Σε απεργιακό αναβρασμό βρίσκονται οι δικηγόροι (μα και όλοι οι επιστήμονες) τον τελευταίο καιρό. Είμαι 30 χρόνια δικηγόρος και πρώτη φορά αντιλαμβάνομαι (εάν εφαρμοστούν τα προτεινόμενα μέτρα του νέου ασφαλιστικού) ότι η δικηγορία ως ελεύθερο επάγγελμα πλέον δεν έχει κανένα μέλλον.
Μελετούσα σκληρά για να μπω στο Πανεπιστήμιο γιατί θεωρούσα ότι η είσοδός μου σε αυτό θα αποτελούσε ένα διαβατήριο μιας καλύτερης ζωής από αυτήν που πάσχιζαν οι δικοί μας άνθρωποι με κρύο και με χιόνια, όντας αγρότες να μας εξασφαλίσουν στοιχειώδη χρειαζούμενα για την επιβίωσή μας.
Αλλοι μένανε σε υπόγεια, άλλοι με συγκατοικήσεις, άλλοι σε φοιτητικές εστίες. Και δικαιώσαμε τους γονείς μας όταν τελειώσαμε και ανοιχτήκαμε στην κοινωνία με όνειρα, πίστη σε ένα καλύτερο αύριο. Αναζητήσαμε ένα κοινωνικό μέρισμα αναγνώρισης με ανταποδοτικότητα για μια καλύτερη ζωή.
Τρέξαμε, αγωνιστήκαμε, δημιουργήσαμε και προπάντων δεν εφησυχάσαμε. Ήμασταν φανατικοί με τις ιδέες μας και ανελαστικοί στα πιστεύω μας. Ο τίτλος του δικηγόρου ήταν βαρύς τίτλος. Είχε θετικό κοινωνικό πρόσημο με μικρές εξαιρέσεις. Στους αγώνες μπροστά, στις μάχες μπροστά, στις μικρές και μεγάλες διεκδικήσεις οι δικηγόροι ξεδίπλωναν τις γνώσεις τους και τις εναπόθεταν στην υπηρεσία του φτωχού, του κατατρεγμένου, του κάθε πολίτη που ήθελε μια έννομη προστασία. Και όλα αυτά γιατί πιστεύαμε, όπως μας είχαν μάθει οι δάσκαλοί μας στη συνταγματική ισότητα ευκαιριών, στην προστασία των αδυνάτων, στην προστασία της ελευθερίας, στην ελευθερόφρονη σκέψη και άποψη.
Ατέλειωτες ώρες στα δικαστήρια επιμετρώντας την αγωνία των πελατών, τις αποφάσεις των δικαστηρίων, τη μάχη με υπηρεσίες, με κάθε είδους γραφειοκρατικές αγκυλώσεις.
Για τον μάχιμο δικηγόρο δεν υπάρχουν ωράρια. Δεν υπάρχει ημέρα πραγματικής ξεκούρασης. Δεν έχει το δικαίωμα να έχει κλειστό τηλέφωνο. Θα μου πείτε, για κάποιους είναι ψιλά γράμματα. Ναι αλλά στατιστικά και αποδεδειγμένα, έπειτα από 40 και πλέον χρόνια δουλειάς, ελάχιστοι βγαίνουν όρθιοι από αυτό το επάγγελμα. Είναι το τίμημα και ταυτόχρονα το παράσημο μιας αγωνιώδους προσπάθειας, όχι μόνο επαγγελματικής επιβίωσης, αλλά ταυτόχρονα και εσωτερικής ικανοποίησης γι’ αυτό που υπηρετούν.
Γιατί ο δικηγόρος συμπάσχει με τον κάθε πελάτη του. Ο πελάτης πηγαίνει σε κάποιον δικηγόρο, του εξηγεί το πρόβλημά του, το αφήνει και ακολούθως ως άλλος αχθοφόρος ο κάθε δικηγόρος, το κουβαλάει πάνω του προσπαθώντας για το καλύτερο. Και κάθε τόσο αλλαγή στους νόμους. Που πρέπει να τους παρακολουθούμε και να τους διαβάζουμε για να έχουμε στοιχειώδη πληροφόρηση. Πριν προλάβουμε να χωνέψουμε τον έναν νόμο, βγαίνει ο επόμενος που ανατρέπει τον προηγούμενο. Και εσύ οφείλεις να ξέρεις.
