Σε ανακοίνωση του Συµβουλίου για την ηµέρα της Ευρώπης αναφέρεται δελτίο Τύπου για την επέτειο της υπογραφής της διακήρυξης Schuman το 1950. Ένα µήνα πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές οι πολίτες θα έχουν την ευκαιρία να επισκεφθούν τα θεσµικά όργανα της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες και να µάθουν περισσότερα για το τι κάνει η Ευρώπη για αυτούς. Μόνο επιτεύγµατα όµως ή πρέπει να λέµε και στις λανθασµένες πολιτικές, που είναι φανερές «δια γυµνού οφθαλµού», όπως η φτωχοποίηση σηµαντικών τµηµάτων του πληθυσµού της ΕΕ.!
Οι προσπάθειες για τους εορτασµούς της ΕΕ µε την ευκαιρία της επετείου πρέπει να περιλαµβάνουν τόσο τα επιτεύγµατα όσο και τις αποτυχίες από την εφαρµογή, stricto sensu, ή τη µη εφαρµογή των Συνθηκών. Το βασικό εργαλείο της ΕΕ για την εφαρµογή των Συνθηκών είναι ο προϋπολογισµός. Παλαιότερα είχαµε τον ετήσιο προϋπολογισµό, αλλά για τέταρτη φορά πλέον έχουµε τους πολυετείς προϋπολογισµούς που συγκεντρώνουν εξαιρετικό πολιτικό ενδιαφέρον όταν αποφασίζονται, και στη συνέχεια, είναι φυσικό να επανερχόµαστε στους ετήσιους προϋπολογισµούς.
Ο προϋπολογισµός δίνει την ευκαιρία στο σύνολο των κατοίκων της ΕΕ να ωφελούνται µε τον ίδιο τρόπο, αλλά στη θεωρία. Και τούτο, γιατί η πρακτική περικλείνει δυο στοιχεία που αντιστρατεύονται την ισότητα στις ευκαιρίες.
Το πρώτο στοιχείο είναι ότι οι κυβερνήσεις των κρατών µελών δεν έχουν ούτε την ίδια δυναµική, ούτε την ίδια επίγνωση, για να ωφελούνται οι πολίτες των κρατών τους µε ίσο τρόπο. Οι λεγόµενοι δυνατοί προϋπολογισµοί της ΕΕ είναι αυτοί που εισφέρουν σηµαντικά ποσά στον κεντρικό κορβανά, ενώ οι αδύναµοι προϋπολογισµοί ωφελούνται πολύ περισσότερο από αυτόν. Για το λόγο αυτό και οι εκπρόσωποι που συγκεντρώνονται στις αίθουσες λήψης αποφάσεων δεν έχουν τα ίδια περιθώρια έκφρασης και αντιστοίχισης των προβληµάτων. Έτσι, φθάνουµε συχνά στο σηµείο να διαβάζουµε στον τύπο ότι στον τοµέα Χ δεν καταφέραµε να απορροφήσουµε το σύνολο των πόρων που µας είχαν παρασχεθεί ή ότι τα ποσοστά απορρόφησης µας είναι θαυµάσια και µπράβο, έτσι θα συνεχίσουµε. Αυτό συµβαίνει µόνο στα κράτη µέλη που είναι καθαρώς ωφελούµενα από τον κοινοτικό προϋπολογισµό. ∆ιότι εξ ορισµού η άσκηση πολιτικής από τους ισχυρούς προϋπολογισµούς σηµαίνει ότι δεν έχουν περιθώρια να µη µεγιστοποιούν τα οφέλη τους. Αυτό γίνεται σε βάρος των αδύναµων προϋπολογισµών και είναι καιρός να αλλάξει.
