Σασμός, ΔΗΠΕΘΕΚ, Πολιτισμός, Τοπική Αυτοδιοίκηση. Για όλα μίλησε σε συνέντευξή του στα “Χανιώτικα Νέα” ο ηθοποιός, πρώην καλλιτεχνικός διευθυντής του Δημοτικού Περιφερειακού Θεάτρου Κρήτης, Μιχάλης Αεράκης.
Mία συνέντευξη, στην οποία ο κ Αεράκης, ο παπά – Μιχάλης της τηλεοπτικής σειράς “Σασμός” που προβάλλεται στον “Alpha”, εξέφρασε τη χαρά και ικανοποίησή του για τη μεγάλη επιτυχία της εν λόγω σειράς, με ένα ρόλο – πρόκληση για τον ίδιο, αλλά και την πίκρα και αγανάκτησή του για τα τεκταινόμενα σε τοπικό επίπεδο στον τομέα του Πολιτισμού και γενικότερα στο κομμάτι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Η ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΟΥ “ΣΑΣΜΟΥ”
Ως ήταν φυσικό, η συνομιλία μας με τον Μιχάλη Αεράκη ξεκίνησε με αναφορές στην τηλεοπτική σειρά του Alpha “Σασμός”, η οποία στον πρώτο χρόνο της μετάδοσής της σημείωσε μεγάλη επιτυχία.
Όπως μας λέει ο ο κ. Αεράκης «πέρυσι αρχίσαμε τον “Σασμό”. Μία σειρά φιλόδοξη, που μιλάει για την Κρήτη, μιλάει για το σκοτάδι και το φως της Κρήτης. Διότι, αν δεν υπάρχει το σκοτάδι, δεν μπορείς να δεις το φως, και ανάποδα. Ένα από τα σκοτάδια είναι αυτά τα οποία γίνονται ανά εποχές, ακόμη και σήμερα, για ασήμαντη αφορμή ή χωρίς να υπάρχει δεύτερη, τρίτη σκέψη: Να αφαιρείται μία ανθρώπινη ζωή.
Από ‘κει και πέρα, επειδή ο κοινωνικός ιστός στην Κρήτη και ιδιαίτερα στην ενδοχώρα αυτοματοποιείται, γιατί καταλαβαίνει πού μπορεί να φτάσει αυτό το κακό, παρεμβαίνει και με σωστές κινήσεις, τις περισσότερες φορές, πετυχαίνει τον πολυπόθητο σασμό.
Ο σασμός μεταφράζεται ως μία πράξη και μία αρετή που έχουμε ως Κρητικοί – μέσα στα πολλά κακά έχουμε και πάρα πολλά καλά – μεταφράζεται ως συμφιλίωση. Και αυτό είναι κάτι πολύ καλό».
ΤΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ
«Μέσα από τη σειρά τι θέλετε να δείξετε;» ρωτάμε τον Μιχάλη Αεράκη, ο οποίος επισημαίνει:
«Θέλουμε να δείξουμε ακριβώς αυτή την αρετή της Κρήτης. Την αυτοματοποίηση πολύ κόσμου που παρεμβαίνει για να σταματήσει το κακό εκεί που έγινε. Η αλήθεια είναι ότι δεν περιμέναμε τόσο μεγάλη αποδοχή από όλη την Ελλάδα.
Κάποιοι δεν ήξεραν καν τη λέξη σασμός. Τι είναι, τι σημαίνει. Ούτε κι εδώ στην Κρήτη. Σε αρκετά μέρη και στις μικρότερες ηλικίες, η λέξη σασμός ήταν άγνωστη.
