Στη μεταδικτατορική Ελλάδα το ΚΚΕ εσωτ., όχι μόνο ήθελε να ακολουθήσει την πορεία του ευρωκομμουνισμού, αλλά να αποτελέσει και ένα εναλλακτικό ιδεολογικό πόλο στον άξονα ΠΑΣΟΚ- ΚΚΕ που είχε διαμορφωθεί την περίοδο εκείνη στη βάση μιας αντιευρωπαϊκής – λαϊκιστικής νοοτροπίας. Είχε διαμορφωθεί εκείνη την περίοδο μια κουλτούρα που στηριζόταν στο σύνθημα «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο» και μια άλλη κουλτούρα που στηριζόταν στον αριστερό ευρωπαϊσμό.
Αυτό το ρεύμα του αριστερού ευρωπαϊσμού ήθελε να εκφράσει το ΚΚΕ εσωτ., και παρόλο που παρέμεινε ένα μικρό κόμμα ασκούσε μια επιρροή πολύ μεγαλύτερη του πολιτικού του βάρους. Προσέλκυσε δυνάμεις από τον χώρο της νεολαίας, της διανόησης και των μεσαίων στρωμάτων, που εντάχθηκαν εξαιτίας των ιδεών του ευρωκομμουνισμού. Στην πορεία του όμως είχε πρόβλημα επιβίωσης και άλλαζε συνεχώς ονόματα για εκλογικούς κυρίως λόγους. Άλλαξε 6 ονόματα περίπου, αφού εκτός από την πίεση δεχόταν για την ύπαρξη του, υπήρξαν και πολιτικά διλήμματα και οι εκάστοτε διαφορετικές πολιτικές “γραμμές” προκαλούσαν εσωτερικό διχασμό ή τον κατακερματισμό αυτού του μικρού κομματικού χώρου. Έχει λοιπόν ιστορία στις διασπάσεις αυτός ο πολιτικός χώρος. Επομένως η σημερινή διάσπαση του προστίθεται σ’ αυτήν τη συνηθισμένη νοοτροπία του.
Τώρα όμως έγινε με πάταγο, γιατί αυτός ο πολιτικός χώρος έγινε κόμμα εξουσίας, κυβέρνησε τη χώρα για 4,5 χρόνια και δεν ήταν δυνατό αυτή η διάσπαση να περάσει απαρατήρητη, όπως περνούσε παλαιότερα και το ήξεραν μόνο οι συνιστώσες και ο… Λάμπρου. Η σημερινή διάσπαση που κυρίως καλύπτεται και κατευθύνεται από τα παλαιά στελέχη της δεκαετίας του ‘70, οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στο αποτέλεσμα της εκλογής της νέας ηγεσίας. Δεν είχαν υπολογίσει όχι τον Κασσελάκη αλλά την εκλογική βάση, που ήθελε να ξεφύγει από την “κομματίλα” και να καταργήσει τις φατρίες. Και δεν είχαν υπολογίσει τον Κασσελάκη, γιατί ζήτησε από την Αχτσιόγλου να προταθεί υποψήφιος Δήμαρχος της Αθήνας και αυτή τον… αγνόησε!
Από την πρώτη ημέρα της εκλογής Κασσελάκη άρχισαν οι αποχωρήσαντες να εφαρμόζουν μια τακτική απαξίωσης του εκλογικού αποτελέσματος και διάλυσης του ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί δεν μπορεί να ισχυρισθεί κανείς ότι από την πρώτη μέρα είχαν διαπιστώσει την παραβίαση της ιδεολογίας της ριζοσπαστικής αριστεράς. Ότι διαπίστωσαν από την πρώτη μέρα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε κεντροδεξιό κόμμα, ότι ο νεοεκλεγείς αρχηγός είναι ο κωμικός Μπέμπε Γκρίλο, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ηττήθηκε με την εκλογή του για τρίτη φορά, προσβάλλοντας τους 150.000 πολίτες που απρόσμενα και μαζικά συμμετείχαν στην εκλογική διαδικασία. Πώς λοιπόν ήταν δυνατόν με μια τέτοια εσωστρέφεια σε ζωντανή αναμετάδοση να μπορούσε ο ΣΥΡΙΖΑ να αξιοποιήσει την ανάσα που του ‘δωσε ο λαός; Όταν από την πρώτη μέρα οργανώθηκε μια επιχείρηση απαξίωσης της νέας ηγεσίας, με στόχο να φτιάξουν ένα νέο κόμμα πάνω στα ερείπια του ΣΥΡΙΖΑ.