Το δεύτερο στοιχείο είναι ότι οι εισηγήσεις για τη λήψη αποφάσεων που γίνονται από την Κοµισιόν, έχοντας τη δυναµική των ισχυρών και των λιγότερο ισχυρών µπορεί, και το έχουµε δει πολλές φορές, να οδηγούν σε αντίθετα αποτελέσµατα, τόσο τις πολιτικές που εφαρµόζονται, όσο και να οδηγούν σε αντίθετα αποτελέσµατα. Θλιβερό παράδειγµα προς αναφορά είναι το γεγονός που οδήγησε το σύνολο των αγροτών να βγουν δυναµικά στους δρόµους για να διεκδικήσουν αυτονόητα πράγµατα, όπως τη βοήθεια της ΕΕ στο θέµα της τιθάσευσης της ενέργειας που καθηλώνει και µηδενίζει τις προσπάθειες παραγωγής αγροτικών προϊόντων, καθώς και τη σοβαρή έλλειψη πρώτων υλών για την παραγωγή λιπασµάτων, εξαιρετικά απαραίτητων για την αγροτική παραγωγή. Αν προσθέσουµε και τη λάθος λογική απελευθέρωσης των εισαγωγών από την Ουκρανία, που έπληξε καίρια τις συνορεύουσες χώρες µέλη της ΕΕ, γίνεται κατανοητό ότι η εφαρµογή των πολιτικών της ΕΕ είναι εξαιρετικά σοβαρό θέµα και πρέπει να γίνεται µε σύνεση. Σε διαφορετική περίπτωση, έχουµε δυστυχώς το αποτέλεσµα σηµαντικής αύξησης των νεόπτωχων Ευρωπαίων πολιτών µε µηδενικό φως στο τούνελ για την ανάταση της ευρωπαϊκής κοινωνικής και οικονοµικής προοπτικής.
Τα ανωτέρω δυο σηµεία συγκλίνουν σε µια αδήριτη αναγκαιότητα, που είναι να αποκτήσουν όλοι οι Ευρωπαίοι ικανοποιητική γνώση του τι είναι ο κοινοτικός προϋπολογισµός, τι δυνατότητες προσφέρει και πώς πρέπει να εκµεταλλεύονται οι Ευρωπαίοι τις ευκαιρίες που τους δίνονται.
Στόχος λοιπόν του παρόντος σηµειώµατος είναι να δούµε περιληπτικά τι είναι ο κοινοτικός προϋπολογισµός και µε ποιο τρόπο µπορούν να ωφεληθούν όλοι οι Έλληνες.
Η βασική αρχή του προϋπολογισµού της ΕΕ στηρίζεται στο ότι ο προϋπολογισµός της ΕΕ δεν είναι και δεν ήταν ποτέ δούναι και λαβείν. Αφορούσε πάντα τη συγκέντρωση πόρων, την από κοινού αντιµετώπιση κοινών προκλήσεων και τη δηµιουργία προστιθέµενης αξίας για την ΕΕ. Στόχος ήταν πάντα να βοηθήσουµε τους Ευρωπαίους να ζήσουν µια καλύτερη ζωή1. Αυτό όµως έρχεται σε αντίθεση µε τη φτωχοποίηση περισσότερων Ευρωπαίων πολιτών την τελευταία περίοδο. Άρα πρέπει να πούµε ότι για την εξέλιξη αυτή υπεύθυνοι είναι από το ένα µέρος η Κοµισιόν που προτείνει και από το άλλο µέρος οι συννοµοθέτες που είναι το συµβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η λογική της συγγραφής του παρόντος συνδυάζεται µε τις επερχόµενες ευρωεκλογές και τον τρόπο που πρέπει ο κάθε Ευρωπαίος να οδηγηθεί στην κάλπη. Για το λόγο αυτό στο επόµενο σηµείωµά µας θα αναφερθούµε στις νέες προοπτικές που γεννά ο κοινοτικός προϋπολογισµός και πως µπορούν οι πολίτες της Ευρώπης να ωφελούνται από αυτόν. Στο µεταξύ για να διευκολυνθούν οι Έλληνες αναγνώστες, έχουµε αναφερθεί πολλές φορές στη σύνταξη κι κυκλοφορία ενός µοναδικού εργαλείου για το θέµα αυτό που είναι ο Ο∆ΗΓΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ Ε.Ε. Πρόκειται για ένα απαραίτητο εργαλείο που είναι χρήσιµο στους ενδιαφερόµενους να µάθουν για να επενδύσουν.
