Σε ένα µήνα έρχονται οι Eυρωεκλογές και οι Ευρωπαίοι πολίτες καλούνται να εκλέξουν τους αντιπροσώπους τους στην ευρωβουλή. Το διακύβευµα είναι µεγάλο και κυρίως έχει σχέση τόσο µε την άνοδο των ακροδεξιών τάσεων που δρουν ενάντια στις δηµοκρατικές δυνάµεις, όσο και των Ευρωπαίων πολιτών που βλέπουν να στρεβλώνεται ολοένα και περισσότερο ο ετήσιος προϋπολογισµός της ΕΕ, αδυνατώντας να τους προσφέρει όσα προβλέπουν οι Συνθήκες.
Στο προηγούµενο σηµείωµά µας είχαµε επικεντρώσει σε δυο στοιχεία το ενδιαφέρον του προϋπολογισµού της ΕΕ. Το ένα αφορούσε το ότι οι κυβερνήσεις των κρατών µελών δεν έχουν ούτε την ίδια δυναµική, ούτε την ίδια επίγνωση, για να ωφελούνται οι πολίτες των κρατών τους µε ίσο τρόπο και το άλλο είχε να κάνει µε την άνιση αντιµετώπιση που γεννούν οι λάθος αποφάσεις της ΕΕ ως προς την ευηµερία των Ευρωπαίων.
Και στο σηµερινό µας σηµείωµα θα επικ3εντρώσουµε το ενδιαφέρον µας σε δυο νέα στοιχεία:
Το ένα στοιχείο αφορά το πόσο ωφέλιµος είναι ο ετήσιος ευρωπαϊκός προϋπολογισµός.
Ο προϋπολογισµός της ΕΕ συνδυάζει πόρους σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Εκτός από τη χρηµατοδότηση των προτεραιοτήτων της ΕΕ, χρηµατοδοτεί επίσης µεγάλα έργα υποδοµής και έρευνας. Συµβάλλει επίσης στη χρηµατοδότηση απαντήσεων σε προκλήσεις που υπερβαίνουν τα σύνορά της, όπως η πανδηµία του κορονοϊού, η κλιµατική αλλαγή και η απειλή της τροµοκρατίας. Ο κοινοτικός προϋπολογισµός ενισχύει τους εθνικούς προϋπολογισµούς, πράγµα που παραπέµπει στην αδήριτη ανάγκη να εισρέουν οι κοινοτικοί πόροι στο εσωτερικό των κρατών µελών. Μάλιστα ακόµη περισσότερο στα κράτη µέλη µε τους πλέον αδύναµους προϋπολογισµούς. ∆εν νοείται η απορροφητικότητα να µην αγγίζει το ταβάνι για την εισροή πόρων στα κράτη µέλη. Αυτό από µόνο του δείχνει την τεράστια ανάγκη επιλογής µέσω των εκλογικών διαδικασιών των ανθρώπων και των στελεχών εκείνων που µπορούν να πάνε στις Βρυξέλλες και να διεκδικήσουν την εισροή των απαραίτητων πόρων, αλλά και τη χείρα βοηθείας στις χώρες της ΕΕ όταν πλήττονται από φυσικές καταστροφές.
Ο προϋπολογισµός της ΕΕ µπορεί να θεωρηθεί ως µια συγκέντρωση πόρων, για την από κοινού αντιµετώπιση κοινών προκλήσεων και τη δηµιουργία προστιθέµενης αξίας για την ΕΕ. Στόχος είναι να βοηθηθούν οι Ευρωπαίοι να ζήσουν µια καλύτερη ζωή.
Στις πηγές που ανατρέξαµε αναφέρεται ξεκάθαρα ότι τα οφέλη των κρατών µελών από την ενιαία αγορά είναι σηµαντικά, όπως επίσης και οι επιχειρηµατικές ευκαιρίες που δηµιουργεί η πολιτική συνοχής —η κύρια επενδυτική πολιτική της ΕΕ— για επιχειρήσεις από ολόκληρη την Ένωση. Και βέβαια, οι δαπάνες για τη στήριξη της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής υπερβαίνουν κατά πολύ τις δυνατότητες για εσωτερική χρηµατοδότηση από τον προϋπολογισµό των κρατών µελών, ώστε να έχουµε επάρκεια τροφίµων.
