ιστορικό Αρχείο της πόλης μας.
Όπως ό ίδιος αναφέρει το 1900 στον πρόλογο του 20ου τόμου του Αρχείου του
«Προ τεσσαρακονταετίας καταγίνομαι εις την περισυλλογήν των ηθών και εθίμων της περικλεούς και ενδόξου πατρίδος μου, της νύμφης και Νηρηίδος της Μεσογείου, της Μεγαλονήσου Κρήτης, ήτις εγέννησε θεούς και ημιθέους, ήρωας και γίγαντας και θα αναγεννά τοιούτους έως ότου αποτιναχθή του ζυγού και κατασυντρίψει τας βαρύας των τυράννων αλύσεις…»
Με δυο λόγια, κατέγραψε τον πνευματικό πλούτο του λαού μας, από το 1860 μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα και τον διέσωσε από τη φθορά του χρόνου.
Το Κέντρο Κρητικής Λογοτεχνίας, η Ιστορική &Λαογραφική Εταιρεία Ρεθύμνης και το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης, πραγματοποίησαν τον Οκτώβριο του 2014, συνέδριο με θέμα «Ο Παύλος Βλαστός και το έργο του».
Οι πρόεδροι των παραπάνω συνεργαζομένων φορέων, Κώστας Μουτζούρης, (Κέντρο Κρητικής Λογοτεχνίας), Νίκος Παπαδογιαννάκης, (Ιστορική& Λαογραφική Εταιρεία Ρεθύμνης) και Κωνσταντίνος Φουρναράκης, (ΓΑΚ.- Ιστορικό Αρχείο Κρήτης), στους χαιρετισμούς τους επεσήμαναν ότι το συνέδριο είναι μια αφορμή να γίνει γνωστότερο το έργο του Βλαστού, να αναδειχθεί ο πλούτος των περιεχομένων του Αρχείου του και να τιμηθεί η μνήμη του. Επί πλέον να ψηφιοποιηθεί το περιεχόμενο του Αρχείου και να δοθεί στα Πανεπιστήμια και τα Ερευνητικά Κέντρα για να είναι εύκολη η πρόσβαση των ερευνητών σ’ αυτό, να γίνει προσπάθεια σταδιακής έκδοσης του και να ιδρυθεί στο Πανεπιστήμιο Κρήτης Τμήμα Λαογραφίας.
Τα πρακτικά εκείνου του συνεδρίου, απετέλεσαν τον ογκώδη τόμο των 380 σελίδων και δόθηκαν πρόσφατα στην κυκλοφορία.
22 διακεκριμένοι πανεπιστημιακοί και άλλοι ερευνητές, έσκυψαν στο πολύτιμο έργο του Βλαστού και με ισάριθμες ανακοινώσεις, ανέδειξαν εκτός από την ξεχωριστή προσωπικότητα του, τους αγώνες του για την προβολή και ανάδειξη του πολιτισμού της Κρήτης, τη στάση του απέναντι στην τουρκοκρητική κοινότητα, τον κόσμο της Κρήτης μέσα από τα δίστιχα και τις μαντινάδες της συλλογής του, τη συμβολή του στην καταγραφή της ψαλτικής παράδοσης της Κρήτης, το αξιόλογο μουσικό έργο του, το ιατροσόφιον του και άλλα ιστορικά και λαογραφικά θέματα.
Με δυο λόγια στον τόμο αυτό των πρακτικών του συνεδρίου, έχουν περιληφθεί σημαντικότατες μελέτες που δεν αφορούν μονάχα τον Παύλο Βλαστό και το έργο του, αλλά την Κρήτη και κυρίως αυτήν, που ασφαλώς θα βοηθήσει τους αναγνώστες του τόμου να κατανοήσουν περισσότερο την κοινωνία και τη ζωή στο Νησί μας και να θαυμάσουν τον πολιτισμικό της πλούτο….
