Μεγάλη συμμετοχή στους καταλόγους που δημοσίευσαν τα μεγαλύτερα διεθνή διαδικτυακά λεξικά για τις λέξεις της χρονιάς είχε η γλώσσα μας.
Είναι γνωστή η τακτική πολλών διεθνών οργανισμών να δανείζονται λέξεις της Ελληνικής για να δημιουργήσουν ορολογία. Τα διαδικτυακά λεξικά Websters, Collins, Oxford και το περιοδικό Indiatoday επέλεξαν και τις Ελληνικές λέξεις ολιγάρχης, ενδημικό, όμικρον, μονάρχης, κρίση, φοβία ως λέξεις του 2022.
Στο σημείωμα παρουσιάζω το σκεπτικό της ανακήρυξης των 15 πλέον δημοφιλών λέξεων της Αγγλικής γλώσσας του 2022.
Permacrisis = Μόνιμη κρίση
Σύμφωνα με το λεξικό The Collins η λέξη perma-crisis ενσωματώνει όλες τις κρίσεις που μας κατακυρίευσαν το 2022, δηλαδή COVID, πόλεμοι, κλιματικές καταστροφές, οικονομία σε ύφεση, πολιτική και παγκόσμια αστάθεια, και αίσθηση μιας καταστροφής που επικρέμεται.
Η λέξη προσδιορίζεται ως παρατεταμένη περίοδος αστάθειας και ανασφάλειας.
Gaslighting = Χειραγώγηση
Η λέξη χρησιμοποιήθηκε σε μια κλασσική περίπτωση χειραγώγησης στο έργο “Gas Light” (1938). Τότε ένας άντρας πείθει τη σύζυγό του ότι χάνει τη λογική της χαμηλώνοντας τα φώτα του σπιτιού τους ισχυριζόμενος ότι το φαντάζεται, ή μετακινεί τα πράγματα της και την πείθει ότι το έκανε η ίδια αλλά το ξέχασε.
Σήμερα τα παραδείγματα χειραγώγησης και ψυχαναγκασμού είναι αυξανόμενα και καλύπτουν όλα τα πεδία.
Η λέξη Gaslighting παρουσίασε μια αύξηση στην αναζήτηση της στις μηχανές του διαδικτύου κατά 1740%.
Η λέξη Gaslighting αντιπροσωπεύει τη ψυχολογική χειραγώγηση ενός ατόμου για μεγάλο χρονικό διάστημα. Το θύμα αμφισβητεί την εγκυρότητα των σκέψεων του, την αντίληψη της πραγματικότητας ή τις αναμνήσεις του. Το θύμα οδηγείται σε σύγχυση, απώλεια εμπιστοσύνης και αυτοεκτίμησης και αβεβαιότητα για τα συναισθηματικά του.
Oligarch = Ολιγάρχης
Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, πολλές χώρες επέβαλαν κυρώσεις σε Ρώσους ολιγάρχες.
Ολιγαρχία είναι το σύστημα διακυβέρνησης της πολιτείας κατά το οποίο η εξουσία ασκείται από λίγα άτομα ή μια κυρίαρχη τάξη. Στην Αγγλική γλώσσα έχει την ίδια σημασία, αλλά έχει μια συγκεκριμένη αναφορά για τη Ρωσία και τις χώρες που διαδέχθηκαν τη Σοβιετική Ένωση.
Omicron = Όμικρον
Endemic = ενδημική
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας χρησιμοποιεί ελληνικά γράμματα για να προσδιορίσει παραλλαγές του ιού COVID. Τον Νοέμβριο του 2021, χρησιμοποίησε το όμικρον, για να ονομάσει την πιο πρόσφατη έκδοση του ιού.
Επίσης η λέξη Endemic, που χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια ασθένεια που είναι συνεχώς παρούσα σε ένα συγκεκριμένο μέρος, αυξήθηκε κατά 874% τον Ιανουάριο 2022
Codify = κωδικοποιώ
Οι αναζητήσεις για το codify αυξήθηκαν κατά 193% το 2022, λόγω της απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου να ανατρέψει τη νομοθεσία για τις αμβλώσεις.
