Οι αρχές του Κιέβου αποσυναρμολογούν μνημείο της σοβιετικής εποχής, προς τιμή της φιλίας μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας, δύο και πλέον χρόνια μετά την έναρξη της ευρείας κλίμακας ρωσικής εισβολής.
“Οι δημοτικές υπηρεσίες του Κίεβου άρχισαν να αποσυναρμολογούν το μνημείο για τη Συνθήκη του Περεγιασλάβ”, χαρακτηριστικό της πίστης της Ουκρανίας στη Ρωσία το 1654, δήλωσε το δημαρχείο.
Θα πάρει αρκετές ημέρες για να αποσυναρμολογηθεί εντελώς το μνημείο από κόκκινο γρανίτη, το οποίο αποτελείται από σχεδόν 20 στοιχεία, σύμφωνα με τις αρχές.
Το μνημείο, που αποτελείται από πέτρινα γλυπτά που παρουσιάζουν Ουκρανούς Κοζάκους και Ρώσους αξιωματούχους της εποχής, ανάμεσά τους τους υπογράψαντες τη συνθήκη, ήταν εγκατεστημένο σε πάρκο στο κέντρο του Κιέβου: ήταν μέρος εμβληματικού μνημείου που υμνούσε “τη φιλία μεταξύ των δύο λαών”, του ουκρανικού και του ρωσικού.
Το μνημείο παρουσιάζει συγκεκριμένα Ουκρανούς Κοζάκους να περιβάλλουν τον αταμάνο (“ηγέτη”) τους Μπόγκνταν Χμελνίτσκι και τον πρεσβευτή της Μόσχας. Βρίσκεται κάτω από ατσάλινη εγκατάσταση σε σχήμα ουράνιου τόξου κοντά στην όχθη του ποταμού Δνείπερου.
Τα αγάλματα, που ζυγίζουν 6 με 7 τόνους, θα μετεγκατασταθούν σε μουσείο αεροπορίας στο Κίεβο.
Το σύνολο του έργου κατασκευάστηκε το 1982 προς τιμήν της “ενοποίησης του ουκρανικού λαού με τον αδελφό ρωσικό λαό” το 1654, τη χρονιά που ο Χμελνίτσκι συμμάχησε με τον τσάρο της Ρωσίας για να πολεμήσουν την Πολωνο-Λιθουανική Κοινοπολιτεία.
Τα βιβλία της σοβιετικής ιστορίας εξιδανικεύουν τη συμμαχία ως την αρχή αδιάρρηκτης φιλίας μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας.
Ωστόσο, μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, το δημοτικό συμβούλιο του Κιέβου μετονόμασε τον Μάιο του 2022 την ατσάλινη αψίδα 35 μέτρων πάνω από τα αγάλματα, σε Αψίδα Ελευθερίας του ουκρανικού λαού, από Αψίδα Φιλίας μεταξύ των λαών.
Οι αρχές αφαίρεσαν εξάλλου δυο ορειχάλκινες φιγούρες – οι οποίες παρουσίαζαν δύο εργάτες, έναν Ρώσο και έναν Ουκρανό – κάτω από την αψίδα, τον Απρίλιο του 2022.
“Είναι μέτρο που έπρεπε να ληφθεί”, είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Αλιόνα Γιαβορίβσκα, 32χρονη ψυχολόγος που ζει στο Κίεβο. “Δεν καταλαβαίνω γιατί αυτό το μνημείο ήταν ακόμα εδώ”.
Αντίθετα, για τον Ολεκσάντρ Σεβερίν, 32χρονο πυροσβέστη, η επιχείρηση είναι “άκαιρη”: πιστεύει πως σε καιρό πολέμου οι αρχές θα ήταν καλύτερα να δαπανήσουν τα χρήματα για τον στρατό.
Η Ουκρανία, πρώην σοβιετική δημοκρατία που έγινε ανεξάρτητη το 1991, ακολουθεί εδώ και χρόνια μια πολιτική διάλυσης μνημείων που χρονολογούνται από τη σοβιετική εποχή, ενώ έχει μετονομάσει πολλές πόλεις δίνοντάς τους την ονομασία που είχαν πριν από την επανάσταση των Μπολσεβίκων το 1917.
Τα μέτρα εντάθηκαν μετά την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσική Ομοσπονδία το 2014 και ακόμη περισσότερο μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής τον Φεβρουάριο του 2022.
Πέρυσι, η Ουκρανία ψήφισε νόμο “αποαποικιοποίησης”, με στόχο να μετονομάσει δρόμους και να γκρεμίσει μνημεία που συνδέονται με τη Μόσχα.
Στο Κίεβο, κεντρική πλατεία, που έφερε το όνομα Λέων Τολστόι, λέγεται πλέον “Πλατεία Ουκρανών Ηρώων”.