Είναι γνωστό ότι οι αποχωρήσαντες δεν άφηναν τον Τσίπρα να προχωρήσει στην πολιτική διεύρυνση της παράταξης. Δεν μπορούσαν να τον καθαιρέσουν γιατί είχε λαϊκά ερείσματα και δεν άφηναν το κόμμα να μεγαλώσει. Γιατί έτσι ενισχυόταν ο Τσίπρας. Όλη η παλιά φρουρά του ΣΥΡΙΖΑ της δεκαετίας του ‘70 “επαναστάτησε” όταν ο Κασσελάκης έδειξε ότι πρόθεση του είναι το άνοιγμα του κόμματος στην κεντροαριστερά. Έχουν λησμονήσει την πορεία της ανανεωτικής αριστεράς με ηγέτη τον Λεωνίδα Κίρκο. Η πολιτική του είχε κωδικοποιηθεί στην Εθνική Αντιδικτατορική Δημοκρατική Ενότητα (Ε.Α.Δ.Ε.) και πρότεινε συναινετική πορεία διαμόρφωσης και σταθεροποίησης του μεταδικτατορικού πολιτικού σκηνικού. Σε αντίθεση με τον πολωτικό αντιδεξισμό του ΠΑΣΟΚ και ΚΚΕ τότε, η Ε.Α.Δ.Ε. του ΚΚΕ εσωτ. επέμενε στην έμπρακτη μεταστροφή που είχε επέλθει στη συντηρητική παράταξη. Αναγνώρισε τη μεταδικτατορική μεταστροφή της και επομένως υπήρχαν δυνατότητες συνεννόησης για τη διασφάλιση της νεαρής δημοκρατίας και για τη διαμόρφωση των θεσμών. Ο Λεωνίδας Κίρκος σαν συναρχηγός του τότε Συνασπισμού της αριστεράς, στήριξε τον σχηματισμό της κυβέρνησης Τζαννετάκη, ανοίγοντας τον δρόμο στη Ν.Δ. του Κ. Μητσοτάκη.
Για όλα αυτά κανένας δεν διαμαρτυρήθηκε. Κανένας δεν επικαλέστηκε την ιδεολογική καθαρότητα της αριστεράς. Κανένας δεν είπε ότι παραβιάζονται τα ιερά και όσια της αριστεράς. Και σήμερα διαμαρτύρονται ότι το κόμμα έχασε την ιδεολογική του ταυτότητα και έπρεπε να φύγουν, γιατί κάνει άνοιγμα προς την κεντροαριστερά.
Αν είναι αυτός ο κύριος λόγος της αποχώρησης τους, όχι μόνο δεν πείθουν, αλλά διερωτάται ο κάθε δημοκράτης πώς μπορεί να ξαναγίνει κυβερνώσα αριστερά.
ΟΙ ΝΟΙΚΟΚΥΡΑΙΟΙ
Πριν λίγες μέρες ο μόλις 2 μηνών αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρθηκε στους λεγόμενους νοικοκυραίους. Και έπεσαν κατά πάνω του όλοι οι “θεματοφύλακες” της ιδεολογικής καθαρότητας. Να γιατί φύγαμε είπαν. Είπε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ εκφράζει και τους νοικοκυραίους!
Ο νέος αρχηγός απάντησε πολύ σωστά, ότι θα πρέπει να τελειώσει το παραμύθι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κόμμα των “κατσαπλιάδων” όπως προπαγανδίζει η σκληρή Δεξιά της συντηρητικής παράταξης. Όχι, είπαν οι ριζοσπάστες αριστεροί με την αστική αυτοπεποίθηση. Αυτοί αποτελούν το εκλογικό σώμα της Δεξιάς. Αν είναι δυνατόν. Όλα τα κόμματα ψηφίζονται από νοικοκυραίους!
