■ Θεωρία και πράξη
Οι διαχωριστικές γραµµές, είναι στη φύση µας και αποτελούν ισχυρή παράµετρο της καθηµερινότητάς µας. Αρχίζουν να υψώνονται από το θυµικό µας, µε τη συµβολή χηµικών διεργασιών-ανεξακρίβωτων ακόµη-που επιδρούν και διαµορφώνουν τις ανθρώπινες σχέσεις. Καθώς αναπτύσσονται, ορίζουν-σε µεγάλο βαθµό-τις φιλίες µας, τις παρέες µας, καθώς και τη συµµετοχή µας, σε οργανωµένες συλλογικότητες, όποιας µορφής και περιεχοµένου. Σε κάθε περίπτωση, οι διαχωριστικές γραµµές, πυροδοτούν στους ανθρώπους και στις συσπειρώσεις τους, κινητικότητα· όποιας µορφής κινητικότητα· άσκοπη, ψυχαγωγική, δηµιουργική, αποτρεπτική, ή και ανατρεπτική.
Οι διεργασίες διαµόρφωσης, ιεράρχησης και οριστικοποίησης των διαχωριστικών γραµµών, είναι βέβαια, κάτι άλλο. Εξαρτώνται από τον ρόλο και το επίπεδο παρέµβασης του εγκεφάλου µας (αριστερό ηµισφαίριο) στο θυµικό µας και στα όρια της έκφρασής του. Συνεπώς, η διαµόρφωση, ιεράρχηση και οριστικοποίηση των διαχωριστικών γραµµών, προϋποθέτει ατοµική και συλλογική παιδεία. Παιδεία και δηµοκρατική λειτουργία, µε όρους κοινωνίας της γνώσης. Ισχυρό δηµοκρατικό κεκτηµένο απαιτεί και η αναγνώριση του δικαιώµατος σε κάθε πολίτη, να υψώνει τις δικές του διαχωριστικές γραµµές.
Είναι σαφές ότι, όταν οι διαχωριστικές γραµµές υψώνονται αποκλειστικά από το θυµικό µας, υπηρετούν τα ένστικτά µας και µόνον. Αυτού του είδους, οι θυµικές διαχωριστικές γραµµές, δεν ευνοούν βέβαια, την ουσία και το περιεχόµενο της έννοιας του «δηµιουργικού εµείς». Αντίθετα την απορυθµίζουν, οδηγώντας εµάς και τις συλλογικότητές µας, σε αδιέξοδα.
Στην προέκταση των θυµικών διαχωριστικών γραµµών, συναντάµε όλες εκείνες, που αναπτύσσονται συνειδητά, µε επιλογή και µε αφορµή όποιας µορφής ανισορροπίες και στρεβλώσεις, στο πάρε δώσε των κοινωνικών ανθρώπων, µεταξύ τους. Αυτού του είδους οι διαχωριστικές γραµµές, καταλήγουν σε εφαλτήρια. Κατά κανόνα, σε εφαλτήρια που εκτοξεύουν φορτία πολιτικής ενέργειας.
Συνεπώς, οι ανισορροπίες και στρεβλώσεις, στο πάρε δώσε των κοινωνικών ανθρώπων µεταξύ τους, αποτελεί τη φράση κλειδί-αφετηρία της ανάπτυξης και λειτουργίας των συλλογικών διαχωριστικών γραµµών, συνειδητής επιλογής.
Υπάρχουν βέβαια και οι προσχηµατικές-συλλογικές διαχωριστικές γραµµές. Εκείνες δηλαδή που επιχειρούν να δηµιουργήσουν, κοινωνικές ανισορροπίες και στρεβλώσεις. Αυτού του είδους οι διαχωριστικές γραµµές, όσο φανταχτερές κι αν είναι, τελικά και κατά κανόνα, καταρρέουν. Καταρρέουν, αν δεν αποκτήσουν πραγµατική κοινωνική αναφορά και αιτίαση.
ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ∆ΙΑΧΩΡΙΣΤΙΚΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ
Όσες κοινωνικές ανισορροπίες και στρεβλώσεις έχουν κοινωνική αντιστοίχιση, αναδεικνύονται, σε πολιτικές διαχωριστικές γραµµές. Ενώ έντονα κόκκινες, εµφανίζονται εκείνες που εκφράζουν, σηµαντικές κοινωνικές αναταράξεις, σε µεγάλα πληθυσµιακά τµήµατα. Οι κόκκινες πολιτικές διαχωριστικές γραµµές, αντέχουν στον χρόνο και δεν αµβλύνονται, αν δεν επιτευχθεί (µε συµβιβασµούς ή µε επιβολή), µια νέα κοινωνική ισορροπία.
∆ιευκρινίζεται ότι, κοινωνική ισορροπία έχουµε, όταν το πρίσµα (κοινωνικό σηµείο ισορροπίας), είναι και δείχνει ισόρροπα, τα µέρη της φάλαγγας (κοινωνικά υποσύνολα).
∆ιευκρινίζεται επίσης ότι, η κοινωνική ισορροπία αποτελεί αίσθηση· αίσθηση του κάθε πολίτη ξεχωριστά, που προσλαµβάνεται, στο δηµοκρατικό πολιτικό πλαίσιο της ∆ύσης, µε την προβολή και αποδοχή της έννοιας του ΚΡΑΤΟΥΣ ∆ΙΚΑΙΟΥ. Του κράτους δηλαδή, που προσφέρει στις δηµοκρατίες της ∆ύσης την αίσθηση της ατοµικής ελευθερίας, καθώς επίσης, την αίσθηση της αξιοκρατίας, της δηµιουργικής αλληλεγγύης και της απονοµής δικαιοσύνης· έγκαιρης και έγκυρης απονοµής δικαιοσύνης.
∆ιευκρινίζεται τέλος ότι, το ζητούµενο και στην περίπτωση του κράτους δικαίου είναι, η πολιτική και κοινωνική βιωσιµότητα. Κοινωνική και πολιτική βιωσιµότητα, που δεν επιτυγχάνεται ποτέ, µε αδιαλλαξίες και κόκκινες γραµµές, στην ένδο-δηµοκρατική µας ζωή.
Στην Ελλάδα του 2023, όπως και σε προηγούµενες εποχές, εύκολα επιχειρούµε την ανύψωση πολιτικών διαχωριστικών γραµµών. Εύκολα, µε την έννοια ότι τις επιχειρούµε εγωιστικά, χωρίς ενσυναίσθηση και χωρίς κοινωνική αναφορά. Αυτού του είδους οι διαχωριστικές γραµµές-που επιφέρουν µάλιστα ρωγµές, στην κορυφή των οργανωµένων πολιτικών χώρων-είναι ανιστόρητες και αδιέξοδες.
Στην Ελλάδα του 2023, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Νέας Παγκοσµιότητας, χρειαζόµαστε πολιτικά το αντίθετο, από αυτό που συνέβη τελευταία, στον Σύριζα. Χρειαζόµαστε ευρύτερες συνενώσεις. Τις ισχυρότερες δυνατές, εσωτερικές συσπειρώσεις, απέναντι στην πληθυσµιακή και οικονοµική υπεροχή των γειτόνων µας, εξ ανατολών και όχι µόνον.
∆ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΙ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΙ
Γι’ αυτό και στο δηµοκρατικό µας κεκτηµένο, πρέπει να περιορίσουµε το χώρο έκφρασης του θυµικού µας, µε τις διασπαστικές µας τάσεις. Να τις περιορίσουµε και να τις αντικαταστήσουµε µε δηµοκρατικές αξίες, ενισχυτικές της επιβίωσής µας. Μιλάµε για τις αξίες της καλλιέργειας και ανάπτυξης του δηµοκρατικού-πολιτικού διαλόγου, κατά τρόπο που θα µας οδηγεί-µε συνεχείς και δηµιουργικούς συµβιβασµούς-σ’ ένα σηµείο κοινωνικής και πολιτικής ισορροπίας, λειτουργικό και σαφώς προοδευτικό.
Τα λειτουργικά δεδοµένα του κόσµου που ζούµε είναι-ούτως ή άλλως-αγγελικά, διαβολικά και …ενδιάµεσα, ταυτόχρονα. ∆ική µας ευθύνη αποτελεί η ισορροπία τους, σε σηµείο που θα ευνοεί τους …αγγέλους-αν τελικά είµαστε οι περισσότεροι…