Μάθανε, λοιπόν, ότι σασμός σημαίνει σφίγγω το χέρι του αντιπάλου μου. Και λέμε ως εδώ. Τσουγκρίζουμε ένα ποτηράκι τσικουδιά, βαφτίζω το παιδί της άλλης οικογένειας ή παντρεύω το παιδί μου αναλόγως. Και παραμένει μέσα στον χρόνο μία σφυρηλατημένη πια σχέση, η οποία δεν σπάει ποτέ. Αυτό θέλαμε να δείξουμε. Οτι δεν είναι μόνο η βεντέτα, δεν είναι μόνο αυτά τα οποία προβάλλονται ή μας χαρακτηρίζουν, π.χ. οι πυροβολισμοί, οι κούπες, η οπλοφορία, η οπλοχρησία κ.λπ., αλλά υπάρχουν και άλλες, πολύ πιο δυνατές αρετές στους Κρητικούς.
Αυτό θέλαμε να προβάλλουμε και πιστεύω ότι το πετύχαμε γι’ αυτό έχουμε και τόσο μεγάλη αποδοχή».
ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΧΡΟΝΙΑ
Ο κ. Αεράκης εξέφρασε τη χαρά και την ικανοποίησή του για τη μεγάλη επιτυχία του “Σασμού”, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι η ίδια επιτυχία θα συνεχιστεί και τη δεύτερη χρονιά προβολής, τονίζοντας:
«Τη χρονιά που μας πέρασε η σειρά ήταν πρώτη σε τηλεθέαση και μάλιστα με πολύ μεγάλη διαφορά από τη δεύτερη σειρά και ευελπιστούμε και τη δεύτερη χρονιά να παραμείνουμε εκεί που είμαστε. Αυτό είναι ένα στοίχημα για όλους τους καλλιτεχνικούς συντελεστές, για όλο τον κόσμο που εμπλέκεται με τον “Σασμό”: να παραμείνουμε στην κορυφή. Πιστεύω ότι θα παραμείνουμε.
Οι τηλεοπτικές, κινηματογραφικές ή θεατρικές παραγωγές πετυχαίνουν μόνο όταν έχεις καλούς και άξιους ηθοποιούς. Ο ηθοποιός είναι μπροστά στις κάμερες, αυτός μιλά, αυτός πρέπει να βγάλει την αλήθεια για να πείσει τον κόσμο για την αληθοφάνεια του ρόλου του.
Αν δεν έχεις καλούς ηθοποιούς, όσο σπουδαίο κείμενο και να έχεις, είναι βέβαιο ότι το κείμενο δεν θα αναδειχθεί έτσι όπως πρέπει να αναδειχθεί.
Άρα, στην πρώτη θέση της επιτυχίας, αν μπορούμε να σταχυολογήσουμε τμήματα, βασικά κομμάτια της επιτυχίας για μένα είναι οι ηθοποιοί.
Από ‘κει και πέρα, σκηνοθέτες, ηθοποιοί, σκηνογράφοι, η παραγωγή ολόκληρη αλλά και πάνω από όλα το κανάλι, επειδή και οι ιδιοκτήτες είναι Κρητικοί (ο Alpha ανήκει στον όμιλο Βαρδινογιάννη) δεν “δεχόμαστε” η σειρά να είναι δεύτερη ή τρίτη. Είναι αυτό για όλους ένα στοίχημα.
Έτσι, λοιπόν, είμαστε όλοι χαρούμενοι και ικανοποιημένοι. Με την ίδια ζεστασιά και όρεξη έχουμε ξεκινήσει τα γυρίσματα της δεύτερης περιόδου. Η πρώτη προβολή θα είναι στις 5 Σεπτεμβρίου. Τα μηνύματα για τη σειρά, μέσω των σόσιαλ μίντια είναι πάρα πολλά και από όλο τον κόσμο, όπου υπάρχει ελληνισμός. Αυτό μας γεμίζει χαρά, αλλά και τεράστια ευθύνη».
