Ο τηλεοπτικός Σασμός

Κύριε διευθυντά,

το βιβλίο του Σπύρου Πετρουλάκη “Σασμός” (2019) αποτελεί μία σύνθεση διάφορων πραγματικών περιστατικών της κοινωνικής ζωής της μέσης ορεινής Κρήτης, τα οποία αναφέρονται στον σασμό, έναν παλαιότερο παραδοσιακό θεσμό συμφιλιώσεως οικογενειών μετά από βεντέτα ή για να προληφθεί η βεντέτα. Ο όρος προέρχεται από το ρήμα ισάζω, που σημαίνει γενικώς εξομαλύνω μία ανώμαλη κατάσταση.
Ο θεσμός του σασμού αναγνωρίζει τον φόνο ως κοινωνική ανωμαλία. Η τοπική κοινωνία είναι πάνω από τα άτομα, θέλει να έχει τον τελευταίο λόγο και γι’ αυτό αναλαμβάνει την ευθύνη της διαμεσολαβήσεως και της αποκαταστάσεως της κοινωνικής ειρήνης..
Ασφαλώς ο σκοπός του συγγραφέα Σπύρου Πετρουλάκη, ήταν να αναδείξει αυτόν τον ιδιαίτερο θεσμό και να ξεναγήσει τον αναγνώστη μέσα από αρνητικά γεγονότα της κοινωνικής ζωής ορισμένων περιοχών της ορεινής Κρήτης, για να καταλήξει στην ανάδειξη των ποιοτικών προτεραιοτήτων του κρητικού πολιτισμού. Αυτή ήταν και η προσδοκία των περισσοτέρων Κρητικών, οι οποίοι θεωρούν ως προσωπική καταξίωση και χρέος τους την αναπαραγωγή των ηθών αλλά και του ήθους του πολιτισμού της Κρήτης.
Όμως οι σεναριογράφοι της τηλεοπτικής σειράς έχουν εκφυλίσει τον θεσμό του σασμού σε ένα παραγέμισμα εγκληματικότητας και λατινο-αμερικάνικου γκανστερισμού. Παρουσιάζουν το μικρό χωριό “Άνω Ποριά” ως συμπυκνωμένη Κολομβία! Και για όσους δεν το έχουν καταλάβει, οι σεναριογράφοι βάζουν τον Βαγγέλη, τον συνεργάτη του αρχιεγκληματία Ευθύμη Φαρμάκη, να λέει: «Τι χωριό είναι αυτό ρε παιδί μου, ένοπλες επιθέσεις, βεντέτες, μάρτυρες σε προστασία, ούτε στην Κολομβία τέτοια παραβατικότητα» και καταλήγει ειρωνικά: «Μαθιός Κορλεονάκης, Παυλής Εσκομπαράκης…»! (Επεισόδιο 99).
Τι σχέση έχουν αυτά με τον σασμό; Τι σχέση έχουν με τον σασμό τα “κατορθώματα” του μαφιόζου Φαρμάκη, που σκοτώνει, για να καλύπτει τις βρωμοδουλειές του, που είναι τα ναρκωτικά, το εμπόριο όπλων και το ξέπλυμα μαύρου χρήματος;
Σε μία τηλεοπτική σειρά μακράς διάρκειας, που έφθασε τους 1.462.883 τηλεθεατές και απευθύνεται στον μέσο άνθρωπο, ακόμη και στους νέους, την ευθύνη του τι και πώς παρουσιάζεται, έχει ο παραγωγός. Πάντως είναι απαράδεκτο να πλαστογραφείται ένας σεβαστός κοινωνικός θεσμός και να μετατρέπεται σε σακί, για να χωρέσει, ό,τι μπορεί να ερεθίσει την περιέργεια και να ανακυκλώνονται οι παραβατικές καταστάσεις, για να παραταθεί η σειρά για λόγους κερδοσκοπίας.
Γιατί το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ) επιτρέπει να διαφημίζεται η σειρά ως «κατάλληλη άνω των 12 ετών»; Τι κοινωνικά πρότυπα δίνουμε στους εφήβους μας, όταν παρουσιάζονται οι άνθρωποι μιάς παραδοσιακής κοινωνίας, από το πρωί μέχρι το βράδι να «παρακατσέβουν», να ρουφιανεύουν, να συνωμοτούν, να απειλούν και να σκέπτονται, ποιος θα είναι ο επόμενος νεκρός;
Παράκληση θερμή προς τον συγγραφέα και τον Τ/Σ ALPHA να σκεφθούν την ευθύνη τους απέναντι στον Κρητικό πολιτισμό και την εικόνα που εισπράττει γι’ αυτόν η νέα γενεά αλλά και η ευρύτερη ελληνική κοινωνία. Ο σασμός είναι ένα δεδομένο κοινωνικό φαινόμενο για τις βεντέτες και όχι κολυμπήθρα του Σιλωάμ για κάθε ερεθιστική παραβατικότητα. Η σειρά θα πρέπει να περιοριστεί στα δεδομένα του θεσμού και να μην παρουσιάζει την Κρήτη σαν Κολομβία.
Ζούμε μία περίοδο ηθικής παρακμής, με κύρια χαρακτηριστικά την ανευθυνότητα και την αχαλίνωτη και εγκληματική ηδυπάθεια. Πολλά τα απαίσια παραδείγματα τους τελευταίους μήνες. Πρέπει επιτέλους να κατανοήσουμε ότι η ευθύνη για το μέλλον της πατρίδας μας είναι συλλογική και ότι η ακρόπολη της εθνικής μας υπάρξεως είναι ο πολιτισμός και η ανθρωπιά μας. Ο καθένας μας πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες που του αναλογούν.

Αθήνα – Πειραιάς – Χανιά – Σέλινο,
Επιτροπή πρωτοβουλίας
-Γεώργιος Ουρανός, δρ ιατρός, τέως πρόεδρος Αδελφότητας Κρητών Πειραιώς “Η ΟΜΟΝΟΙΑ”
– Δέσποινα Δαμιανάκη, ιατρός, πρόεδρος του Συλλόγου Λασιθιωτών Αττικής « Ο ΔΙΚΤΑΙΟΣ»
– π. Ιωάννης Γαροφαλάκης, ιερέας, Άγιος Δημήτριος Αττικής
– Νικόλαος Αποστολάκης, ριζίτης, ερευνητής λαογραφίας, Παλαιόχωρα Ν. Χανίων
– Κωνσταντίνος Κωστουράκης, εκπαιδευτικός, Χανιά.
– Αργυρή (Ρούλα) Ζουριδάκη, οικονομολόγος, Γεν. Γραμματέας του Συλλόγου Παλαιοχωριτών Αττικής «Η ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΑ»
– Ηλίας Φιλιππίδης, συγγραφέας, πανεπιστημιακός κοινωνιολογίας, νομικός.