SELIGMAN Mετάφραση ΝΤΙΝΑ ΝΙΚΑ Εκδόσεις ΕΙΡΜΟΣ
Άγγλος Ιστορικός Σχόλια Πρόλογος Σειρά κείμενα για
το
Πολιτικός συγγραφέα Θεοδώρης ΠΥΛΑΡΙΝΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟ
ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ Αθήναι 1990
Στον πρόλογο αυτού του βιβλίου αναφέρονται τα εξής: Συνέχεια της εκδοτικής μας προσπάθειας αποτελεί το βιβλίο του Vinsent Seligman.. είναι ένα βιβλίο για τον Ελευθέριο Βενιζέλο, το μεγαλύτερο σύγχρονο έλληνα πολιτικό. Νομίζουμε ότι είναι πάντα ενδιαφέρον και ΕΠΙΚΑΙΡΟ. Για να μας θυμίζει πόσα του οφείλει η σύγχρονη Ελλάδα και πως υπό την καθοδήγησή του διπλασιάστηκε εδαφικά ως χώρα και εκσυγχρονίστηκε ως κράτος.
Ειδικά το βιβλίο του V. Seligman πιστεύουμε ότι θα ξυπνήσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη παρουσιάζοντας την ιστορία μιας δεκαετίας ταραχώδους αλλά και σημαντικής για τον ελληνισμό (1910-1918). Με το θρίαμβο Βενιζέλου στους Βαλκανικούς πολέμους. Αλλά και με τη μεγάλη κρίση του διχασμού μεταξύ Βασιλικών και Βενιζελικών, που διέλυσαν τη συνοχή της χώρας, ως το τραγικό 1922 που γκρεμίστηκαν οι επιτυχίες και τα ανεκπλήρωτα όνειρα των ελπίδων χιλιάδων αλύτρωτων Ελλήνων.
Με τον Βενιζέλο να μας έχει με διεθνείς συμφωνίες που λειτουργούν ως σήμερα που οι Δυτικές Στρατηγικές ενεργοποιούν την ελληνοτουρκική κρίση και οι ανατολικές δυνάμεις και οικονομικές υπερδυνάμεις διαγκωνίζονται για τη ………………… Ελληνική κρίση όπως και τότε που αντιμετωπίσαμε μετά τη μεγάλη κρίση της τελευταίας δεκαετίας του 190…, όπως και νέες κρίσεις, στα όρια της χρεωκοπίας και απειλεί όπως σήμερα που εδώ και 10 χρόνια. Με τη Γερμανία, πάλι, να πρωταγωνιστεί.
Σημ. στο επόμενο
ΑΙΣΘΗΤΗ Η ΕΛΛΕΙΨΗ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ ΟΓΔΟΝΤΑ ΕΝΑ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ
Προχθές γιορτάστηκαν τα 81 χρόνια μετά το θάνατο του Ελευθερίου Βενιζέλου (ως αυτοεξόριστου) στο Παρίσι, και τον Πάνδημο ενταφιασμό του στο ακρωτήρι, που, ο ίδιος, προμάχησε για την ελευθερία της Κρήτης. Από τότε με συνέχεια η Μεγαλωσύνη του, ως πραγματιστής και ιδεαλιστής των επιτυχιών και των αποτυχιών της πολιτικής του δραστηριότητας που στην κρητική, αλλά και στην πανελλήνια (βαλκανική, ευρωπαϊκή και διεθνή) πολιτική του δραστηριότητα. Για να προτείνω – λίγο πριν τη χούντα – τη δημιουργία «ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ».
