■ Μνήμες του 93χρονου Γιώργου Καρεφυλάκη
Tούτες τις μέρες επισκεφτήκαμε και πάλι το φιλόξενο σπίτι τη;κ. Μαρίας και του κ. Γιώργου Καρεφυλάκη.Το θέμα το έβαλε ο κ. Γιώργος, θέλησε να μας μιλήσει για το Συν/σμό του χωριού μας’
– Κύριε Δάσκαλε, ο Συν/σμός , είναι ένα θέμα που με απασχολεί και με στεναχωρεί ,χρόνια τώρα..
Αφορμή για να σου ζητήσω να συζητήσουμε γι’ αυτό το θέμα ήταν ένα δημοσίευμα των Χανιώτικων Νέων, τις προάλλες, που έλεγε για τον πλειστηριασμό των ακινήτων της Ένωσης Γεωργικών Συν/σμών Αποκορώνου – Σφακίων. Πιάνεται η καρδιά μου όταν διαβάζω τέτοιες ειδήσεις, γιατί θυμάμαι τι πρόσφεραν οι Συνεταιρισμοί στους αγρότες και πώς τους κατάντησαν: Το Κράτος, οι Τράπεζες , τα Κόμματα και οι Συν/στές.
Αλλά ας μιλήσουμε , τώρα,για το δικό μας Συν/σμό, άκουγα ότι ο Συν/σμός ξεκίνησε λίγο πριν τον πόλεμο, αλλά με τον πόλεμο έπαψε να λειτουργεί και ξεκίνησε πάλι,δειλά δειλά, μετά τον εμφύλιο.
Στεγάστηκε, πρώτα.στο Καστροχώρι σε ενοικιαζόμενο κτίριο, μετά νοίκιασε στο Μετόχι του Διαμαντίδη, ακριβώς βόρεια, από το τωρινό Δημοτικό Σχολείο. Ψυχή του Συν/σμού ήταν ο Νίκος Διαμαντίδης , ένας από τους πρώτους Προέδρους, μετά την Κατοχή, έξυπνος και δραστήριος Μικρασιάτης πρόσφυγας, είχε επιρροή και στους Μικρασιάτες και στους ντόπιους Κρητικούς.
Ήταν η εποχή που μόλις είχαμε τελειώσει με τους πολέμους και με τον παγκόσμιο και δυστυχώς και με τον εμφύλιο. Η ύπαιθρος σχεδόν ρημαγμένη, οι αγρότες φτωχοί και αγράμματοι, το εμπόριο γεωργικών ειδών στα σπάργανα.
Ο Συνεταιρισμός άρχισε να φέρνει αγροτικά εφόδια και εργαλεία . Στάρι, κριθάρι, ται , βίκο για σπορά ,πατάτες για φύτεμα, καλαμπόκι για ζωοτροφές, θειάφι θειοχαλκίνη ,γαλαζόπετρα για φυτοφάρμακα, τσάπες δικέλια,κασμάδες, φτυάρια και δρεπάνια κ. ά ως γεωργικά εργαλεία και λίγο αργότερα τα πρωτοεμφανιζόμενα λιπάσματα.
Διαχειριστής , εξ’ ίσου δραστήριος και εξυπηρετικός ο πατέρας μου, ο Θοδωρής Μύρωνος Καρεφυλάκης ( Μυροθοδωρής ). Σχεδόν κάθε πρωί με την τσάντα τού διαχειριστή στο χέρι, πήγαινε στα Χανιά, πού αλλού, στην Αγροτική Τράπεζα να διεκπεραιώσει εργασίες του Συν/σμού και των μελών του.
Κάθε απόγευμα, εξ’ ανάγκης, ήταν στο Συν/σμό για να εξυπηρετεί τους συνεταίρους που όλοι με τα γαϊδουράκια τους περίμεναν υπομονετικά στην αποθήκη να φορτώσουν οτιδήποτε αγόραζαν.
