«Άλλο «εμβόλιο» για τον ρατσισμό δεν έχουμε, εκτός από τη γνώση και το διάβασμα» αναφέρει σε ανάρτησή του με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Ρατσισμού ο Σταύρος Θεοδωράκης και συνεχίζει λέγοντας πως «το 1944 οι Γερμανοί στοίβαξαν στα αμπάρια του πλοίου Τάναϊς, το μεγαλύτερο μέρος της ελληνοεβραϊκής κοινότητας της Κρήτης μαζί με Κρητικούς και Ιταλούς αντιστασιακούς. Το Τάναις βυθίστηκε στην ανοιχτή θάλασσα (πιθανότητα από πυρά αγγλικού αεροσκάφους) και όλοι στα σφραγισμένα αμπάρια πνίγηκαν. Ο Νίκος Ψιλάκης έκανε την ιστορία του Τάναϊς βιβλίο.
(…)
Τι λέει ο Νίκος Καζαντζάκης στην αναφορά στον Γκρέκο για τους Κρητικούς Εβραίους. Ζητάει ως παιδί να μάθει Οβραϊκά και ο πατέρας του φωνάζει τον Ραβίνο και συμφωνούν να κάνει τρεις ώρες τη βδομάδα Οβραϊκά. «Μα ως το έμαθαν οι συγγενείς και οι φίλοι σηκώθηκε η τρίχα τους. Έτρεξαν στον πατέρα μου. Τι ‘ναι αυτά; Του φώναξαν. Δεν λυπάσαι το παιδί σου; Μπας και δεν ξέρεις πως οι σταυροτήδες βάλουν τη Μεγάλη Παρασκευή τα χριστιανόπουλα σε μία σκάφη με καρφιά και πίνουν το αίμα τους. Βαρέθηκε ο πατέρας μου τις φωνές και τα κλάματα της μητέρας μου. Βρήκαμε τον μπελά μας, μου είπε μια μέρα, παράτα τα Οβραϊκά και τα μαθαίνεις σαν μεγαλώσεις».
(..)
Πέρα από τα εγκλήματα της κατοχής πρέπει να βλέπουμε και τον ρατσισμό ανάμεσά μας. Οι βανδαλισμοί εβραϊκών μνημείων σε όλη τη χώρα συνεχίζονται. Στη Θεσσαλονίκη κάποιοι ζωγραφίζουν ξανά σβάστικες. Δεν έχουμε ξεμπλέξει με την ξενοφοβία και τον ρατσισμό. Και βέβαια δεν συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα. Ανακοινώθηκαν τα ισόβια στον Κάρατζιτς για τη γενοκτονία στη Σρεμπρέντσα. Θυμίζω πως οι Έλληνες είχαμε αποσιωπήσει αυτή τη γενοκτονία γιατί δεν αφορούσε χριστιανικούς πληθυσμούς, αφορούσε μουσουλμάνους.
(…)
Έχουμε πολλούς λόγους να διαβάσουμε το βιβλίο του Ψιλάκη. Σαν μυθιστόρημα, σαν περιπέτεια, σαν ένα ιστορικό ανάγνωσμα. Αλλά κυρίως έχουμε ανάγκη από τα διαχρονικά του διδάγματα.
Γιατί, άλλο «εμβόλιο» για τον ρατσισμό και για τη ξενοφοβία δεν έχουμε, εκτός από τη γνώση και το διάβασμα.
Δημοσιεύω σήμερα, Παγκόσμια ημέρα κατά του ρατσισμού, αποσπάσματα των όσων είπα Τετάρτη βράδυ στον Ιανό για το βιβλίο του Νίκου Ψιλάκη «Και οι θάλασσες σωπαίνουν»»
