Όλοι αγαπάμε τη μουσική. Ή τουλάχιστον δεν γνωρίζω κάποιον που να μην την αγαπά. Με τη μουσική «λέμε» ιστορίες, αισθανόμαστε, ονειρευόμαστε, μοιραζόμαστε, θυμόμαστε. Ενδυναμώνει τα συναισθήματα, διαμορφώνει τον χαρακτήρα μας, βοηθά να ξεπεράσουμε προβλήματα. Είναι μια ιεροτελεστία που καθημερινά μας κάνει καλύτερους, κάνει τη ζωή μας ομορφότερη. Και δεν είναι τυχαίο που από τα πανάρχαια χρόνια η μουσική συντρόφευε τους ανθρώπους σε τελετουργίες και πρακτικές. Εκτός από ψυχαγωγία, η μουσική έχει ακόμα πολλές απίθανες ικανότητες. Σήμερα θα δούμε παρέα τους τρόπους με τους οποίους επηρεάζει τους ανθρώπους –και όχι μόνο!
«Χωρίς μουσική, η ζωή θα ήταν ένα λάθος»
Νίτσε
Υγεία & Μουσική:
Λίγα ιστορικά στοιχεία
Η σπουδαιότητα της μουσικής ήταν σαφής ήδη από την αρχαία Ελλάδα όπου χρησιμοποιούσαν τις «επωδές» ως θεραπεία και για τους ανθρώπους, αλλά και για τα ζώα και τα φυτά! Επίσης χρησιμοποιούσαν τις «επωδές» για να αποτρέψουν καταστροφικά καιρικά φαινόμενα.
Στην αρχαία Αίγυπτο θεωρούσαν πως οι φθόγγοι έχουν μαγικές δυνάμεις και τους χρησιμοποιούσαν ανάλογα.
Οι αφρικανικοί λαοί χρησιμοποιούσαν τη μουσική σε θρησκευτικές και θεραπευτικές τελετές.
Ο Μαικήνας, σύμφωνα με τον Σενέκα, χρησιμοποιούσε τη μουσική για να ηρεμήσει και να κοιμηθεί.
Την εποχή της Αναγέννησης, οπότε και σημειώθηκε μεγάλη πρόοδος στην Ιατρική επιστήμη, η μουσική αναβαθμίστηκε, όχι μόνο ως ιδιαίτερη δυνατότητα έκφρασης, αλλά και ως αναγνωρισμένο μέσο ίασης της ψυχής.
Ωστόσο, μόνο πολύ πρόσφατα, το 1950, δημιουργήθηκε η Αμερικανική Εταιρεία Μουσικοθεραπείας, όπου εφαρμόζονται κλινικά και ερευνώνται οι δυνατότητες της μουσικής ως θεραπεία.
Τι μπορεί να κάνει όμως η μουσική;
Μας βοηθά να θυμόμαστε
Ο καθένας από εμάς έχει διαφορετικά γούστα, όμως τα είδη της μουσικής είναι τόσα που καλύπτουν τους πάντες. Γι’ αυτό (οι περισσότεροι) αγαπάμε τη μουσική και την εντάσσουμε στην καθημερινότητά μας. Παράλληλα, μελέτες έχουν αποδείξει πως η μουσική επηρεάζει τον εγκέφαλό μας με μοναδικό τρόπο. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι τόσο εξελιγμένος, που διαθέτει νευρώνες μόνο για την επεξεργασία της μουσικής. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μπορούμε να χρησιμοποιούμε τη μουσική ως εργαλείο για να θυμόμαστε πολύπλοκες πληροφορίες. Θα θυμάστε –για παράδειγμα- πως ήταν πολύ εύκολο να μάθετε «σαν τραγουδάκι» την αλβαφήτα. Το ίδιο και τις προπαίδειες. Το ίδιο και τον περιοδικό πίνακα στοιχείων αργότερα. Με τον ίδιο τρόπο το μυαλό μπορεί να κωδικοποιήσει πληροφορίες και να τις «αποθηκεύσει» ως «μουσική».