Και ήρθαν κάποιοι με “παράσημα αγωνιστών” και σου λένε: Ωραία κύριε επιστήμονα. Από τα 100 € που λαμβάνεις από τη δουλειά σου, εσύ θα καταβάλλεις το 87,5% στο κράτος όπως και αν λέγεται αυτό (φόροι, ασφαλιστικές εισφορές κ.λπ.). Στην αρχή δεν το πιστεύεις όταν το ακούς. Λες, δεν μπορεί ρε παιδιά. Κάποιο λάθος θα υπάρχει. Κάτι είναι λάθος. Και ακούς αυτόν τον ανεκδιήγητο Κατρούγκαλο δημοσίως να λέγει: «Είναι και αναδιανεμητό το σύστημα και θα πρέπει οι έχοντες να συνεισφέρουν περισσότερα». Και ως ιδέα δεν είναι κακή.
Οταν βάλεις όμως τους αριθμούς κάτω λες αυτό δεν γίνεται. Δεν έχω λόγο να εργάζομαι. Με τις επιλογές του σε σπρώχνει συνειδητά το σύστημα να το κλέβεις ανοιχτά. Ακόμα και αν εσύ θέλεις να είσαι νόμιμος.
Από τους 400 περίπου δικηγόρους στα Χανιά, μόνο οι 150 κατέθεσαν τα ασφαλιστικά τους βιβλιάρια συμπληρωμένα. Εχοντας δηλαδή καταβάλλει στο σύνολό τους τις εισφορές τους. Με τις μικρές εισφορές που καταβάλλουμε όπως λένε οι κυβερνητικοί. Αυτό τους λέει κάτι;
Η δικηγορική ύλη έχει συρρικνωθεί πολύ. Εβγαλαν τους δικηγόρους από τα συμβόλαια. Παραγράφουν κάθε τόσο υποθέσεις δήθεν για αποσυμφόρηση των δικαστηρίων. Τα πινάκια των δικαστηρίων ήδη στις αστικές υποθέσεις έχουν απισχναθεί.
Αγαπητοί κύριοι της κυβέρνησης. Θυμηθείτε τα αποφθέγματα των επαναστατημένων σας χρόνων. Οταν κάποιος δεν έχει να χάσει τίποτε, οι συνέπειες για τις επιλογές του δεν τον αφορούν. Ο άνεργος εργαζόμενος έχει μια έστω και μικρή καταφυγή στον ΟΑΕΔ. Ο άνεργος επιστήμονας ιδιαίτερα ο νέος που δεν βλέπει ορίζοντα, ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΟΥΤΕ ΜΙΑ ΟΔΟ ΔΙΑΦΥΓΗΣ. Ή κλείνει το γραφείο του ή φεύγει στο εξωτερικό.
Η βίαιη προσπάθεια ισοπέδωσης, το κυνήγι της επιχειρηματικότητας κάθε προσωπικής και ατομικής πρωτοβουλίας, είναι σε λάθος κατεύθυνση. Η προοδευτικότητα δεν κρίνεται, ούτε από τις γραβάτες, ούτε από τα ατημέλητα ντυσίματα. Κρίνεται από την αποτελεσματικότητα της σοβαρής και στιβαρής διακυβέρνησης. Τα βάλατε με τους επιστήμονες και αυτό δεν θα σας βγει σε καλό. Εχετε περιθώρια διόρθωσης. Τυχόν εφαρμογή των προτεινόμενων μέτρων θα αυξήσει κατακόρυφα τη φοροδιαφυγή και εσείς θα είστε εντάξει με τις ιδεοληψίες σας, αλλά θα φαλκιδεύσετε όλες τις κατηγορίες νέων επιστημόνων που αναγκαστικά θα πάρουν το δρόμο για την ξενιτειά.
Ποιος θα εργαστεί ξανά με όρεξη και διάθεση να δημιουργήσει, όταν ξέρει ότι θα υπάρχει εισπράκτορας στο γραφείο του που θα λαμβάνει το 87,5% των εισοδημάτων του; Αντί να περιορίσετε τις σπατάλες και τις κουστωδίες ημετέρων συμβούλων, εξοντώνετε τους ελεύθερους επαγγελματίες, οδηγώντας τους σε ξαφνικό θάνατο.
Σήμερα συντελείται ένα έργο που λέγεται «ο θάνατος του δικηγοράκου» κατά την παράφραση του ομώνυμου έργου «ο θάνατος του εμποράκου». Τίτλοι τέλους για τους αυτοδημιούργητους. Θέλουν κομματικούς κομισάριους υποταγμένους στις εντολές μικρομεγάλων παραγοντίσκων που είδαν εξουσία πρώτη φορά και δεν ξέρουν τι να την κάνουν. Ο κ. Κατρούγκαλος έφερε ένα εκτρωματικό νομοσχέδιο. Ανεφάρμοστο, αντυσυνταγματικό, ανόητο. Συγχρόνως δε και ανήθικο στην ουσία του. Γιατί αντί να πει δεν θέλω μεμονωμένους δικηγόρους να ασκούν δικηγορία, αλλά θέλω μεγάλες εταιρείες που θα λαμβάνουν το σύνολο των υποθέσεων και θα μπορούν να τα βγάλουν πέρα, κατεβάζει ένα δικηγοροκτόνο – επιστημονοκτόνο νομοθέτημα, ηδονιζόμενος ότι κάνει ασφαλιστική μεταρρύθμιση. Ιδιαίτερα αυτή η λογική πλήττει τους νέους συναδέλφους, οι οποίοι πλέον δεν θα έχουν κυριολεκτικά στον ήλιο μοίρα. Τους στερούν το δικαίωμα στο όνειρο.
