Ο Πρέβελης της Δυτικής Αυστραλίας είναι ένα δείγμα ευγνωμοσύνης του Geoff Edwards για το Μοναστήρι του Πρέβελη και των γύρω χωριών.
Ο Geoff Edwards πολέμησε στη Μάχη της Κρήτης τον Μάη 1941. Μετά την κατάληψη της Κρήτης από τους Γερμανούς πιάστηκε αιχμάλωτος, ενώ προσπαθούσε να διαφύγει προς τη Χώρα Σφακίων από όπου γινόταν η διαφυγή των Βρετανών, Αυστραλών και Νεοζηλανδών για τη Μέση Ανατολή.
Τον οδήγησαν στο στρατόπεδο αιχμαλώτων στον Σκινέ Κυδωνίας. Από εκεί δραπέτευσε με ένα άλλο Αυστραλό τον Bill McCarrey (Μπιλ Μακέρι).
Αφού πέρασαν τις βόρειες πλαγιές των Λευκών Ορέων προχώρησαν ανατολικά προς το Μοναστήρι του Πρέβελη.
Στη διαδρομή τους αυτή που γινόταν κυρίως τη νύχτα για να αποφεύγουν τους Γερμανούς, τρέφονταν από το ντόπιο πληθυσμό. Ψωμί τυρί και ελιές, όπως αναφέρει ο Τζέφ στο βιβλίο που έγραψε το 1989 “The road to Prevelly” (ο δρόμος προς τον Πρέβελη).
Στα βουνά γύρω από το μοναστήρι του Πρέβελη μέσα σε σπηλιές, όπως και στα γύρω χωριά, Κεραμέ, Αγαλιανού, Βάτος, Άρδαχτος, Φρατί και Δρίμισκος, κρύβονταν 200 περίπου Βρετανοί, Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί, συντηρούμενοι από το μοναστήρι και από το ντόπιο πληθυσμό.
Ηγούμενος της Ι. Μονής Πρέβελη ήταν ο Αμαριώτης Αγαθάγγελος Λαγουβάρδος, ο οποίος κυνηγημένος από τους Γερμανούς για τη δράση του διέφυγε στην Αίγυπτο. Κατετάγη στον ελληνικό στρατό με τον βαθμό του λοχαγού. Δυστυχώς πέθανε στην Αλεξάνδρεια την παραμονή της επιστροφής του στην ελεύθερη πλέον Κρήτη τον Νοέμβριο 1944.
Στο μοναστήρι, λοιπόν, του Πρέβελη κατέφυγε και ο Τζεφ Έντουαρντ.
Από την κοντινή παραλιακή τοποθεσία “Λίμνη” διέφυγαν στην Αίγυπτο με το Βρετανικό υποβρύχιο “Thrasher” (Θράσερ) στις 28 Ιουλίου 1941 μαζί με άλλους Αυστραλούς, Άγγλους και Νεοζηλανδούς. Ήταν η πρώτη μυστική αποστολή για την Αίγυπτο. Αργότερα βεβαίως ακολούθησαν και άλλες από τα νότια παράλια της Κρήτης.
Ο Τζέφ εν αντιθέσει με άλλους, δεν ξέχασε ποτέ τη βοήθεια και την περίθαλψη που του πρόσφερε το μοναστήρι του Πρέβελη. Μετά τον πόλεμο το 1952 με τη γυναίκα του Beryl (Μπέριλ) αγόρασε περίπου 40 στρέμματα δασώδους περιοχής στην παραλιακή τοποθεσία Margaret River στη Δυτική Αυστραλία 286 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Περθ.
Διάλεξε την τοποθεσία ώστε να μοιάζει με εκείνη του Πρέβελη στο Ρέθυμνο.
Εκεί άρχισαν το 1953 να κτίζουν ένα τουριστικό συγκρότημα και του έδωσαν το όνομα “Prevelly Park” (Πρέβελη Πάρκ). Στο μέρος αυτό κτίστηκαν και άλλα σπίτια και σήμερα είναι μια υπέροχη κωμόπολη με πολλούς από τους δρόμους να έχουν Κρητικές ονομασίες χωριών του Αγίου Βασιλείου όπως (Βάτος, Κεραμέ, Αγαλιανού, Φρατί, Μέλαμπες κ.α.).
