Ο ρόλος της Κρήτης στον ενεργειακό σχεδιασμό της Ελλάδας

Οι πρωτοβουλίες της Eλλάδας για την ανάδειξη της σε ενεργειακό κόμβο νευραλγικής σημασίας για ολόκληρη την Ευρώπη, θα είναι στο επίκεντρο του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΣΕΠ), το οποίο συνέρχεται σήμερα, στις 12 το μεσημέρι, υπό την προεδρία του υπουργού εξωτερικών Νίκου Κοτζιά με τη συμμετοχή και του υπουργού Ενέργειας και Περιβάλλοντος Γιώργου Σταθάκη.
Η στιγμή μόνο τυχαία δεν μπορεί να θεωρηθεί, καθώς τα ενεργειακά θέματα τρέχουν με εντατικούς ρυθμούς στην ανατολική Μεσόγειο, και σημαντικές πρωτοβουλίες βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη αναδεικνύοντας αφενός τη στρατηγική θέση της Ελλάδας και αφετέρου την ταύτιση των ελληνικών προτεραιοτήτων εξωτερικής πολιτικής για ασφάλεια και σταθερότητα με τις αντίστοιχες προτεραιότητες όλων των σοβαρών παικτών που δραστηριοποιούνται στην περιοχή.
Ο κ. Κοτζιάς θα ενημερώσει τους εκπροσώπους των κομμάτων που συμμετέχουν στο ΕΣΕΠ για όλες τις πρόσφατες εξελίξεις στα ενεργειακά, αρχής γενομένης από τις συζητήσεις που είχε, τον περασμένο Μάρτιο, στις ΗΠΑ, τόσο με τον Αμερικανό ομόλογό του, Ρέξ Τίλερσον- πρώην διευθύνοντα σύμβουλο του ενεργειακού κολοσσού EXXON MOBIL, με πολύ ισχυρή παρουσία στα κυπριακά κοιτάσματα- όσο και με τον σύμβουλο εθνικής ασφαλείας του Αμερικανού προέδρου, Χέρμπερτ Ρέιμοντ Μακ Μάστερ, στους οποίους εξήγησε τα ενεργειακά πρότζεκτ που υπάρχουν στην περιοχή και γενικότερα τις δυνατότητες της Ελλάδας σε θέματα ενέργειας, ασφάλειας και σταθερότητας σε μία ζωτική για τα αμερικανικά συμφέροντα ζώνη.
Στο επίκεντρο της συζήτησης του Συμβουλίου θα βρεθεί και η πρόσφατη σημαντικότατη εξέλιξη σχετικά με τον υποθαλάσσιο αγωγό Eastmed που προέκυψε κατά τη συνάντηση στο Τελ Αβίβ, στις 3 Απριλίου, των τεσσάρων υπουργών Ενέργειας, Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Ιταλίας,-με τη συμμετοχή για πρώτη φορά του αρμόδιου Ευρωπαίου Επίτροπου Μιγκελ Αρίας Γκανιέτνα να επιβεβαιώνει το ισχυρό ενδιαφέρον της ΕΕ- όπου αποφασίστηκε η προώθηση του τεράστιου project ύψους 6,41 δισ. δολαρίων, το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το 2025.
Ο EastMed είναι ένας αγωγός, συνολικού μήκους 2 χιλιάδων χιλιομέτρων και με δυνατότητα μεταφοράς 16 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων αερίου ετησίως, ο οποίος θα συνδέει τα κοιτάσματα Ισραήλ και Κύπρου, μέσω Κρήτης θα φτάνει στην Πελοπόννησο και από εκεί στη δυτική Ελλάδα με κατάληξη στην Ιταλία και θα τροφοδοτεί την ευρωπαϊκή αγορά με φυσικό αέριο.
‘Αξιο λόγου είναι ότι μια μόλις ημέρα μετά, στις 4 Απριλίου, η Κύπρος ανακοίνωσε ότι υπέγραψε συμβόλαιο για την πραγματοποίηση ερευνών στην ΑΟΖ της με τις εταιρίες ExxonMobil, Qatar Petroleum, Total και Eni αντίστοιχα, ολοκληρώνοντας έτσι τον τρίτο γύρο αδειοδοτήσεων, που θα περιλαμβάνει συνολικά 12 γεωτρήσεις στα τεμάχια 6, 8 και 10. Τα έσοδα που εκτιμάται ότι απορρέουν από την υπογραφή των τριών συμβολαίων θα ανέλθουν στα 103,5 εκατ. ευρώ.
Επίσης, το ΕΣΕΠ αναμένεται να ασχοληθεί μεταξύ άλλων με τον Διαδριατικό Αγωγό (TAP), τον Ελληνοβουλγαρικό Αγωγό (IGB), τους σταθμούς Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου.
Ο TAP, βασικό τμήμα του Νοτίου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου, είναι αυτός που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από την Κασπία στην Ευρώπη και θα τεθεί σε λειτουργία το 2020. Ήδη περίπου το 1/3 (250 χλμ.) του αγωγού έχουν ολοκληρωθεί, ενώ διερευνάται η προοπτική διάνοιξης τριών νέων σημείων σύνδεσης του TAP στη Βόρεια Ελλάδα, γεγονός που θα οδηγήσει στην περαιτέρω ανάπτυξη του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου στην περιοχή.
Ο Ελληνοβουλγαρικός Αγωγός (IGB) θα ξεκινήσει να κατασκευάζεται το 2018, με ισχυρή δέσμευση της ΕΕ να συνδράμει στην επιτάχυνση των τεχνικών διαδικασιών που σχετίζονται με το ΕΣΠΑ.
Όσο για τους σταθμούς Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου, το έργο αναβάθμισης της Ρεβυθούσας προβλέπεται να ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο του 2017. Μετά την αναβάθμιση, θα είναι δυνατή η εκφόρτωση και αεριοποίηση μέχρι 7 bcm φ.α./ετησίως, ενώ το λιμάνι θα μπορεί να εξυπηρετεί και πλοία μεγίστου μεγέθους. Παράλληλα, προχωρά με εντατικούς ρυθμούς η κατασκευή σταθμού στην Αλεξανδρούπολη, με την προώθηση της ένταξης του έργου στο τρίτο πακέτο των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος της Ε.Ε. (PCI) και την άμεση ολοκλήρωση των τεχνικοοικονομικών μελετών.
Αναφορά θα γίνει και στον ρωσο-τουρκικό αγωγό, καθώς φαίνεται ότι προχωρά o σχεδιασμός του αγωγού Turkish Stream, μιας ρωσοτουρκικής πρωτοβουλίας σε αντικατάσταση του South Stream που ναυάγησε. Ο αγωγός φιλοδοξεί να τροφοδοτήσει την Ευρώπη με ρωσικό φυσικό αέριο μέσω και της Ελλάδας.
Τέλος αναμένεται ότι θα συζητηθεί και ο τομέας του ηλεκτρισμού, η Διασύνδεση Euro-Asia Interconnector, μεταξύ Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας, η οποία προχωρά και αφορά την μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας, μέσω υποθαλάσσιου καλωδίου μήκους 820 ναυτικών μιλίων και ισχύος 2000 MW. Θα είναι διπλής ροής, δημιουργώντας έτσι μια σχέση αλληλεξάρτησης των απομονωμένων ενεργειακά αγορών του Ισραήλ και της Κύπρου, με την αγορά της ΕΕ.