Τα μέλη του Συν/σμού αυξήθηκαν, έφτασαν γύρω στα 300 και γιατί έβλεπαν την εξυπηρέτηση και τις ευκολίες που τους παρείχε , μα και γιατί τα είδη που έφερνε δεν τα έβρισκαν στους εμπόρους.
Ο Συν/σμός άρχισε να δίνει , διά μέσου της Αγροτικής Τράπεζας και χαμηλότοκα καλλιεργητικά δάνεια ,διάρκειας ενός έτους και αυτό ήτα μεγάλη αβάντα στους αγρότες..
Ανδρώθηκε , λοιπόν , ο Συν/σμός μας, πατούσε σε γερές βάσεις και έτσι σε οικόπεδο που του είχε παραχωρηθεί από την 2η διανομή των ανταλλάξιμων περιουσιών, ανήγειρε το πρώτο του κτίριο, με Γραφείο και Αποθήκη, στις αρχές του 1950.
Στο καινούριο κτίριο συνέχισαν οι δουλειές να πηγαίνουν το ίδιο καλά, τα λιπάσματα αρχίζουν να χρησιμοποιούνται πολύ από τους χωριανούς, τα γαϊδουράκια έχουν σχεδόν εκλείψει και έβλεπες κάθε απόγευμα τρίκυκλες μηχανές ή αραιά και πού και κανένα αγροτικό να φορτώνουν λιπάσματα και να τα μεταφέρουν στα χωράφι για λίπανση. Υπόψη, ότι στους μεγαλοαγρότες πήγαινε το φορτηγό της Ένωσης και ξεφόρτωνε κατευθείαν στην αποθήκη τους τα λιπάσματα που προμηθεύονταν..
Ο πατέρας μου , ως διαχειριστής έμεινε 16 χρόνια, ήταν δουλειά που του άρεσε και παρ’ όλο που δεν έβγαζε ούτε το μεροκάματό του, έμεινε και έφυγε μόνο όταν ένιωσε ότι δεν μπορούσε να ανταπεξέλθει στις υποχρεώσεις του.
Άλλοι άξιοι διαχειριστές που θυμάμαι ήταν ο Σταμάτης Γεωργίου, ο Νίκος Κοντουδάκης κια άλλοι.Προέδρους του Δ,Σ. ενθυμούμαι τον Νίκο Διαμαντίδη,τον Μανώλη τον Σαραβελάκη, το θείο μου το Χρήστο Καρεφυλάκη, τον Μανώλη τον Καστρινάκη , τον Στρατή τον Γιαννετάκη κ. ά.
Τα χρόνια περνάνε , η αποθήκη του Συν/σμού αποδεικνύεται μικρή για τις ανάγκες του χωριού και αποφασίζει το Δ. Σ.. να ανεγείρει νέα μεγάλη αποθήκη.
Πράγματι, με δάνειο , διά μέσου της ΑΤΕ ( Αγροτική Τράπεζα Ελλάδος ) ανεγείρει το 1984 το σημερινό κτήριο. διαστάσεων 12χ12 και με ύψος 5 μ..
Δυστυχώς , όμως , δεν προλάβαμε καλά καλά να το χαρούμε και αρχίζει, μέσα σε μια δεκαετία ,η δραματική πτώση και διάλυση των Συν/σμών.
Τα αίτια είναι πολλά : κακοδιαχείριση? κομματισμός ? κυβερνητικές επιλογές ?αξιοσύνη της ιδιωτικής πρωτοβουλίας ? τι να πω.
Προσωπικά λυπούμαι γιατί βλέπω, να εγκαταλείπεται η γεωργία και δεν ξέρω ,σε λίγα χρόνια, αν στον τόπο μας, ειδικά στην Κρήτη, θα υπάρχουν άνθρωποι ντόπιοι ή ξένοι να καλλιεργούν τη γη ,την τροφό όλων μας.
*Ο καταγράψας την αφήγηση
Μανιαδάκης Γεώργιος,
είναι συν/χος δάσκαλος