Δεν αρκέστηκαν όμως μόνο σε αυτό. Τον Ιανουάριο 1976 άρχισαν να κτίζουν μια εκκλησία διαστάσεων 12×6 μέτρων και την αφιέρωσαν στον Άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο. Είναι ο Άγιος που τιμάται και στο μοναστήρι του Πρέβελη στο Ρέθυμνο. Την εκκλησία αυτή δώρισε στην Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία της Αυστραλίας.
Τα θυρανοίξια έγιναν στις 4 Ιανουαρίου 1979 από τον Αρχιεπίσκοπο Αυστραλίας κ. Στυλιανό (Χαρκιανάκη – από το Ρέθυμνο), τον Επίσκοπο Δέρβης κ. Ιεζεκιήλ και με την παρουσία πάνω των 800 ατόμων Ελλήνων και Αυστραλών.
Η εκκλησία αυτή έκτοτε συντηρείται από την Ελληνική Κοινότητα του Περθ.
Μια μαρμάρινη πλάκα εντοιχισμένη λέει τα ακόλουθα:
«Αυτό το συμβολικό ελληνικό ορθόδοξο εξωκκλήσι δόθηκε στους Έλληνες από τον Τζεφ και την Μπέριλ Έντουαρντ, που δημιούργησαν το παραπλεύρως χωριό και το ονόμασαν Πρέβελη σαν μικρή ένδειξη ευγνωμοσύνης στο Μοναστήρι του Πρέβελη και των γύρω χωριών της Κρήτης.
Εκεί μετά τη Μάχη της Κρήτης 1941 ο ιδρυτής και εκατοντάδες Βρετανοί, Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί στρατιώτες περιθάλφθηκαν, κρύφτηκαν και τους βοήθησαν να διαφύγουν στον ελεύθερο κόσμο.
Ας σταματήσουμε εδώ και ας θυμηθούμε με ευγνωμοσύνη, το θάρρος των Ελλήνων που πολέμησαν και πέθαναν για την ελευθερία του τόπου τους και του δικού μας».
Μερικές μέρες αργότερα ο Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας κ. Στυλιανός τίμησε τον Τζεφ Έντουαρντ και τη γυναίκα του με το χρυσό Σταυρό του Αγίου Ανδρέα εκ μέρους του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Αθηναγόρα.
Και να κλείσουμε με μια συγκινητική πτυχή της παραπάνω ιστορίας.
Ο σερ Τζεφ Έντουαρντς, κατά τις μαύρες εκείνες μέρες της περιπλάνησής του, στην νότια Κρήτη, είχε γνωριστεί με ένα συνομήλικό του, ντόπιο βοσκό, με τον οποίο έγιναν φίλοι, που τον περιέθαλπε και τον τροφοδοτούσε στις σπηλιές, όπου κρυβόταν.
Φεύγοντας ο Τζεφ, έβγαλε το ρολόι του και το έδωσε σαν δώρο, στον φίλο του βοσκό. Τη δεκαετία του ’90, σε βαθιά γεράματα πια, επισκέφτηκε την Κρήτη, ως βετεράνος της μάχης και παρέστη στις εκδηλώσεις, που γίνονται κάθε χρόνο.
Στην κεντρική εκδήλωση, λοιπόν, στο μνημείο του Μάλεμε, όπως ήταν συγκεντρωμένος ο κόσμος και περίμενε την προσέλευση των βετεράνων, έβλεπαν όλοι, κάποιον ηλικιωμένο Κρητικό, στην άκρη του δρόμου με υψωμένο το χέρι να κρατάει ένα ρολόι. Όταν ο σερ Τζεφ Έντουαρντς, πέρασε από δίπλα του και τον είδε, οι δύο ηλικιωμένοι άντρες, αναγνωρίστηκαν, αγκαλιάστηκαν και εκτυλίχθηκαν μεταξύ τους συγκινητικές στιγμές, όπως και μεταξύ των παρευρισκομένων.
Μέχρι τα βαθιά του γεράματα και μέχρι τον θάνατό του, το 2000, ο σερ Τζεφ Έντουαρντς, δεν μπορούσε να πιστέψει ότι υπάρχει ένας τέτοιος λαός, όπως τους Έλληνες, με τόσο υψηλά ιδανικά αυτοθυσίας, προσφοράς στον συνάνθρωπο, και αγάπης προς την Ελευθερία.
*πρόεδρος Συλλόγου Στιχουργών Ν. Χανίων
