Παρά τις επιμέρους αλλοιώσεις και αλλαγές στη διάρκεια του Μεσοπολέμου, η οδός Κανεβάρο διατηρούσε σχεδόν αλώβητη την αρχική της μορφή μέχρι το Μάιο του 1941. Οι ιταλικοί βομβαρδισμοί του Νοέμβρη του 1940 δεν έβλαψαν τη συνοικία του Καστελιού, η καταστροφή της συντελέστηκε σχεδόν ακαριαία το πρωί της 20ής Μαΐου του ’41 στον ισχυρότατο βομβαρδισμό που πραγματοποίησε η Λουφτβάφε πριν αρχίσει τη ρίψη των αλεξιπτωτιστών. Στόχος της ήταν η έδρα της 5ης Μεραρχίας στο παλιό διοικητήριο του Καστελιού, η οποία όμως δεν κτυπήθηκε τελικά. Οι εμπρηστικές βόμβες που ρίχτηκαν στο κέντρο της συνοικίας, κυρίως στον άξονα της Κανεβάρο, κατέστρεψαν για πάντα το σημαντικότερο μνημειακό οικιστικό σύνολο των Χανίων κι ένα από τα αξιολογότερα της ανατολικής Μεσογείου. Από την ολοκληρωτική σχεδόν καταστροφή παρέμεναν στη θέση τους λίγα ετοιμόρροπα υπολείμματα τοίχων των πάλαι ποτέ μεγάρων, που ο τότε έφορος αρχαιοτήτων Θεοφανίδης προσπάθησε μάταια να προστατεύσει, αφού οι αρχές κατοχής ισοπέδωσαν μέσα στους επόμενους μήνες. Υπήρξαν και παραδείγματα σημαντικών ερειπίων που διατηρήθηκαν μέχρι τη δεκαετία του ’50 και είχαν χαρακτηριστεί ως διατηρητέα, ένα μνημειακό θύρωμα αυτής της κατηγορίας είδαμε στο προηγούμενο δημοσίευμα. Αντίθετα απ’ ό,τι συνέβη στην “πολιτισμένη Ευρώπη”, πάγια πολιτική των επίσημων κρατικών, αλλά και των τοπικών αρχών μεταπολεμικά ήταν η ολοκληρωτική κατεδάφιση των υπολειμμάτων της παλιάς πόλης, σ’ αυτή τη γραμμή κινήθηκε και η μελέτη του πολεοδόμου Δοξιάδη που προέβλεπε αναδασμό των παλαιών ιδιοκτησιών.
Στην αντίληψη των πολλών, τα ανθυγιεινά και σκοτεινά στενοσόκακα αντιπροσώπευαν τις σκοτεινές περιόδους των ξενικών κατακτήσεων, το ίδιο και τα ίδια τα μνημεία που δεν ήταν “ελληνικά”. Η έννοια του πολιτισμικού πλουραλισμού, ανάλογου της πραγματικής ιστορίας μας και του πνευματικού πλούτου με όλες τις ωσμώσεις και τις μορφές που κατά καιρούς εμφανίστηκαν και άνθισαν στον τόπο μας, ήταν εντελώς άγνωστη ή εθνικά ύποπτη, το ίδιο και η προοπτική οποιασδήποτε τουριστικής ανάπτυξης που πολύ σύντομα εμφανίστηκε δυναμικά. Το σχέδιο Δοξιάδη εφαρμόστηκε σχεδόν ολοκληρωτικά στην περιοχή της Κανεβάρο και των κάθετων σ’ αυτή δρόμων, των οποίων αυξήθηκε το πλάτος κατά το ένα τρίτο τουλάχιστον.
Στην πρώτη φωτογραφία, Γερμανοί αλεξιπτωτιστές μπροστά στη δυτική είσοδο της Κανεβάρο. Το ερειπωμένο κτήριο με τα πολλά παράθυρα βρισκόταν σε επαφή με το τείχος, δίπλα στη βυζαντινή πύλη που γκρεμίστηκε το 1916.
Στη δεύτερη, μπαζωμένο τμήμα της βόρειας πλευράς της Κανεβάρο, με το μισοερειπωμένο φούρνο που πριν λίγα χρόνια στέγαζε την επιχείρηση “Σεβάχ” και σήμερα χρησιμοποιείται από την Αρχαιολογική υπηρεσία αποκαταστημένος κατά μέρος. Στον κάθετο τοίχο διακρίνεται τόξο και παράθυρα που δε σώζονται σήμερα. Το αρχικό κτήριο αναπτύσσονταν σε τρεις ορόφους.
Στην τρίτη, νότια πλευρά του ίδιου δρόμου περίπου στο ύψος της Ελληνοσουηδικής ανασκαφής. Διακρίνεται αριστερά αλώβητο το κτήριο που φαίνεται και στην τρίτη φωτογραφία του προηγούμενου δημοσιεύματος, αυτή με τη λιτανεία της Αγ. Δωρεάς. Σήμερα δε σώζεται ούτε ίχνος του, ούτε και από τα διπλανά του επίσης.
Στην τέταρτη, άποψη από το ίδιο περίπου σημείο με τα Λευκά όρη στο βάθος.
Στην πέμπτη, που όπως και η επόμενη, η δεύτερη και η ένατη προέρχεται από το εξαιρετικό βιβλίο του κ. Γιώργου Μπριντάκη “Χανιά 27-5-1941, 23-5 -1945”, που περιέχει κάμποσες “κατοχικές” φωτογραφίες αυτής της περιοχής, μια σημαντική λήψη του ανατολικού άκρου του δρόμου με την πύλη του τείχους στο βάθος. Αριστερά ερειπωμένο νεοκλασικό κτήριο, υπήρχαν 5-6 νεοκλασικά στην Κανεβάρο και δεξιά το μισογκρεμισμένο βενετσιάνικο κτήριο με το μεγάλο τόξο που σώζεται και σήμερα στη νότια πλευρά του δρόμου.
Στην έκτη, άποψη από το ίδιο σημείο αλλά κατά την αντίθετη κατεύθυνση. Το προαναφερθέν κτήριο διακρίνεται αριστερά. Μαζί με το “Σεβάχ” είναι τα μόνα σωζόμενα παλαιά κτίσματα στο δρόμο αυτό (εξαιρούνται οι ανασκαφές). Διακρίνονται νεότερα κτήρια που άρχισαν να κτίζονται ήδη από την Κατοχή.
Στην έβδομη και την όγδοη, υπολείμματα του ίδιου κτηρίου από διαδικτυακή ανάρτηση του Anopolis 72000 blogspot τραβηγμένα από Γερμανούς στρατιωτικούς. Τότε σωζόταν πολύ περισσότερα αρχιτεκτονικά στοιχεία του κτίσματος, παρά την πρόσφατη μερική αποκατάσταση κι επανάχρησή του.
Στην ένατη, λήψη από το εσωτερικό της ανατολικής πύλης προς την Κανεβάρο. Λίγα χρόνια αργότερα (1954) η τότε Δημοτική αρχή ανατίναξε το μνημείο αυτό…
Στη δέκατη εξωτερική άποψη της ίδιας πύλης η εικόνα της συμβολής της Κανεβάρο με τη Δασκαλογιάννη τον Χειμώνα του 1941-42.
