Πέρασαν εβδομήντα εννέα χρόνια από τότε που είχα τη χαρά να φτάσω για πρώτη φορά στα ασκητικά βουνά του Ακρωτηρίου, και συγκεκριμένα στην περιοχή Γουβερνέτου και Καθολικού. Τα πρώτα σαράντα από αυτά, έφτανα ως εκεί για το πανηγύρι για πεζοπορία ή για χαρτογράφηση των σπηλαίων. Τα επόμενα τριάντα, ως τώρα, σαν προσκυνητής και θαυμαστής τόπου και μνήμης αγίων.
Όλα αυτά τα χρόνια, και τα πρόσφατα, όταν φθάνω κοντά στο φαραγγούλι που οδγηγεί στο Γουβερνέτο, νομίζω ότι είναι η πρώτη φορά. Η πεζοπορία ξεκινούσε από την Αγία Τριάδα και στα πανηγύρια έφθαναν χιλιάδες προσκυνητές από όλη την Κρήτη, κυρίως την παραμονή της γιορτής. Μέσα στα χρόνια συνάντησα δυο τρεις εκκλησίες του Οσίου, σε διάφορα σημεία των Χανίων και τελευταία αποφάσισα να ερευνήσω να καταγράψω όλες όσες υπάρχουν. Έμεινα κατάπληκτος όταν διαπίστωσα τον αριθμό, όχι μόνο στον νομό Χανίων αλλά και πέρα απ’ αυτόν· τριάντα πέντε.
Δεν νομίζω να υπάρχει άλλος τοπικός άγιος στη χώρα μας, και πέρα απ’ αυτήν, που να τον λατρεύουν σε τόσους πολλούς λατρευτικούς χώρους.
Ακολουθήστε με στα βήματα του Ερημίτη, να τις γνωρίσουμε εν συντομία. Μερικές αφορούν το σύνολο των 99 Θεοφόρων Πατέρων. Από αρχή: Στη Γαύδο των 99 Πατέρων. Στον επόμενο σταθμό των, στον Αζωγυρέ Σελίνου, η Εκκλησία μοναστηράκι των Πατέρων και χωριστά εκκλησάκι του Ερημίτη. Στα Πλεμενιανά Σελίνου και στα Πάνω Φλώρια και ακόμη στο Λούχι- Περιβόλια άλλη. Στα Σημαντηριανά Ιναχωρίου, στην Κεραμωτή, στο Σηρικάρι και στην Πολυρρήνια των Πατέρων. Στον Δραπανιά και άλλη στα Ροδωπού Κισσάμου και στα Νοχιά. Στη Μαραθοκεφάλα της Σπηλιάς Κισσάμου. Στον Βουτά Σελίνου. Στο Βαρύπετρο, στο Γέρο Λάκκο Κεραμιών και η μεγαλύτερη και επιβλητικότερη εκκλησία στην Τσακίστρα Κεραμειών. Στον Αποκόρωνα: στους Μαχαιρούς, στην Κρυονερίδα Βαφέ, στο Εμπρόσνερο, στην Κεφάλα Αλίκαμπου και στον Κουρνά. Στην Ανώπολη Σφακίων. Και η τελευταία και σπουδαιότερη, η λαξευτή στον βράχο, στο Καθολικό Γουβερνέτο.
Στην πόλη των Χανίων, στη Χαλέπα, ανάμεσα σε πολυκατοικίες, και στα Λιβάδια προς Σούδα, αυτή με το παλαιό ημερολόγιο. Μέσα σε άλλες εκκλησίες κλίτη. Στον Άγιο Νεκτάριο της πόλης μας, στη Σπλάντζια, εκκλησίες στη Χρυσοπηγή, στον Γαλατά και στα Σφακιά. Όσο για τα εικονοστάσια πολλά. Στην υπόλοιπη Κρήτη: Στον χώρο της Ι. Μητρόπολης Λάμπης και Σφακίων στο Σπήλι Ρεθύμνου και στην Ιεράπετρα, ενώ στο μοναστήρι Κουμπέ Ρεθύμνης φαίνεται να υπάρχει παλαιότερα.
Στο Άγιο Όρος και στη μονή Αποστόλου Παύλου, στη σκήτη Αγίας Άννας, εκκλησάκι των θεοφόρων Πατέρων. Στην Ι. Μονή Κουβαρά Αττικής εκκλησία των θεοφόρων Πατέρων. Στην Ι. Μονή Αγίου Αθανασίου της Ομβριακής αρκετά λείψανα του Ερημίτη σε βαρύτιμη λειψανοθήκη. Υπάρχουν σοβαρά ιστορικά γεγονότα γύρω από τα Άγια λείψανα τα οποία πώλησαν εκεί Τούρκοι που τα είχαν αφαιρέσει από το Γουβερνέτο για τη λειψανοθήκη το 1824. Πραγματοποιείται μεγάλο πανηγύρι με λιτανεία κ.λπ.
Η εικόνα του Ερημίτη στην εκκλησία της Παναγίας στην Ερήμη Κύπρου λιτανεύεται κατά το μεγάλο πανηγύρι της 7ης Οκτωβρίου. Σε πολλές εκκλησίες των Χανίων και αλλού υπάρχουν στο τέμπλο εικόνες του Οσίου Ιωάννη και τιμώνται την 7η Οκτωβρίου, όπως στη Μονή Κορακιών, στην Κέρκυρα, στη μονή Γωνιάς Κολυμπαρίου, στον Φρε Αποκορώνου και ακόμα στη Μονή Πάτμου και αλλού. Στη Συρία, ακόμα κι εκεί έχει φθάσει η άγια φήμη του Ιωάννη και σε έντυπο της εκεί εκκλησίας αναφέρεται στα Αραβικά, εκτός από τις φωτογραφίες και σε σχετικό κείμενο. Κάποτε Κόπτης μοναχός εξ Αιγύπτου αναφέρθηκε στην ύπαρξη μοναστηρίου στη Νότια Αίγυπτο, όπου μνημονεύεται ο Ιωάννης και σε ένα από τα τροπάρια γι’ αυτόν υπάρχει η αναφορά «Ω, εσύ Ιωάννη που έφυγες στα ελληνικά νησιά…»
Είναι σίγουρο πως ο Ιωάννης από το Διαλεσκάλι Παλαιόχωρας που αποβιβάστηκε με τους 98 μέχρι τ’ αγιασμένα βουνά του Ακρωτηρίου, στη διαδρομή αυτή για μήνες ή χρόνια δεν αναζητούσε τόπο για να ασκητέψει, αλλά είχε εξ αρχής προορισμό εκεί που κατέληξε, γνωρίζοντας πως ο τόπος αυτός είχε ασκητική παράδοση από εκατοντάδες χρόνια πριν.
Πεντακόσια χρόνια έχουν φτάσει ως το Καθολικό εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι, για να έχουν την ευλογία του Ερημίτη και τη βοήθεια και το θαύμα του. Και όσοι το πίστεψαν το είχαν. Η ευλογία μεγάλη. Τα θαύματα αμέτρητα.
Βιβλιογραφία: Αντώνη Πλυμάκη “Στα βήματα του Οσίου Ιωάννη του Ερημίτη και των συν αυτώ 98 Θεοφόρων Πατέρων”, Χανιά 2015, σελίδες 224, φωτογραφίες 300, χάρτες 23.