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΤΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ-ΜΕΛΕΤΩΝ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ
Μια πρόταση που την αξιοποίησε, αργότερα ο ιεράρχης της Ειρήνης και της Δημοκρατικής αντίληψης Ειρηναίος Γαλανάκης, για να δημιουργηθεί το «ίδρυμα ερευνών και μελετών Ελευθέριος Βενιζέλος», παράλληλα με τα ιδρύματα άλλων σύγχρονων Ελλήνων πολιτικών. Το ίδρυμα Ελευθέριος Βενιζέλος το διοικούν ο εκάστοτε ιεράρχης των Χανίων, ο αντιπεριφερειάρχης, ο δήμαρχος με άξιο Γενικό Διευθυντή το Νίκο Παπαδάκη και αφιερωμένους ειδικούς επιστημονικούς συνεργάτες. Για την υπεύθυνη ανάδειξη όλου του έργου του Ελευθερίου Βενιζέλου το ίδρυμα έχει εκδόσει πολλά βιβλία, έχει κάνει πολλά συνέδρια και ειδικές επιστημονικές έρευνες για το έργο του Ελ. Βενιζέλου. Σήμερα, όμως, με την επέτειο 81 χρόνων από το θάνατό του, με εξαιρετικά ευαίσθητη την ανάμνησή του, σε καιρούς τραγωδίας της Ελλάδας, όπως αυτές που αντιμετώπισε ο Βενιζέλος σε παράλληλες δύσκολες εποχές, παρουσιάζουμε το βιβλίο «Ο ΘΡΙΑΜΒΟΣ ΤΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ»
ΑΠΟ ΤΟ 1916 ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ΓΙΑ ΤΗ ΝΙΚΗ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ
Το βιβλίο αυτό εκδόθηκε στην Ελλάδα από τις εκδόσεις «ΕΙΡΜΟΣ» τον Απρίλιο του 1990, σε 2000 αντίτυπα, σε μετάφραση ΝΤΙΝΑ ΝΙΚΑ και σχόλια-πρόλογος, Θεοδόσης ΠΥΛΑΡΙΝΟΣ.
Η εικόνα του εξωφύλλου πρωτοδημοσιεύθηκε ολοσέλιδη στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας «Le petit Journal» στις 29.10.1916. Στο έγχρωμο αφιέρωμά της, τίτλος της αγγλικής έκδοσης ήταν: «V. Seligman, the Victory of Venizelos».
Για να το αφιερώσει ο άγγλος συγγραφέας του με το κάτωθι κείμενο στον μεγάλο Έλληνα πατριώτη, με την εξής αφιέρωση: «Αυτό το βιβλίο είναι αφιερωμένο, ως ελάχιστος φόρος τιμής και της εκτίμησης του συγγραφέα, στην εξοχότητά του, τον Ελευθέριο Βενιζέλο, μετά από την ευγενική του άδεια» Vincent J. Seligman.
ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ
ΓΙΑ ΟΠΟΙΟΝ ΑΝΑΚΑΤΕΥΕΤΑΙ
ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Στον πρόλογο του βιβλίου που δημοσιεύει ο συγγραφέας του απ’ το Λονδίνο, -Ιανουάριος 1920 – γράφει στο τέλος του προλόγου του τα εξής:
«Ξέρω καλά ότι όποιος ανακατεύεται με την Ελληνική πολιτική, το κάνει με προσωπικό του κίνδυνο. Ξεκίνησα αυτή την επικίνδυνη περιπέτεια μόνο αφού μελέτησα προσεκτικά και τις δύο πλευρές του θέματος και αφού άκουσα όχι μόνο τους επικεφαλής «Βενιζελικούς» και «Κωνσταντινικούς» αλλά και άλλους. Καθώς άγγλους και αγγλίδες που βρίσκονταν στην Αθήνα, κατά τη διάρκεια του πολέμου, και έχουν άμεση γνώση των πολιτικών πραγμάτων στην Ελλάδα, και μόνο επειδή έχω πεισθεί ότι η επάνοδος του Κων/νου θα αποτελούσε για την Ελλάδα Εθνική καταστροφή, έγραφα αυτό το βιβλίο, και μόνο αν μπορέσω να συμβάλλω, έστω και λίγο, στη διαφώτιση του κοινού, θα έχω ανταμειφθεί πλήρως».