Είναι γνωστό ότι στη μεταδικτατορική Ελλάδα δεν υπήρξε ταξική ψήφος. Η διαμόρφωση του κομματικού συστήματος και η φυσιογνωμία των κομμάτων δεν έχουν καθοριστεί από μεγάλες ταξικές διαιρετικές τομές. Ακόμα και το ΚΚΕ δεν έχει εξασφαλίσει μεγάλη συγκεντρωμένη επιρροή σε κάποια κοινωνική τάξη, ούτως ώστε να θεωρηθεί εκφραστής του συνόλου. Ιδιαίτερα στη μεταπολίτευση, τα δύο μεγάλα κόμματα, ήταν πολυσυλλεκτικό και διαταξικά κόμματα. Το ίδιο ήταν και ο ΣΥΡΙΖΑ, όταν έγινε κόμμα εξουσίας. Δεν είναι δυνατό να μην το γνωρίζουν οι αποχωρήσαντες ότι οι ψηφοφόροι ανήκουν σ’ όλες τις τάξεις. Όταν λοιπόν τα κόμματα είναι μεγάλα, οι διαφορές της λαϊκής ψήφου είναι πολύ μικρές και δεν μπορούν να θεωρηθούν ταξικές ψήφοι. Οι πολιτικές συγκρούσεις δεν έχουν αρθρωθεί σε μια ταξική αντιπαράθεση, αλλά σε μια πολιτική και ιδεολογική αντιπαράθεση. Παρόλα αυτά στην πολιτική ζωή της χώρας έχει επικρατήσει ένα αντιφατικό γεγονός.
Ενώ η λαϊκή κοινωνία είναι σχετικά ομοιογενής, χωρίς δηλαδή αισθητές πολιτισμικές τομές και με αρκετά ασαφείς διαχωριστικές ταξικές γραμμές, παρήγαγε μια πολιτική αντιπαράθεση υψηλής πολιτικής πόλωσης. Αυτό οφείλεται βέβαια στην εξυπηρέτηση του κομματικού συμφέροντος.
Ήθελαν τα μεγάλα κόμματα “μαντρωμένους” τους ψηφοφόρους και ο τρόπος επίτευξης αυτού του στόχου είναι η επικράτηση του πάθους των δημοσίων αντιθέσεων και η επιδίωξη της διαίρεσης της κοινωνίας σε δύο… ασυμβίβαστα στρατόπεδα. Σηκώθηκε λοιπόν θύελλα διαμαρτυριών για τους νοικοκυραίους που επικαλέσθηκε ο Κασσελάκης, από τους οικονομικούς υπουργούς της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Και μάλιστα από πολιτικούς που παραείναι νοικοκυραίοι!
Λες και δεν πέρασαν από την εξουσία. Λες και κυβερνούσαν ένα λαό χωρίς νοικοκυραίους. Το πρόβλημα της σημερινής κοινωνίας είναι να παραμείνουν νοικοκύρηδες οι χιλιάδες Έλληνες που χάνουν το νοικοκυριό τους από τα “κοράκια”! Όλα τα κόμματα ψηφίζονται από νοικοκυραίους. Οι οικονομικά ισχυροί τους προτιμούν την συντηρητική παράταξη.
