Ο Πλάτων ο Φειδιππίδης και οι άλλοι

Πολλές φορές έχουμε σκεφτεί ότι αν δεν υπήρχαν οι άλλοι που φταίνε, ίσως να ήμασταν καλλίτερα. Αλλά αγνοούμε ότι για κάποιους, εμείς είμαστε οι άλλοι. Τι να κάνουμε έτσι είναι οι κοινωνίες, γι΄αυτό λεγόμαστε κοινωνία, διαφορετικά θα ήμασταν ίσως αγέλη.
Τον άλλο ή τους άλλους, μπορεί να θεωρούμε κάποιους πολιτικούς, ή τον γείτονά μας, τον σύζυγο, τον αδελφό, τον συνάδελφο και τέλος πάντων με το όποιο πρόσωπο ενδεχομένως δεν συμφωνούμε μαζί του, μόνιμα ή περιστασιακά. Και εδώ έρχεται το ιδεώδες του Πλάτωνος να μας διευκολύνει. Λέει λοιπόν στην καθομιλουμένη ο ξεχασμένος από πολλούς σοφός.
Διαφωνούμε χωρίς καυγάδες.
Καυγαδίζουμε χωρίς καχυποψίες.
Υποπτευόμαστε χωρίς συκοφαντίες.
Ελάτε όμως να γράψουμε και μερικές δικές μας φιλοσοφίες που σίγουρα δεν είναι απολύτως δικές μας, αλλά επίκτητες από τους δεκάδες εκατοντάδες φιλοσόφους που σίγουρα επηρέασαν τα ακούσματά μας κάποια στιγμή της ζωής μας στα θρανία ή στη ζωή.
Αποφασίζουμε χωρίς αναβολές. Προσπαθούμε χωρίς δικαιολογίες. Αγαπάμε χωρίς ανταλλάγματα.
Συνεργαζόμαστε χωρίς διχασμούς.
Δεν είναι μάθημα καλής συμπεριφοράς τα παραπάνω, ούτε χειραγώγηση αντιδράσεων, είναι προσέγγιση πολιτισμού κατά το δυνατόν προς την πλήρη κατάργηση του όρου φταίνε οι άλλοι. Όταν πάψουν να μας φταίνε οι άλλοι και προσηλωθούμε στο καθήκον, είναι αποδεδειγμένο ότι βγάζουμε αρετές και μια δυναμική που πολλές φορές μας οδηγεί ακόμα και σε πράξεις ηρωισμού.
Ξέρετε, όταν ο πρώτος Μαραθωνοδρόμος ο Φειδιππίδης πήρε την μεγάλη απόφαση να πάει το μήνυμα της νίκης στους Αθηναίους από τον Μαραθώνα τρέχοντας ασταμάτητα, πάση θυσία, δεν ήξερε ότι χιλιάδες χρόνια μετά, χιλιάδες εκατομμύρια άνθρωποι θα ακολουθούσαν το παράδειγμά του, στην προσπάθειά τους να αποδείξουν ότι αυτό γίνεται. Με γνώμωνα την θέληση την προσπάθεια και παίρνοντας το τρόπαιο το μετάλλιο του νικητή που τα κατάφερε. Και πόσο μάλλον ο Φειδιππίδης που δεν περίμενε να πάρει μετάλλιο, αλλά να δώσει. Να δώσει το μήνυμα, το τρόπαιο της νίκης στους Αθηναίους. Της νίκης, αυτής της πολυπόθητης είδησης. Ένας άνθρωπος και ένας δρόμος, αλλά όχι μονόδρομος , καθήκον δοσμένο και δρόμος χαραγμένος από τον ίδιο. Βέβαια κάποιοι θα πούνε ότι για τον ηρωισμό χρειάζονται ειδικά ατομικά στοιχεία, ή ίσως μέντορες που καθοδηγούν. Θα σας απογοητεύσω. Όταν ο άνθρωπος που έπεσε στα παγωμένα νερά και έσωσε το παιδάκι που κινδύνευε, δεν πρόλαβε να σκεφτεί τίποτα, ούτε αισθανόταν ήρωας. Ο Ήρωας είναι ένας φυσιολογικός σαν όλους μας άνθρωπος, που μάλιστα και φοβίες έχει και αναστολές σαν όλους μας. Ήρωα τον έκανε ή απόφαση της τελευταίας στιγμής που ξεπέρασε τους φόβους του το τελευταίο δέκατο του δευτερολέπτου και μετέπειτα η πράξη του. Όταν οι μεγάλοι ηγέτες του Έθνους μας, άγνωστοι μεταξύ αγνώστων οδηγούσαν λαούς και στρατούς δεν ήξεραν ότι η ιστορία θα τους καταστήσει ηγέτες.