O… ΔΙΚΟΣ ΜΟΥ ΠΑΠΑ – ΜΙΧΑΛΗΣ
Ο Μιχάλης Αεράκης χαρακτηρίζει πρόκληση τον ρόλο του παπά, που κλήθηκε να υποδυθεί στον “Σασμό”:
«Ηταν μία πρόκληση ο ρόλος, γιατί έκρυβα έναν παπά μέσα μου όλα τα χρόνια, καθώς ο παππούς μου ήταν παπάς στα Ανώγεια και ήμουν μέχρι τα 12 μέσα στο Ιερό. Εχω αυτή την ατμόσφαιρα στο μυαλό μου και ο ρόλος αυτός δεν με δυσκόλεψε καθόλου, γιατί αντιγράφω, ανασύρω τη συμπεριφορά του παππού μου. Ο παπάς είναι μέσα στο κοινωνικό σύνολο. Είναι αποδέκτης όλων των μυστικών ενός χωριού. Ενας παππάς μπορεί να ενώσει ένα χωριό, μπορεί και να το διαλύσει. Ο παπάς ο συγκεκριμένος είναι ένας παπάς ενωτικός, κρατάει ισορροπίες, γνωρίζει τα πάντα και θα είναι και καταλύτης στη συνέχεια της σειράς. Θα παίξει έναν καταλυτικό ρόλο στο να γίνει ο σασμός» επισημαίνει και προσθέτει:
«Είναι ένας ρόλος που με ευχαριστεί πάρα πολύ, που μου έχει προσφέρει πολλά πράγματα, όχι με την έννοια της αναγνωρισιμότητας, άλλωστε δεν είχα καμία ιδιαίτερη ανησυχία να με μάθει όλη η Ελλάδα, δεν ήταν αυτό το πρόβλημά μου, όσο το να αποδώσω σωστά και επαγγελματικά ό,τι μου ανατέθηκε. Αυτό κάνω μέχρι σήμερα, προσπαθώ να αποδώσω σωστά και επαγγελματικά οτιδήποτε μου έχει ανατεθεί.
Αν κάποιος μετά μου χτυπήσει τον ώμο, αυτή είναι η χαρά και η πληρωμή μου. Πόσο δε μάλλον τώρα, που όπου βρεθώ και όπου σταθώ, όχι μόνο στα Χανιά, ζητούν μία μικρή χάρη, όπως να βγάλουν μία φωτογραφία. Αυτό είναι μία μεγάλη χαρά για τους ανθρώπους αυτούς, είτε μικρούς είτε μεγάλους. Εισπράττω κι εγώ αυτή τη χαρά: Ότι κάτι πετύχαμε. Αυτό για έναν καλλιτέχνη είναι σπουδαίο».
ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΟΥ
Ο κ. Αεράκης, μας γνωστοποίησε ακόμα ότι συμμετέχει και σε μία δεύτερη σειρά τον χειμώνα, που είναι η συνέχεια του Νησιού, (16 επεισόδια σύνολο), αλλά ο ίδιος συμμετέχει σε τρία επεισόδια «καθώς λόγω του “Σασμού” ο χρόνος και για άλλα γυρίσματα ήταν κάπως περιορισμένος.
Μία ακόμα πρόκληση για τον ίδιο είναι ότι θα αντικαταστήσει τον φετινό χειμώνα τον Νικήτα Τσακίρογλου σε ένα θεατρικό έργο που παιζόταν και πέρυσι με μεγάλη επιτυχία, τις «Μάγισσες του Σάλεμ» στο θέατρο “Βρετάνια”.
Το ΔΗΠΕΘΕΚ και η απογοήτευση
Από τα πιο σημαντικά κεφάλαια στη ζωή του Μιχάλη Αεράκη ήταν το ΔΗΠΕΘΕΚ το οποίο υπηρέτησε ως καλλιτεχνικός διευθυντής για 17 χρόνια.
Αναπόφευκτα τέθηκαν και τα σχετικά ερωτήματα: Πώς κρίνει την πορεία του ΔΗΠΕΘΕΚ σήμερα; Πώς αισθάνεται για τις δικές του επιλογές όντας στην καλλιτεχνική διεύθυνση του Θεάτρου;
Ο ίδιος τονίζει:
«ΤΟ ΔΗΠΕΘΕΚ ήταν για εμένα ένα από τα πιο σημαντικά και μεγάλα κεφάλαια. Υπηρέτησα με συνέπεια και αφοσίωση για 17 χρόνια το θέατρο αυτό, ήμουν ο μακροβιότερος καλλιτεχνικός διευθυντής όχι μόνο σε τοπικό επίπεδο αλλά και της χώρας.