Γιατί ο υπουργός Οικονομικών και ομαδάρχης της ομπρέλας δεν τους φορολόγησε, αλλά μάζεψε τα 37 δισεκ. από την φορολόγηση των μικρομεσαίων; Κάτι που παραδέχθηκε! Γιατί το μεγάλο κεφάλαιο έμεινε απ’ έξω; Γιατί δεν φορολογήθηκαν οι εφοπλιστές και τα διυλιστήρια, που τα κέρδη τους εκτοξεύθηκαν στην περίοδο των μνημονίων;
Οι Έλληνες εφοπλιστές συμμετέχουν στα δημόσια έσοδα με 100 εκατ. και μάλιστα όταν η ελληνική ναυτιλία είναι πρώτη στον κόσμο. Αναφέρθηκα στον τότε υπουργό Οικονομικών γιατί σήμερα δεν “καθίζει” μύγα στο σπαθί της ριζοσπαστικής αριστεράς του. Τώρα θυμήθηκε με την αλλαγή της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ ότι παραβιάζεται η ιδεολογία της… αριστεράς. Όταν ασκούσε εξουσία πού βρισκόταν; Στις μέρες του Κ. Καραμανλή κρατικοποιήθηκε η τράπεζα Ανδρεάδη και πήγε ο Ανδρεάδης μέχρι στο Διεθνές δικαστήριο. Στις μέρες του έχουμε κάποιο “σοσιαλιστικό” μέτρο;
Οι πολιτικοί κρίνονται κυρίως από το έργο τους, ιδιαίτερα όταν ασκήσουν εξουσία. Η πολιτική δεν μπορεί να διαχωριστεί στη θεωρία και στην πράξη από την κοινωνική δομή. Ο πολιτικός πρέπει να υπόσχεται όσα μπορεί να κάνει όταν πάρει την εξουσία. Η οικονομική πολιτική λοιπόν που ακολούθησαν οι οικονομικοί υπουργοί της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε αριστερό πρόσημο. Μερικά μέτρα τους μπορούν να δικαιολογηθούν γιατί ήσαν εντολές της Τρόικας, αλλά όμως δεν δικαιολογούνται γιατί υπήρχαν διαφορετικές πολιτικές που μπορούσαν να ακολουθήσουν.
Μετά την έξοδο της χώρας από τα μνημόνια, θα ‘πρεπε νομοθετικά να προστατευθεί η πρώτη κατοικία των νοικοκυριών. Αφορούσε 1.500.000 Έλληνες, γιατί πίσω από κάθε “κόκκινο” δάνειο βρισκόταν ολόκληρη οικογένεια. Έτσι έμειναν χιλιάδες Έλληνες βορά των “κορακιών”. Η προστασία μπορούσε να γίνει το 2023 και δεν μπορούσε να γίνει το 2019; Ασφαλώς δεν υπάρχουν δικαιολογίες.
Η χώρα μπορούσε να ακολουθήσει την πιστοληπτική γραμμή για να βγει από τα μνημόνια και να μη “ξεζουμιζόταν” ο λαός μας με τα μέτρα Τσακαλώτου και Κατρούγκαλου. Αν αυτά τα 37 δισεκ. δίνονταν στον πτωχευμένο λαό μας η πορεία του ΣΥΡΙΖΑ θα ήταν διαφορετική. Τα ‘δωσε ο Μητσοτάκης και κέρδισε άνετα! Όλα αυτά έχουν προβληματίσει τον λαό του ΣΥΡΙΖΑ και διερωτάται γιατί επιδίωκε να “αυτοκτονήσει”. Η στάση του μοιάζει με “εκούσια” φθορά του. Ο λαός μας έδειξε μεγάλη στήριξη στον ΣΥΡΙΖΑ. Το 2015 κέρδισε τις πρώτες εκλογές με 37% και ενώ υπήρχε το ατυχές δημοψήφισμα και η αποχώρηση 28 βουλευτών, κέρδισε τις επόμενες εκλογές με 36%.
Αυτόν λοιπόν τον λαό θα ‘πρεπε να σεβαστούν τα στελέχη που αποχώρησαν από τον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτός ο λαός τους έδωσε αξιώματα, τους έκανε γνωστούς σ’ όλη την Ελλάδα. Έπρεπε να σεβαστούν το καταστατικό του κόμματος και μάλιστα όταν ισχυρίζονται ότι αποτελούν ιστορικά στελέχη. Αυτοί που είχαν βουλευτικές έδρες ανήκαν στον ΣΥΡΙΖΑ. Εξελέγησαν με ψήφους του ΣΥΡΙΖΑ και με αρχηγό τον Τσίπρα. Ο Αλ. Τσίπρας βρίσκεται στον ΣΥΡΙΖΑ. Είναι λοιπόν λυπηρό αυτά που συμβαίνουν στην αριστερά. Ένα κόμμα που θα ‘πρεπε να αποτελεί πρότυπο έχει γίνει μια άμορφη μάζα και χλεύη των αντιπάλων.