Το Codify αναφέρεται σε μια διαδικασία με την οποία το Κογκρέσο θεσπίζει νόμους. Η λέξη κυριολεκτικά σημαίνει να φτιάξω έναν κώδικα/Νόμο. Η λέξη προέρχεται από τη λατινική λέξη codex, που σημαίνει “κορμός δέντρου” ή “έγγραφα σε ξύλινες ταμπλέτες”. Η λέξη χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Αγγλική το 1794.
LGBTQIA = ΛΟΑΤΚΙ+
Το ακρωνύμιο LGBTQIA προσθέτει μερικά γράμματα στις παλαιότερες και πλέον γνωστές συντομογραφίες LGBT και LGBTQ. Η πλήρης συντομογραφία σημαίνει “λεσβία, ομοφυλόφιλος, αμφιφυλόφιλος, τρανσέξουαλ, queer), ίντερσεξ και ασεξουαλικός”.
Συνολικά, η LGBTQIA σημείωσε αύξηση στις αναζητήσεις 800% σε σχέση με το 2021.
Sentient = Ο έχων αισθήματα
Τον Ιούνιο 2022, όταν ένας μηχανικός της Google ισχυρίστηκε ότι ένα robot ανάπτυξε ανθρώπινη συνείδηση, οι αναζητήσεις της λέξης sentient αυξήθηκαν κατά 480%. Ο ισχυρισμός του απορρίφθηκε από την Google και αυτός τέθηκε σε άδεια μετ’ αποδοχών. Το ερώτημα παραμένει «Πώς θα είναι η ανθρώπινη τεχνητή νοημοσύνη;».
Raid = επιδρομή
Όταν το FBI εκτέλεσε ένα ένταλμα έρευνας στο σπίτι του Ντ. Τραμπ στη Φλόριδα, το γεγονός χαρακτηρίστηκε από ορισμένους ως «επιδρομή». Τότε η αναζήτηση της λέξης αυξήθηκε κατά 970%. Η σχετική έννοια της επιδρομής, “ξαφνική εισβολή από την αστυνομία”, χρησιμοποιήθηκε για να υποδηλώσει ότι η έρευνα ήταν άδικη.
Queen Consort = Βασιλική σύζυγος
Monarch = μονάρχης
Περιζήτητοι όροι μετά το θάνατο της Ελισάβετ, ήταν οι λέξεις Μονάρχης και Queen Consort. Δεδομένου ότι η Αγγλία δεν είχε βασιλιά από το 1952, ο τίτλος Queen Consort ήταν άγνωστος. Η Καμίλα δεν είναι ο διάδοχος της βασίλισσας, αλλά είναι η σύζυγος του βασιλιά.
Πανεπιστήμιο Oxford
Για πρώτη φορά, η λέξη της χρονιάς της Οξφόρδης αποφασίστηκε από το κοινό που την διάλεξε από ένα κατάλογο 3 λέξεων.
Το κοινό σε ποσοστό 93% (ψήφισαν 340.000) επέλεξε τη φράση goblin mode που σημαίνει κάνω ότι θέλω απορρίπτοντας τις κοινωνικές προσδοκίες.
Κι ακολούθησαν οι λέξεις…
metaverse είναι το μετασύμπαν ένα διαδικτυακό τρισδιάστατο σύμπαν που συνδυάζει πολλούς διαφορετικούς εικονικούς χώρους. Είναι το διαδίκτυο του μέλλοντος.
#IStandWith σημαίνει υποστηρίζω τα κινήματα που χαρακτηρίζουν το 2022.
nomophobia = Η φοβία απώλειας του κινητού
Το περιοδικό Indiatoday την ανακήρυξε λέξη της χρονιάς. Η λέξη αντιπροσωπεύει τον παράλογο φόβο να μείνουμε χωρίς κινητό τηλέφωνο -(“no-mobile-phone-phobia”). Πρωτοεμφανίστηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2009.
Διάλε τσι απολειμάρες μου…
Άκουσα αυτή την έκφραση του δυτικοκρητικού ιδιώματος την περασμένη εβδομάδα 3 φορές σε ένα 24ώρο.
Η μία ήταν στην ταινία “Ο θησαυρός” που γυρίστηκε στα Χανιά (2017) και οι άλλες από Χανιώτες.
Την προτείνω σαν τη φράση της χρονιάς για τα Χανιά.