Οι κυβερνήσεις άλλαζαν, οι δημοτικές αρχές άλλαζαν και ο Μιχάλης Αεράκης παρέμενε εκεί, μέχρι το σημείο που δεν μου άρεσαν κάποια πράγματα και δεν έθεσα εκ νέου υποψηφιότητα.
Με είχαν στενοχωρήσει πάρα πολλά πράγματα.
Εγώ είχα μία εντελώς διαφορετική αντίληψη για το Θέατρο Κρήτης. Η Κρήτη έχει μία πολύ μεγάλη παράδοση και έναν πολιτισμό πολύ βαθύ. Και το θέατρο αυτό, το έβλεπα με μια εξωστρεφή ματιά. Δεν με ενδιέφερε το “γύρω γύρω όλοι και στη μέση ο Μανόλης”.
Στο πλαίσιο αυτής της εξωστρέφειας, δεν άφησα σε καμία περίπτωση άγονες γραμμές. Κάναμε παραστάσεις στην ενδοχώρα, αλλά και σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό. Είναι πολύ σημαντικό να κάνεις παραστάσεις σε χωριά και να βλέπει ο κόσμος ποιοτικά έργα με αγαπημένους ηθοποιούς.
Ηταν μία απίστευτη χαρά, που την εισέπραττα γιατί κουβέντιαζα με τον κόσμο.
Έφυγα το 2017. Προφανώς, παρακολουθώντας όσο μπορώ να παρακολουθήσω το νυν Δ.Σ, – δεν ξέρω αν και η καλλιτεχνική διευθύντρια έχει την ίδια καλλιτεχνική ματιά – παρατηρώ ότι το περιόρισαν και το ξανάφεραν πάλι “στο γύρω γύρω όλοι” χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υποβαθμίζω την καλλιτεχνική δουλειά που γίνεται. Αλλωστε ο κόσμος είναι αυτός που κρίνει.
Το να κάνεις μία δουλειά και να μην σε δει κανένας, το να κάνεις ένα θεατρικό έργο και να σε βλέπουνε τρεις και ο κούκος πρέπει να σε προβληματίζει, εκτός και αν αυτό είναι το ζητούμενο. Να έρθουν πέντε άτομα να το δουν, να εκστασιαστούν μεταξύ τους και να λένε τι καλή που είσαι.
Είναι θέμα αντίληψης πώς το αντιλαμβάνεται ο καθένας, όταν αναλαμβάνει μια τέτοια ευθύνη, αυτήν την ευθύνη. Εγώ την αντιλαμβανόμουν έτσι. Κι έλεγα από την πρώτη ημέρα ότι ονειρεύομαι ένα ΔΗΠΕΘΕΚ δυνατό προς τα μέσα και εννοούσα τα γεωγραφικά όρια της Κρήτης και φημισμένο προς τα έξω. Αυτή η φήμη, επί 17 χρόνια ήταν σε όλην την Ελλάδα και την Ευρώπη. Το ΔΗΠΕΘΕΚ είχε αποκτήσει δύναμη.
Κερδίσαμε με το σπαθί μας την αξιοπιστία ως θεατρικός οργανισμός, την εμπιστοσύνη του κοινού, όχι μόνο στα Χανιά, όχι μόνο στην Κρήτη αλλά και σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό. Κλείσαμε αρκετά ραντεβού στα πιο σημαντικά φεστιβάλ της χώρας. Τα 17 αυτά χρόνια το ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης ανέβασε 51 θεατρικά έργα, έδωσε πάνω από 2.500 παραστάσεις, το παρακολούθησαν πάνω από 600.000 θεατές σε σύνολο συνεργατών 200 και σύνολο ηθοποιών 300.
ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ Η ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ
Νομίζω ότι οτιδήποτε έχει σχέση με εστίες πολιτισμού σε επίπεδο Κρήτης πρέπει να αποκτήσει μία εξωστρέφεια. Οι εστίες αυτές πρεπει να βγούν εκτός των τειχών.
Η Κρήτη η οποία είναι μία και αδιαίρετη για εμένα, έχει τόσο πλούτο, πολιτισμικό και πολιτιστικό. Και θα έπρεπε οι πολιτικοί που έχουν την ευθύνη της διοίκησης σε πρώτο ή δεύτερο βαθμό, να μπορούσαν – πιστεύω μπορούν, αλλά τι να πω, δεν φτάνει το μάτι τους εκεί – να είχαν κάποια άρματα και να τα έπαιρναν από τον τόπο μας και να τα πήγαιναν στην άκρη του κόσμου. Αυτό θα ήταν και μια πολύ καλή διαφήμιση γι’ αυτό που λέμε τουριστικό προϊόν
Ο πολιτισμός έχει δύναμη. Δεν γεννήθηκε για να βρίσκεται μόνο εντός των τειχών. Είναι ο πιο δυνατός πρεσβευτής της όποιας χώρας, του όποιου τόπου.
Έλεγε ο γέρος Γ. Παπανδρέου: «μην ξεχνάτε ποτέ, η άλλη μας άμυνα είναι ο πολιτισμός μας.
Και η Ελλάδα είναι τόσο θωρακισμένη με αυτό, που μακάρι να το καταλάβαιναν μερικοί και να το έβλεπαν διαφορετικά».
ΑΓΑΝΑΚΤΗΣΗ
Και ο κ. Αεράκης συνέχισε:
«Δυστυχώς το βλέπουν μίζερα, το βλέπουν μικροπολιτικά, μικροκομματικά. Βλέπουν τα “ψηφαλάκια μας”: Να παιξούν ο Κώστας και η Μαρία, αυτοί είναι ψήφοι δυνατοί… τώρα αν έρθει κι ένας μεγάλος ηθοποιός πάρ’ το αυγό και κούρευτο. Εδώ είναι τα παιδιά τα δικά μας… Λαϊκίζουν και είναι ντροπή τους».
«Να με συγχωρήσουν οι φίλοι αναγνώστες που εκφράζω αυτή την αγανάκτηση, αλλά επειδή αγαπώ παθολογικά αυτόν τον τόπο που λέγεται Κρήτη και ειδικά τα Χανιά – εγώ επέλεξα να ζήσω εδώ, δεν είμαι Χανιώτης – οργίζομαι όταν βλέπω μικροπολιτικάντικα πραγματάκια να γίνονται στο όνομα του… να ξαναβγώ δήμαρχος, νομάρχης παλιά, περιφερειάρχης.
Πρέπει κάποια στιγμή να σοβαρευτούν όλοι τους, γιατί υπάρχει κόσμος που τους παρακολουθεί.
Και αν ψηφίζονται κάποιοι λόγω του ότι δεν υπάρχει αντίπαλος, εδώ είναι και μια ευθύνη για να μη χαϊδεύουμε τα αυτιά του κόσμου. Πρέπει να ανοίξουν τα μάτια, τα αυτιά τους και να τα δουν κάπως διαφορετικά, να φύγουν από τη μέση τα κομματικά, τα παραταξιακά. Εδώ μιλάμε για το συμφέρον του τόπου μας, της χώρας μας. Δεν χωρούν μικρότητες. Να βρουν ένα καλό, έντιμο άνθρωπο δραστήριο, να είναι έτοιμος να σπάσει αυγά, να μη σκέφτεται την επόμενη τετραετία πώς θα ξαναβγεί, γιατί αυτό είναι ένα φρένο στο να κάνει κάποια πράγματα, αν έχει σκοπό να τα κάνει.
Αυτά να τα αφήσουν στην άκρη… και οι Χανιώτες να ανοίξουν λίγο τα μυαλά τους».