Εκτός των ανωτέρω κατευθυντήριων γραµµών του κοινοτικού προϋπολογισµού σηµαντικοί πόροι κατευθύνονται προς την Ενίσχυση της έρευνας και της καινοτοµίας, ή έχουν τη µορφή Επενδυτικού Σχεδίου για την Ευρώπη (ευρωπαϊκές στρατηγικές επενδύσεις), ή αφορούν τις κοινωνικές θέσεις για την εργατική δύναµη, ή αφορούν την πρόκληση της µετανάστευσης.
Το δεύτερο στοιχείο αφορά τις αποφάσεις για τη δράση του ετήσιου κοινοτικού προϋπολογισµού.
Η σταδιακή ανάπτυξη πολιτικών στην ΕΕ είχε ως αποτέλεσµα να θεωρείται αυτή ως µια υπολογίσιµη δύναµη στον παγκόσµιο καµβά και αυτό είναι προς όφελος των πολιτών της. Η δυναµική που αναπτύχθηκε καθόρισε µια ισχυρή οµάδα κρατών µελών µε προεξάρχουσες τη Γερµανία και τη Γαλλία. Οι συνθήκες που αναπτύχθηκαν σε διάφορες περιπτώσεις έφεραν την ΕΕ να εµπλακεί µε ισχυρό τρόπο στην πανδηµία, ως όφειλε, αλλά και στη ρωσο-ουκρανική διένεξη, όπου θα ήταν δυνατή η διπλωµατική έντονη εµπλοκή της, ώστε να µειωθούν οι κίνδυνοι που έχουν οδηγήσει στην ανάφλεξη στα ανατολικά σύνορα της ΕΕ. Και δυστυχώς ο επηρεασµός του Κοινοτικού προϋπολογισµού είναι θεµελιώδης. Οι κυρώσεις που κατά καιρούς επιβλήθηκαν στη Ρωσία προκάλεσαν αναταράξεις σε πολλούς τοµείς και σε πολλούς πληθυσµούς. Η επισιτιστική ανασφάλεια δοκιµάζεται έντονα, οι αγροτικές παραγωγικές δραστηριότητες έχουν σχεδόν υποδιπλασιαστεί, οι αποφάσεις των ταγών της ΕΕ οδηγούν σε σηµαντική επανεθνικοποίηση των απαραίτητων κονδυλίων για την άσκηση των κοινών πολιτικών και συνολικά οδήγησαν σε φτωχοποίηση σηµαντικά τµήµατα του πληθυσµού της ΕΕ. Με ορατό πλέον το αποτέλεσµα ανόδου των ακροδεξιών και φασιστικών δυνάµεων σχηµατισµών και κοµµάτων στα κράτη µέλη, που θα κληθούν διαδραµατίσουν ρόλο και στις επερχόµενες ευρωεκλογές.
∆ε γίνεται βέβαια λόγος στις Συνθήκες για αναπροσανατολισµό της κατεύθυνσης των κονδυλίων του κοινοτικού προϋπολογισµού. Εν τούτοις, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων επέδειξαν σηµαντική άγνοια για το ποια θέση έπρεπε να υποστηρίξουν στις συνοριακές τους διενέξεις και υστέρηση ως προς τους τρόπους και τους στόχους των παρεµβάσεών τους. Το αποτέλεσµα είναι να αποβεί εις όφελος των ΗΠΑ και της Ρωσίας η δήθεν ευρωπαϊκή αποφασιστικότητα και στη δηµιουργία µιας καθηµαγµένης Ουκρανίας που θα κληθούµε πάλι εµείς να αναλάβουµε το κόστος ανοικοδόµησης και ανόρθωσης της χώρας αυτής.
Οι Ευρωπαίοι πολίτες µπορούν να κατανοήσουν το διακύβευµα των επερχόµενων εκλογών και να κατευθυνθούν στις κάλπες. Είναι η µόνη διέξοδος στα αδιέξοδα που έχουν δηµιουργηθεί και ο µόνος τρόπος να τεθεί φραγµός στην ακροδεξιά προέλαση. Γιατί είναι ορατό πλέον το φίδι που βγήκε από το αυγό του.
Η επαναφορά της ∆ηµοκρατίας στην ΕΕ είναι τρόπος επιβίωσης των Ευρωπαίων πολιτών.