Ένα κόμμα που έχει δώσει αγώνες για τον σεβασμό της αρχής της λαϊκής κυριαρχίας. Έχει δώσει αγώνες κατά του βασιλικού πραξικοπήματος του 1965 και της σαλαμοποίησης της Ε.Κ. Και σήμερα ιστορικά του στελέχη και που πιστεύω ότι θα ήσαν παρόντα και θα αγωνίσθηκαν κατά της αποστασίας, θα ‘πρεπε να είναι θεματοφύλακες της ενότητας του ΣΥΡΙΖΑ και του σεβασμού των δημοκρατικών διαδικασιών. Οι διαφωνίες μέσα στα κόμματα λύνονται μέσα στο κόμμα. Δεν διαλύονται τα κόμματα!
ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΑΣΠΑΣΤΩΝ
Τα κόμματα δεν υπάρχουν για να ικανοποιούν πολιτικές φιλοδοξίες. Υπάρχουν για να υπηρετούν την κοινωνία.
Δεν υπάρχει αυτονομία της πολιτικής από την κοινωνία. Η κοινωνία κινείται μέσα στο πολιτικό σύστημα. Και παρακολουθεί. Και δυστυχώς αυτές οι πολιτικές πράξεις έχουν πικράνει τον λαό μας και το χειρότερο που μπορεί να συμβεί είναι να επιστρέψει στο σπίτι του. Και τότε η μονοκρατορία της συντήρησης θα συνεχίζεται. Σ’ αυτό συμβάλει ακόμη περισσότερο η απουσία ισχυρής αντιπολίτευσης. Οι διασπάσεις στον χώρο της κεντροαριστεράς ενισχύουν τις συντηρητικές πολιτικές δυνάμεις. Όταν στον χώρο της κεντροαριστεράς υπάρχουν 6 περίπου κόμματα, όσο δίκαια και να μοιράσουν οι δημοσκόποι ένα 45% του εκλογικού σώματος στα κόμματα της κεντροαριστεράς, η συντηρητική παράταξη με ένα 35% θα κυβερνά.
Να λοιπόν γιατί δεν παρακολουθεί κανένας τον συλλογισμό του Τσακαλώτου, ότι ο τόπος έχει ανάγκη ενός κόμματος μεταξύ ΠΑΣΟΚ και ΚΚΕ. Ο τόπος έχει ανάγκη μιας ενιαίας προοδευτικής παράταξης, για να αποτελέσει κυβερνητική λύση. Αυτό αποτελεί αναγκαιότητα για την ομαλή λειτουργία της Δημοκρατίας. Σήμερα ο λαός δεν αναζητά νέα κόμματα, αλλά την λύση των προβλημάτων του. Με μια ανίσχυρη αντιπολίτευση αδυνατίζει αυτός ο στόχος.
Έχουν λοιπόν ευθύνες, όσοι διέσπασαν το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Και πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν έχουν προοπτική όσοι διασπούν τα κόμματά τους, μετά από μια εκλογική διαδικασία. Υπάρχουν τρανταχτά παραδείγματα. Του Κ. Στεφανόπουλου και της Ντόρας Μπακογιάννη.
Οι Αχτσιόγλου και Τσακαλώτος συμμετείχαν στην εκλογική διαδικασία και έχασαν. Αυτό δεν μπορεί να απαλειφθεί. Δεν μπορεί να δικαιολογηθεί η αποχώρησή τους. Γιατί η Δημοκρατία έχει κανόνες και όποιος δεν τους σέβεται, τους εκδικείται. Τους στερεί το δικαίωμα να την επικαλούνται γιατί δεν την σεβάστηκαν. Και είναι μια βαριά τιμωρία για έναν πολιτικό!
*O Βασίλης Πεντάρης είναι π. βουλευτής