ΕΚΕΙΝΟΙ ΠΟΥ ΠΙΣΤΕΥΑΝ ΣΤΟ ΑΗΤΗΤΟ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΠΟΡΤΟΦΟΛΙ ΤΟΥΣ
Πριν, όμως, ν’αναφέρω τα περιεχόμενα του βιβλίου σημειώνω το πολύ ενδιαφέρον κείμενο που υπάρχει στο πρώτο τσάκισμα του εξωφύλλου.
Το κείμενο αυτό μπορεί να σχετίζεται «Γερμανικά» και με τούτη την πολύ δύσκολη, από πλευράς Γερμανίας, ελληνική οικονομική καταστροφή.
Γράφει, λοιπόν ο V. Seligman: «Αυτοί, λοιπόν είναι οι σύμβουλοι του βασιλιά και αυτά τα κίνητρά τους. Αλλά χωρίς κάποια υποστήριξη από το λαό ποτέ δεν θα είχαν πετύχει όσα πέτυχαν. Πίσω από αυτούς υπήρχαν κάποιοι υποστηρικτές…
… Ήταν εκείνοι που αγαπούσαν το βασιλιά τους πάνω απ’ όλα, εκείνοι που φοβόνταν για το τομάρι τους και που ήταν αποφασισμένοι να κάνουν οτιδήποτε για ν’αποφύγουν τον πόλεμο. Εκείνοι ακόμα που είχαν δεχτεί χρήματα από τους γερμανούς και είχαν νικηθεί από τις γερμανικές απειλές, εκείνοι που είχαν αντιδράσει, εκείνοι που ζήλευαν τον Βενιζέλο, εκείνοι που πίστευαν στο αήτητο της Γερμανίας και τέλος εκείνοι που ενδιαφερόταν περισσότερο για το πορτοφόλι τους και λιγότερο για την τιμή τους.
Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ
Το βιβλίο του Seligman αποτελείται από ΔΥΟ ΜΕΓΑΛΑ ΜΕΡΗ. Με το πρώτο μέρος να περιλαμβάνει πέντε κεφάλαια στα οποία σύμφωνα με την επιμέλεια του φιλόλογου Θεοδόση Πυλαρινού (που σχολίασε και προλόγισε το σύνολο των περιεχομένων και το πνεύμα του βιβλίου), περιγράφεται κατ’ αρχήν η πολιτική πορεία του Βενιζέλου 1910-1918. Στο πρώτο μέρος του βιβλίου παρουσιάζεται η πολιτική ιστορία της Ελλάδας. Διάστημα σημαντικό για το έργο του Βενιζέλου, το οποίο αποτελεί τον κεντρικό άξονα της μονογραφίας. Στο τμήμα αυτό του βιβλίου καταγράφονται αλληλένδετα τα σημαντικά γεγονότα αυτών των ετών κι έτσι έχει ο αναγνώστης μια αιτιολογημένη και ολοκληρωμένη εικόνα, για να κατανοεί αβίαστα ότι την εποχή αυτή συντελέστηκε «Ο ΘΡΙΑΜΒΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ».
ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΛΑΤΙ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ
Αλλά το δεύτερο μέρος του βιβλίου δημιουργεί χτυπητή αντίθεση με το πρώτο, όπου από τις επιτυχίες και το θρίαμβο μεταφερόμαστε στο παρασκήνιο, στις σκευωρίες του παλατιού, στις μυστικές αλληλογραφίες, στη διπρόσωπη τακτική της αυλής και στην καταπάτηση, της συνθήκης με τη Σερβία. Σ’ αυτό το μέρος ο συγγραφέας του βιβλίου Seligman παραθέτει πλήθος στοιχείων, κρίνει, ειρωνεύεται, κατακρίνει και τελικά επιζητεί δικαίωση. Γιατί δεν μπορεί να διανοηθεί μια επιβράβευση της πολιτικής του παλατιού. Μιας πολιτικής που εξυπηρετούσε τα Γερμανικά συμφέροντα. Για να αποβάλλεται, αντίθετα, η δικαίωση της πολιτικής του ήθους, της τιμιότητας και του πατριωτισμού, που αυτή γράφει ο V. Seligman, δεν είναι άλλη από εκείνη του Βενιζέλου.
