Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να μην προτείνει την εναρμονισμένη προσέγγιση για τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στα ηλεκτρονικά τσιγάρα και άλλα καπνικά προϊόντα έως ότου υπάρξουν περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με αυτά, ενώ ταυτόχρονα θα επανεξετάσει το συγκεκριμένο ζήτημα στην επόμενη τακτική έκθεση αναφορικά με τη φορολόγηση του καπνού, η οποία αναμένεται να εκδοθεί εντός του 2019, αναφέρει δημοσίευμα της Euractiv.
Υπό το πρίσμα της μετατόπισης της αγοράς καπνού από τον παραδοσιακό καπνό, που οφείλεται στην άνοδο νέων προϊόντων, (όπως τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και τα αποκαλούμενα «προϊόντα που χρησιμοποιούν θερμότητα και όχι καύση»), καθώς και τις νέες εξελίξεις στο λαθρεμπόριο καπνού, το Συμβούλιο της ΕΕ ζήτησε από την Επιτροπή τον Μάρτιο του 2016 να υποβάλλει πρόταση για την αναθεώρηση της οδηγίας περί ειδικών φόρων κατανάλωσης καπνού. Η εν λόγω νομοθεσία καθορίζει εναρμονισμένους κανόνες για τους συντελεστές του ειδικού φόρου κατανάλωσης που εφαρμόζονται στα βιομηχανοποιημένα τσιγάρα σε επίπεδο ΕΕ.
Σήμερα, τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και άλλα καινοτόμα προϊόντα καπνού δεν καλύπτονται από την οδηγία και τα κράτη μέλη ζήτησαν από την Επιτροπή να διενεργήσει μελέτη, προκειμένου να διερευνηθεί η δυνατότητα επιβολής ειδικού φόρου κατανάλωσης. Σύμφωνα με την Επιτροπή, λόγω έλλειψης επαρκών πληροφοριών, δεν πρέπει να επιβληθεί ειδικός φόρος κατανάλωσης, ούτε στα ηλεκτρονικά τσιγάρα, ούτε στα νέα προϊόντα καπνού.
Όσον αφορά τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, η Επιτροπή τόνισε ότι το εύρος των διαθέσιμων πληροφοριών ήταν ιδιαίτερα περιορισμένο και ως εκ τούτου ήταν δύσκολο να υπάρξουν προβλέψεις για την μελλοντική εξέλιξη της αγοράς. Από την πλευρά της, η Κομισιόν επεσήμανε ότι υπήρχαν διάφορες απόψεις σχετικά με τις επιπτώσεις των ηλεκτρονικών τσιγάρων στην υγεία, καθώς και την κατάλληλη φορολογική μεταχείρισή τους. «Από την άποψη της υγείας, πρέπει να υιοθετηθεί μια προσεκτική προσέγγιση για μια πιθανή εναρμονισμένη φορολόγηση των ηλεκτρονικών τσιγάρων», τονίζει η έκθεση της Επιτροπής.
Σύμφωνα με τη βιομηχανία, η κατανάλωση επιβλαβών χημικών ουσιών από τον καπνό μέσω «θερμότητας, όχι καύσης» ή τον θερμαινόμενο καπνό μειώνεται σημαντικά σε σύγκριση με τον καπνό τσιγάρων, δεδομένου ότι το τσιγάρο δεν καίγεται, αλλά θερμαίνεται σε χαμηλότερη θερμοκρασία. Πάντως, η Επιτροπή υπογράμμισε ότι μέχρι το 2016 τα προϊόντα αυτά είχαν εισέλθει μόνο σε ελάχιστες αγορές των κρατών μελών.
«Δεδομένης της καινοτομίας και της διαρκώς εξελισσόμενης φύσης της αγοράς, θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο στο στάδιο αυτό να αναπτυχθεί ένας εναρμονισμένος και σαφής ορισμός, ο οποίος να συλλαμβάνει αυτά τα προϊόντα, τόσο με τα τρέχοντα χαρακτηριστικά τους, όσο και με την μελλοντική τους εξέλιξη», σημείωσε η Επιτροπή, προσθέτοντας ότι μια πιθανή αντιμετώπιση θα ήταν να φορολογούνται με τον ίδιο συντελεστή, όπως τα τσιγάρα. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι ειδήσεις αυτές δεν ικανοποίησαν τους αντικαπνιστές, οι οποίοι επιμένουν στην αποτελεσματικότητα της φορολόγησης.
Ειδικότερα, σε γραπτή απάντηση στη EURACTIV, το European Network for Smoking and Tobacco Prevention (ENSP) εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για την καθυστέρηση στην εναρμόνιση των φόρων όσον αφορά τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και τον θερμαινόμενο καπνό. Ο οργανισμός δημόσιας υγείας αναφέρθηκε στην έκθεση του ΠΟΥ (August 2016), σύμφωνα με την οποία ελλοχεύουν δυνητικοί κίνδυνοι από την ενεργητική και παθητική έκθεση στον ατμό των ηλεκτρονικών τσιγάρων. Εξέφρασε, επίσης, σοβαρές ανησυχίες για το γεγονός ότι τα καινούρια προϊόντα θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως κίνητρο για τους νέους, ώστε να ξεκινήσουν το κάπνισμα.
«Ωστόσο, γνωρίζουμε ότι η φορολόγηση είναι το καλύτερο μέτρο για την αποφυγή του καπνίσματος, ιδιαίτερα των ανήλικων και των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού. Η εναρμόνιση των ειδικών φόρων κατανάλωσης σε επίπεδο ΕΕ θα μειώσει την οικονομική προσιτότητα και ελκυστικότητα αυτών των προϊόντων. Επομένως, το ENSP ανησυχεί για το γεγονός ότι όσο περισσότερο περιμένουμε να ρυθμίσουμε αυτά τα νέα προϊόντα, τόσο περισσότερες ευκαιρίες θα δοθούν στη βιομηχανία καπνού για την προσέλκυση νέων καταναλωτών», προειδοποίησε το ENSP.
Από την άλλη πλευρά, ο κλάδος εξέφρασε την ικανοποίησή του για την απόφαση της Επιτροπής, υπογραμμίζοντας τη διαφορά μεταξύ των νέων προϊόντων και του παραδοσιακού καπνού. Ο αντιπρόεδρος και υπεύθυνος Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στη British American Tobacco (BAT), Giovanni Carucci, δήλωσε στη EURACTIV ότι «είναι ορθή η απόφαση της Επιτροπής να μην αναθεωρήσει την οδηγία περί ειδικών φόρων κατανάλωσης καπνού. Η πιο θετική εξέλιξη έγκειται στο ότι οι ειδικοί συνάγουν το συμπέρασμα ότι είναι πολύ νωρίς, για να επιβληθούν ειδικοί φόροι κατανάλωσης στα ηλεκτρονικά τσιγάρα».
Ο κ. Carucci εξήγησε ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα διαφέρουν πολύ από τα παραδοσιακά προϊόντα καπνού. «Είναι δύο φορές πιο δημοφιλή και αποτελεσματικά σε σύγκριση με τα τσιρότα, τις τσίχλες ή άλλες συσκευές, ώστε να βοηθήσουν τους ανθρώπους να σταματήσουν το κάπνισμα. Η υπέρβαση των δαπανών για τους καταναλωτές σε τόσο πρώιμο στάδιο της ανάπτυξης αυτής της νέας κατηγορίας προϊόντων θα παρατείνει τους κινδύνους που συνδέονται με το κάπνισμα».