Δεν έχουμε οι δικηγόροι άλλο δρόμο από αυτόν του αγώνα. Οταν δεν έχουμε να χάσουμε τίποτα, είναι φανερό ότι θα το πάρουν πίσω. Ολοι οι επιστήμονες είναι στην ίδια κατάσταση. Οι δικηγόροι είναι μπροστά και σ’ αυτό τον αγώνα. Οπως πάντα. Και θα είναι νικηφόρος.
Ο ιστορικός Δικηγορικός Σύλλογος των Χανίων, που στις τάξεις του έχει την τιμή να είχε τον μεγάλο Ελευθέριο Βενιζέλο, δεν είναι δυνατόν παρά να ακολουθήσει τις παρακαταθήκες αυτού και να είναι μπροστά σε έναν δίκαιο, έντιμο και σωστό αγώνα.
Υ.Γ.: Οση σπέκουλα και αν κάνουν σε βάρος των δικηγόρων, τους υπενθυμίζω ότι στους δικηγόρους θα προστρέξουν για να τους υπερασπίσουν από τα ανομήματα που κάνουν.
*δικηγόρος Χανίων
Θυμάμαι πολλά χρόνια πριν, σε μια συνέντευξη για τα γνωστά “έκτροπα” στο Πολυτεχνείο, στη διάρκεια της επετείου της 17ης Νοέμβρη, τον κ. Μ. Μαρκάτο, τότε πρύτανη του Πολυτεχνείου, να λέει : “όταν πετάς κάποιον στα σκουπίδια, πρέπει να γνωρίζεις ότι τα σκουπίδια κάποια στιγμή θα πάρουν φωτιά” – λόγια που με βρίσκανε απολύτως σύμφωνη.
Είχα εντυπωσιασθεί, ωστόσο, με την κατανόηση & τη στήριξη που προσέφερε, έμμεσα, στους αριστεριστές, των οποίων βασικό σύνθημα είναι : “βία στη βία της εξουσίας”.
Να λοιπόν που έφτασε η στιγμή – αναλογίζομαι με χιούμορ – μια ολόκληρη χώρα, που την πετάξανε πραγματικά στα σκουπίδια, να υιοθετεί τη ρητορική (πολλές φορές & την πρακτική) των αριστεριστών. Κάτι που φαντάζει ακόμη πιο εντυπωσιακό αν το αντιπαραθέσει κανείς στην εικόνα “των κυρίων με τις γραβάτες” (το “κίνημα της γραβάτας” δεν ονομάστηκε;).
Δεν θέλω σε καμιά περίπτωση να παρεξηγηθώ.
Δεν εναντιώνομαι a priori σε όσα γράφει ο κ. Μαυρογένης.
Κάθε επαγγελματικός κλάδος, που διαμαρτύρεται, έχει σαφώς & δίκαιο, αλλά & άδικο. Δεν γνωρίζω ποιες θα είναι ακριβώς οι συνέπειες για τους δικηγόρους, αφού δεν γνωρίζω, πρώτιστα, ποιες θα είναι για μας τους εκπαιδευτικούς. Αδυνατώ πλέον να παρακολουθήσω αυτό το σήριαλ των αλλαγών. Με κούρασε.
Εκείνο που με ώθησε, διαβάζοντας την ανοιχτή επιστολή του κ. Μαυρογένη, να διατυπώσω κάποιες σκέψεις, ήταν η διαπίστωση ότι κάποιοι άλλοι, μόλις τώρα, έρχονται αντιμέτωποι με όσα εμείς οι εκπαιδευτικοί αντιμετωπίζουμε ανέκαθεν – αφού ακόμη & στις εποχές της “ψευδο-ευημερίας”, εμείς βρισκόμασταν και τότε στο “σκουπιδοτενεκέ” της οικονομικής & κοινωνικής πυραμίδας (& φυσικά ουδείς ασχολήθηκε).
Επισημαίνω, λοιπόν, δύο φράσεις από την επιστολή, που μπορούν να οδηγήσουν – κατά τη γνώμη μου – σε ανοιχτά συμπεράσματα, για τη σύγκριση που επιχειρώ.
1. “ποιος θα εργαστεί ξανά με όρεξη & διάθεση να δημιουργήσει…”.
2. “τα βάλατε με τους επιστήμονες & αυτό δεν θα σας βγει σε καλό”.