«Της Κρήτης γνήσιο γέννημα και θρέμμα/ κάτι απ’ την ψυχή της είχε πάρει/ κι όλα γενναία σήκωνε τα βάρη/ μακριά απ’ το συμφέρο και το ψέμα!/ Μπροστά τα οράματά του τον τραβούσαν/ και τη ζωή του ανάλωσε(ν) ακέραια/ Κρήτη κι Ελλάδα, στα δικά του χέρια/ να βρουν ό,τι καλύτερο ζητούσαν./ Kρυφά και φανερά τον πολεμήσαν/ και θέλοντας να φύγει από τη μέση/ ως και θανάτου απόπειρες τολμήσαν!/ Ξέχειλο πίκρας άδειασε ποτήρι/ ως απ’ τα ξένα η Μοίρα τον καλέσει/ ν’ αναπαυθεί για πάντα στ’ Ακρωτήρι»… Το ποίημα “Ελευθέριος Βενιζέλος” της Ελισάβετ Διαμαντάκη – Κωνσταντουδάκη.
Εν είδει εισαγωγής στο δεύτερο μέρος της εκδήλωσης που έγινε το βράδυ της περασμένης Παρασκευής 17 Αυγούστου, με αφορμή τη συμπλήρωση 85 ετών από τη δολοφονική απόπειρα του Ελευθερίου Βενιζέλου, στη Λεωφόρο Κηφισίας και τη δολοφονία του Ιωάννη Μαρκάκη, στον Εμπρόσνερο Αποκορώνου, το παραπάνω ποίημα που απήγγειλε ο γράφων. Οπως και το ποίημα του Ι.Μ. Σκουλά “Μαρκάκις”, (από την συλλογή του αείμνηστου Βασιλείου Καραβάνου από τον Βάμο). «Τετιμημένε μας, νεκρέ, δάσκαλος στην ανδρεία έσωσες τον μεγαλουργό μαζί με την πατρίδα», λέει, μεταξύ των άλλων, απευθυνόμενος στο λεβεντόπαιδο απ’ τον Εμπρόσνερο, που «έπεσε των δολοφόνων θύμα» ο λαϊκός ποιητής.
Οφειλόμενη η εν λόγω εκδήλωση τιμής και μνήμης (είχε αναβληθεί λόγω των πρόσφατων πυρκαγιών) που διοργάνωσαν ο Δήμος Αποκορώνου, το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών και Μελετών “Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος”, το Κοινωφελές Ιδρυμα “Αγία Σοφία, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Εμπροσνέρου και η οικογένεια Μαρκάκη, με την υποστήριξη του Βενιζελείου Ωδείου Χανίων. Μια εκδήλωση που άρχισε με επιμνημόσυνη δέηση, χοροστατούντων του αρχιεπισκόπου Κρήτης Ειρηναίου και του μητροπολίτη Κυδωνίας και Αποκορώνου Δαμασκηνού και καταθέσεις στεφάνων στην προτομή του Ιωάννη Μαρκάκη, που βρίσκεται στη γειτονιά του, στον Αϊ-Θυμώτη και συνεχίστηκε στο Πέτρινο Θέατρο “Μίκης Θεοδωράκης” με χαιρετισμούς, την απαγγελία των προαναφερθέντων ποιημάτων, ομιλία από τον γενικό διευθυντή του Ιδρύματος Νίκο Παπαδάκη με θέμα “Η απόπειρα κατά της ζωής του Ελευθερίου Βενιζέλου και η δολοφονία του Ιωάννη Μαρκάκη” και έκλεισε με το έργο – παραγωγή του Ιδρύματος (μια καντάτα για χορωδία και ορχήστρα σε ποίηση Κ. Παλαμά, Γ. Στρατήγη, Ι. Κωνσταντινίδη και Μ. Μαλακάση) “Ωδή στον Ελευθέριο Βενιζέλο”, του Γιάννη Μεντζελόπουλου, από τη Χορωδία Χανίων με αφηγητή τον ηθοποιό τ. καλλιτεχνικό διευθυντή του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.Κ. Μιχάλη Αεράκη με “επιστέγασμα” την παραδοσιακή μπρονιερίτικη φιλοξενία. Πρωτίστως η οικογένεια Μαρκάκη ήθελε τούτη την εκδήλωση. Ποτέ δεν πρέπει τα κλαδιά τις ρίζες να ξεχνούνε/ γιατί αυτές αν ξεραθούν κι αυτά θα ξεραθούνε. Ωδή στον Ελευθέριο Βενιζέλο μα και στον Ιωάννη Μαρκάκη, θα μπορούσε να είναι ο τίτλος της.
Πάντα είναι ξεχωριστές (προπάντων τα τελευταία χρόνια λόγω και του καταπληκτικού πέτρινου θεάτρου στον Κρεμαστό) οι εκδηλώσεις που γίνονται τους καλοκαιρινούς μήνες στον Εμπρόσνερο. Ξεχωριστή των ξεχωριστών αυτή για τα 85 χρόνια από την απόπειρα δολοφονίας του Ελ. Βενιζέλου με τη δολοφονία του Ιωάννη Μαρκάκη – Χάρμα ακούειν την “Ωδή στον Ελευθέριο Βενιζέλο” του Γιάννη Μεντζελόπουλου από την Χορωδία Χανίων στον μαγικό χώρο του θεάτρου “Μίκης Θεοδωράκης”. Μοναδική εμπειρία. Σε μια συγκινησιακά φορτισμένη ατμόσφαιρα. Προπάντων ύστερα από τους χαιρετισμούς των εκπροσώπων της οικογένειας Μαρκάκη, του τ. δημάρχου Αποκορώνου Γρηγόρη Μαρκάκη και του δασκάλου – ιστορικού ερευνητή Γιώργη Καλογεράκη. Και, βέβαια, την ομιλία του Νίκου Παπαδάκη που την άκουγες και νόμιζες ότι παρακολουθούσες κινηματογραφική ταινία. Εχοντας “ζήσει” το πρώτο μέρος της εκδήλωσης στον Αϊ-Θυμώτη, όπου η γειτονιά του Ιωάννη Μαρκάκη.
«Μεγάλος είσαι. Και θα πεθάνεις./ Και αν θα σε θάψουν. Και θα σου φτύνει κι ο τιποτένιος κι ο μπεχλιβάνης/ την τρανοσύνη. Και θα πεθάνεις. Κι άλλο το αστέρι/ της τρανοσύνης σου δε θα γίνει/ παρά κεράκι σε παιδιού χέρι/ να τρεμοσβήνει”. Απόσπασμα απ’ το ποίημα του Κωστή Παλαμά “Μεγάλος είσαι”. Στους αιώνες θα το τραγουδούν οι μπρονιερίτισσες ποταμίδες, αναθιβάλοντας και τον Ιωάννη Μαρκάκη. Καλοί δάσκαλοι οι χορωδοί του Γιάννη Μεντζελόπουλου!