Οι γάτες αγαπούν τη (σωστή) μουσική
Οσοι αγαπάτε τις γάτες, και είχατε γατί στο σπίτι ξέρετε ότι είναι από τις πλέον δύσκολες περιπτώσεις όσον αφορά στην… πειθαρχία. Οι γάτες είναι ατίθασες και ανεξάρτητες. Δεδομένου λοιπόν ότι οι γάτες συχνά τείνουν να συμπεριφέρονται αδιάφορα και… μπλαζέ απέναντι σε διάφορες καθημερινές καταστάσεις, είναι δύσκολο να τις ευχαριστήσουμε. Ετσι οι επιστήμονες προσπαθούσαν να ανακαλύψουν έναν τρόπο με τον οποίο να «τραβήξουν» την προσοχή τους. Και κατέληξαν στη μουσική. Αρχικά προσπάθησαν να δουν αν η κλασική μουσική ήταν… του γούστου τους. Μερικές «συγκινήθηκαν», μερικές πάλι όχι. Οι επιστήμονες συνέχισαν με διάφορα είδη (για την ιστορία να σας πω πως οι γάτες αποδείχθηκαν ιδιαίτερα φιλόμουσες, και είχαν και εκείνες τις προτιμήσεις τους, όπως εξάλλου έχουν οι άνθρωποι). Εκείνο που είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον ωστόσο είναι πως όλες οι γάτες ανεξαιρέτως «κόλλησαν» με μουσικές που έμοιζαν με τους χτύπους της καρδιάς!
Το κελάιδισμα των πουλιών μάς κάνει καλό
Εντάξει, ίσως κάποιους να τους ενοχλεί. Οι περισσότεροι όμως αγαπούν το τραγούδι των πουλιών. Οι επιστήμονες μάλιστα λένε πως το τραγούδι των πουλιών είναι γενικότερα πολύ καλό για τους ανθρώπους. Και τούτο διότι έτσι χαλαρώνουμε και μειώνεται το άγχος μας. Επιπλέον το ακουσμά του μας κάνει να νιώθουμε ασφαλείς. Ο βασικός λόγος γι’ αυτό είναι ότι τα πουλιά τραγουδάνε –κυρίως- όταν είναι χαρούμενα. Ετσι το κελάιδισμα υποδηλώνει πως δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος κοντά, μόνο ανεμελιά!
Η μουσική μάς βοηθά όταν είμαστε άρρωστοι ή πονάμε
Για να μην παραξηγηθούμε: δεν ισχυρίζεται κανείς πως η μουσική είναι μαγική ή ότι μπορεί να αντικαταστήσει τον γιατρό. Η μουσική όμως έχει αποδειχθεί ότι συνδέεται με τα συναισθηματικά κέντρα του εγκεφάλου μας και μας βοηθά να μειώσουμε το στρες, την κατάθλιψη και το άγχος. Αυτό συμβαίνει επειδή απελευθερώνονται ενδορφίνες στο σώμα μας κατά τη διάρκεια ακρόασης της μουσικής που αγαπάμε. Ετσι η μουσική μπορεί να γίνει εναλλακτικό εργαλείο ακόμα και για τη διαχείριση του πόνου – όχι μόνο να λειτουργήσει ευεργετικά στη μείωση του άγχους και της κατάθλιψης.
Τραγουδώντας, ή απλά και μόνο ακούγοντας αγαπημένα τραγούδια μπορούμε να αυξήσουμε τα επίπεδα της σεροτονίνης, ενός νευροδιαβιβαστή που μας κάνει χαρούμενους. Με τον τρόπο αυτό η διάθεσή μας φτιάχνει, αισθανόμαστε σωματική και συναισθηματική δύναμη και άρα νιώθουμε πως μπορούμε να διαχειριστούμε κάποιον πόνο, ή να καταπολεμήσουμε με επιτυχία μικρά κρυολογήματα και σωματικές κακουχίες.
Δείτε επίσης:
www.globalcitizen.org/en/content/music-that-has-changed-the-world/
www.savethemusic.org/blog/how-does-music-affect-society/
www.proionta-tis-fisis.com/oi-efarmoges-tis-mousikotherapeias-stin-iatriki