Μήπως όλοι μας κρύβουμε έναν ήρωα, έναν ηγέτη, στην κοινωνία, στην οικογένεια, στην δουλειά μας και δεν το ξέρουμε. Ε όταν βγάλουμε από τα παιχνίδια του μυαλού μας την στιχομυθία ότι φταίνε οι άλλοι, τότε θα το ανακαλύψουμε.
Ακούστε, φταίνε και οι άλλοι όπως φταίμε κι εμείς κάποιες φορές, αλλά η ενασχόληση με τα φταιξίματα είναι χάσιμο χρόνου και δυσμενής καθυστέρηση, σε έναν πλαστό βωμό αντιδικίας που αναστέλλει, ενώ το καθήκον περιμένει και καθυστερεί.
Αρκετοί από τους ξένους που επισκέπτονται την Ελλάδα για πρώτη φορά, έρχονται με την αίσθηση του προσκυνήματος στο λίκνο του πολιτισμού, της φιλοσοφίας και της δημοκρατίας. Στο λίκνο ηρώων που πάντοτε απωθούσε τους εχθρούς του και ας ήταν πολυάριθμοι. Αυτοί είμαστε, δεν μπορεί να είμαστε ή να γίνουμε κάτι άλλο. Τους πρώτους αιώνες μετά Χριστόν αλλά και τους προηγούμενους, άνθρωποι από τα πέρατα της οικουμένης, που ήθελαν να σπουδάσουν τα γράμματα και να γίνουν γνώστες της κοσμικής σοφίας, έρχονταν στην Ελλάδα στο μοναδικό παγκόσμιο Πανεπιστήμιο τότε να μορφωθούν. Άνθρωποι απλοί, πλούσιοι, φτωχοί, γόνοι βασιλικών οικογενειών και σπούδαζαν αστρονομία, φυσική, μαθηματικά, φιλοσοφία, ιατρική. Με τον πολιτισμό αφομοιώσαμε λαούς και έθνη σε αναίμακτες μάχες.
Ο αγώνας που έχουμε μπροστά μας για ανάκαμψη από την συνεχιζόμενη επιθετική ύφεση των τελευταίων ετών και ημερών, έχει μόνο ένα αντίδοτο. Θέλει Έλληνες σαν κι εμάς. Συστρατευόμενους στο πνεύμα, στην κουλτούρα και την κοινή προσπάθεια, με άμυλα, με αλληλεγγύη, με σεβασμό στην άλλη άποψη και επίγνωση ότι η συζήτηση και η ανταλλαγή απόψεων προάγει και δεν διχάζει και ότι τα λάθη έχουν και αυτά την θέση τους, για να διορθωνόμαστε.
Αυτά μου μάθανε οι καλοί μου διδάσκαλοι και καθηγητές, αυτά γράφω. Η επανάληψη ξέρω ότι κουράζει, αλλά πολλές φορές υπενθυμίζει. Και σήμερα δεν έχουμε ανάγκη από ομάδες αλλά από μια αρραγή ομάδα, άρρηκτη στέρεα, αυτό που φοβάται ο κάθε κίνδυνος.