Πυρηνικός εξοπλισμός, σκληρή ρητορική και αιματηροί πόλεμοι δι’ αντιπροσώπων: εξελίξεις που θυμίζουν ψυχροπολεμικό σκηνικό. Η Δύση φαίνεται να απαντά με το ίδιο νόμισμα.
Κανένας τόπος στη γη δεν είναι ασφαλής απέναντι στον «ανίκητο», όπως τον χαρακτήρισε ο ρώσος πρόεδρος Πούτιν, διηπειρωτικό πύραυλο της χώρας του, τον οποίον παρουσίασε στο πλαίσιο της προ ημερών ομιλίας του για την Κατάσταση του Έθνους. Ο ρώσος ηγέτης διαφημίζει τη στρατιωτική ισχύ της πατρίδας του, ωστόσο φροντίζει να υπογραμμίσει ότι τα νέα οπλικά συστήματα δεν συνιστούν μονομερή εξοπλιστική ενέργεια. «Πρόκειται για νέα στρατηγικά πυραυλικά συστήματα της Ρωσίας, τα οποία αναπτύξαμε ως αντίδραση στη μονομερή αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συνθήκη για τον περιορισμό των αντιβαλλιστικών συστημάτων και τη ντε φάκτο στάθμευση τέτοιων συστημάτων στο έδαφος των ΗΠΑ και εκτός των αμερικανών συνόρων», τόνισε ο Βλαντιμίρ Πούτιν.
Η ομιλία του ξύπνησε μνήμες από τον Ψυχρό Πόλεμο, όταν Μόσχα και Ουάσιγκτον ήταν οι ηγέτιδες δυνάμεις δύο αντίπαλων μπλοκ. Τα λεγόμενα του ρώσου προέδρου θύμισαν την περίοδο της κούρσας εξοπλισμών, επισημαίνει στη DW η Σουζάνε Σπαν, πολιτική επιστήμονας και εκδότρια. «Ο κύριος εχθρός είναι οι ΗΠΑ. Ο Πούτιν χρησιμοποίησε πολύ απειλητική ρητορική απέναντι στη Δύση κατά το σχήμα: παλαιότερα δεν θέλατε να μας ακούσετε, ακούστε μας τουλάχιστον τώρα», εξηγεί η ίδια.
Όμως και ορισμένες τοποθετήσεις από την πλευρά της Ουάσιγκτον ξαναφέρνουν στη μνήμη την ψυχροπολεμική περίοδο. Όταν πριν από ένα μήνα το Πεντάγωνο παρουσίασε τη νέα πυρηνική στρατηγική των ΗΠΑ, δεν άφησε κανένα περιθώριο αμφιβολίας εναντίον ποιου στρέφεται αυτή η κίνηση. «Η στρατηγική μας επιδιώκει να διασφαλίσει ότι η Ρωσία θα κατανοήσει ότι κάθε χρήση πυρηνικών όπλων, ασχέτως του πόσο περιορισμένη είναι, είναι απαράδεκτη», ανακοίνωσε το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών. Εκφράσεις που παρέπεμπαν σε Ψυχρό Πόλεμο χρησιμοποίησε στην πρόσφατη Σύνοδο για την Ασφάλεια στο Μόναχο ο πρώην αμερικανός αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν τονίζοντας ότι «το Κρεμλίνο και ο Πούτιν κάνουν στις μέρες μας το παν προκειμένου να εξασθενήσουν το ΝΑΤΟ, να υπονομεύσουν τις δυτικές δημοκρατίες και να καταστρέψουν τις διατλαντικές εταιρικές σχέσεις».
Εξοπλιστικός πυρετός και στη Δύση
Το πόσο σοβαρά λαμβάνονται υπόψη αυτοί οι φόβοι στη Δύση, καταδεικνύει μεταξύ άλλων η συζήτηση για ένα νέο κέντρο σχεδιασμού, το οποίο επιδιώκουν να δημιουργήσουν οι γερμανικές ένοπλες δυνάμεις στο πλαίσιο των νατοϊκών εξοπλισμών. «Χρειαζόμαστε μια δομή διοίκησης που να μπορεί να διασφαλίσει ότι τα σωστά στρατεύματα βρίσκονται στον σωστό τόπο, με τον σωστό εξοπλισμό και στον κατάλληλο χρόνο», τόνισε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτνμπεργκ.
Το ΝΑΤΟ εξοπλίζεται και με πυρηνικά όπλα. Η νέα πυρηνική του στρατηγική προβλέπει εκσυγχρονισμό των αμερικανικών ατομικών βομβών που βρίσκονται σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Οι τελευταίες εξελίξεις θυμίζουν μεν Ψυχρό Πόλεμο, ωστόσο οι συσχετισμοί και το περιβάλλον έχουν αλλάξει ριζικά. Από τη μία η Δύση και η Ανατολή δεν βρίσκονται πια αντιμέτωπες ως εκφραστές διαφορετικών και αντίπαλων ιδεολογιών. Η «νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων», για την οποία είχε μιλήσει παλαιότερα ο Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος, κατέληξε σε φιάσκο το αργότερο με την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ.
«Οι ρωσοαμερικανικές σχέσεις είναι μεν αισθητά τεταμένες, ωστόσο δεν έχουμε να κάνουμε πια με δύο υπερδυνάμεις, οι οποίες συγκρούονταν για το μεγαλύτερο διάστημα του εικοστού αιώνα», εξηγεί ο νορβηγός ιστορικός Οντ Άρνε Βέσταντ, εξειδικευμένος στην περίοδο του Ψυχρού Πολέμου. «Δεν ζούμε πια σε ένα διπολικό σύστημα, του οποίου η τάξη ορίζεται λιγότερο η περισσότερο από δύο αυτοκρατορίες. Μπορεί να πει κανείς ότι πρόκειται για έναν πόλεμο με τη λογική ότι τα δύο αυτά κράτη ανταγωνίζονται μεταξύ τους. Όμως σχεδόν όλα τα υπόλοιπα έχουν αλλάξει», υπογραμμίζει ο νορβηγός ιστορικός.
Πηγή: DW Κέρστεν Κνιπ / Άρης Καλτιριμτζής