Όμως, αυτός ο θρίαμβος αποδομήθηκε τότε Γερμανικά (αυτοκρατορικά), όπως και τώρα που επιβάλλεται, η νέα ελληνική καταστροφή Καγκελλαρικά και Σοεμπλικά…
Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ
ΤΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ
Τέλος ο Seligman αναλύει στα δύο μέρη του βιβλίου, και στα 12 κεφάλαιά του, όλη την ελληνική διχαστική πραγματικότητα, με στόχο τον ελληνικό αποθριαμβευμό, πτώση του Βενιζέλου και επαν-ενθρόνιση του Κωνσταντινου, 12 Ιουνίου 1917…..
Το 7ο κεφάλαιο του Β΄ μέρους που είναι τελευταίο του βιβλίου ο Seligman έχει βάλει τον παραπάνω χαρακτηριστικό τίτλο. Η πολιτική ικανότητα του Βενιζέλου ενώ, στο προηγούμενο 6ο κεφάλαιο κάνει μια ανάλυση για τον ψυχισμό, τις συμπεριφορές του ελληνικού λαού και των Ελλήνων στρατιωτών.
Για το Βενιζέλο γράφει στην 175 σελίδα: «Δεν υπάρχει ούτε ένα προτέρημα που να μας κάνει να πούμε «Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΕΙΝΑΙ ΜΕΓΑΛΟΣ» γιατί είναι ο πιο τίμιος ή ο πιο προνοητικός ή ο πιο πατριώτης απ’ όλους τους ευρωπαίους πολιτικούς. Αυτό δεν θα ήταν Αλήθεια. Όμως η πραγματική μεγαλοσύνη του βρίσκεται στην ικανότητά του να συνδυάζει όλες αυτές τις αρετές του, όμως, αν και αξιοθαύμαστη, από μόνη της δεν είναι αρκετός εξοπλισμός για έναν πολιτικό.
ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ «ΕΝΟΧΟΣ ΗΡΩ-ΛΑΤΡΕΙΑΣ» ΑΛΛΑ Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΝΑ ’ΧΕΙ ΑΝΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ΑΞΙΑ
Το βιβλίο «Ο ΘΡΙΑΜΒΟΣ ΤΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ» δίνει πολλές πληροφορίες, κρίσεις, συγκρίσεις και εκτιμήσεις των Μεγάλων επιτεύξεων και του Θριάμβου του Βενιζέλου. Αλλά και των κρίσιμων λαθών που έγιναν τόσο στη διακυβέρνηση της Δόξας, όσο και του αποδοξασμού της. Λάθη που οδήγησαν στην εκπαραθύρωση των Ελλήνων της Ιωνίας και Μικράς Ασίας μετά από 3.000 χρόνια δημιουργίας του εκεί μεγάλου ελληνικού πολιτισμού. Πάντως, στο τέλος του βιβλίου του ο συγγραφέας V. Seligman καταλήγει στην εξής σπουδαίας σημασίας άποψη, λέγοντας: «Προσπάθησα να παρουσιάσω το Βενιζέλο, όπως ακριβώς είναι χωρίς να κρύψω τα ελαττώματά του ή να υπερτονίσω τις αρετές του. Αλλά, αν κάποιος πιστεύει ότι είμαι ένοχος «ηρωολατρείας» ας σκεφθεί για μια στιγμή ποια θα ήταν σήμερα, η θέση της Ελλάδας αν δεν υπήρχε εκείνος. Οι υπηρεσίες που πρόσφερε στην πατρίδα του και που ακόμα θα προσφέρει είναι ανυπολόγιστης αξίας και το μέλλον της Ελλάδας βρίσκεται στα χέρια του. Γιατί σε μια χώρα που έχει παθητικό όσον αφορά τους Δημόσιους άνδρες (και μάλιστα μπορεί να πει κανείς ότι βρίσκεται στα πρόθυρα της χρεωκοπίας) ο Βενιζέλος αποτελεί το μόνο Μεγάλο της ενεργητικό»!…..
