Η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι ο πρώτος και ο πιο κοντινός στον πολίτη θεσμικός φορέας. Η κινητοποίησή της στο ενδεχόμενο κρουσμάτων κορωνοϊού υπήρξε άμεση και καθολική. Στο νομό Αττικής οι δήμοι από την πρώτη στιγμή συστρατεύτηκαν με τα αρμόδια Υπουργεία και προχώρησαν σε μια σειρά ενεργειών, ώστε και να είναι υψηλός ο βαθμός ετοιμότητας στην περίπτωση που προκύψει κάποιο κρούσμα εντός της περιοχής ευθύνης τους, αλλά να είναι και αποτελεσματική η αντιμετώπιση και κυρίως η μείωση της εξάπλωσης, όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ στη κεντρική σελίδα του.
Αν και το πρώτο διάστημα, αμέσως μετά το πρώτο κρούσμα στην Αθήνα, υπήρξε μια μικρή σύγχυση ως προς τις σχολικές μονάδες και το κλείσιμο μεμονωμένα κάποιων σχολείων, στη συνέχεια όμως έγινε ξεκάθαρο προς κάθε κατεύθυνση πως κάτι τέτοιο υπάγεται μόνο στην αρμοδιότητα του υπουργείου Υγείας και του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και δεν παρουσιάστηκε άλλη «αυθαιρεσία». Από εκεί και πέρα, ο κάθε δήμος ξεχωριστά προχώρησε σε μια σειρά ενεργειών, ρίχνοντας, όπως είναι φυσικό, το κύριο βάρος των πρώτων προσπαθειών του στην πρόληψη.
Τα μέτρα που πάρθηκαν ξεκίνησαν από την ενημέρωση των πολιτών. Οι οδηγίες πρόληψης που εκδόθηκαν από το υπουργείο Υγείας και τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας, αλλά και το τι πρέπει να κάνει ο καθένας πολίτης ξεχωριστά σε περίπτωση που εμφανίσει κάποια ύποπτα συμπτώματα, μοιράστηκαν στους περισσότερους δήμους με φυλλάδια, σε κάποιους έγιναν και αφίσες, ενώ αναρτήθηκαν σε εμφανή σημεία των δημοτικών κτιρίων και στις επίσημες ιστοσελίδες. Παράλληλα έγινε πλήρης ενημέρωση όλων των δημοτικών υπαλλήλων και των υπαλλήλων καθαριότητας.
Όλοι οι δήμαρχοι της Αττικής συγκάλεσαν έκτακτη σύσκεψη, με τη συμμετοχή και φορέων της πόλης (υπεύθυνους Ιατρικών Κέντρων, διευθυντές σχολείων, εκπροσώπους συλλόγων γονέων κ.α.), όπου τέθηκαν οι διάφοροι παράμετροι και πάρθηκαν ανάλογα με την περίσταση, οι σχετικές αποφάσεις. Πολλοί δήμοι συγκάλεσαν την Εκτελεστική Επιτροπή, όπως η Καισαριανή, οι Αχαρνές και η Ελευσίνα, η οποία μάλιστα δημιούργησε και ομάδα για τον συντονισμό των αναγκαίων προληπτικών ενεργειών.
Ο δήμος Σαρωνικού προχώρησε στη σύσταση ειδικής Επιτροπής Διαχείρισης Κρίσεων, για ενημέρωση και υποστήριξη των πολιτών που θα χρειαστούν ειδική παρακολούθηση και αντιμετώπιση, ενώ ο δήμος Βύρωνα στη δημιουργία Συντονιστικού Οργάνου για την παρακολούθηση της εξέλιξης του φαινομένου, για την προετοιμασία λήψης μέτρων προστασίας και για τον συντονισμό των αρμόδιων μονάδων του δήμου.
Άμεσα ξεκίνησαν οι προληπτικές απολυμάνσεις των σχολικών κτιρίων όλων των βαθμίδων (δημοτικά, γυμνάσια, λύκεια, νηπιαγωγεία), των παιδικών σταθμών, αθλητικών χώρων και γυμναστηρίων, των ΚΑΠΗ και των δημοτικών κτιρίων, από εξειδικευμένα συνεργεία και σύμφωνα με τις ενδεδειγμένες και πιστοποιημένες διαδικασίες. Πλέον οι απολυμάνσεις στους περισσότερους δήμους επεκτείνονται και σε άλλους δημόσιους χώρους, όπως αυτούς της παιδικής χαράς και των παιδότοπων γενικότερα.
Στους περισσότερους δήμους κρίθηκε απαραίτητο μέτρο και η προσωρινή διακοπή της λειτουργίας των ΚΑΠΗ, καθώς συγκεντρώνονται εκεί ευπαθείς ομάδες δημοτών και προέχει η προστασία τους. Το διάστημα της διακοπής είναι σε πρώτη φάση από μία έως δύο εβδομάδες και θα επανεξεταστεί σε κάθε περίπτωση η παράταση της διακοπής λειτουργίας.
Σχεδόν όλοι οι δήμοι της Αττικής προχώρησαν και στην αναβολή ή και ματαίωση διαφόρων εκδηλώσεων που είχαν προγραμματίσει για τις επόμενες ημέρες, ώστε να αποφευχθεί η μεγάλη συγκέντρωση πλήθους, ενώ άπαντες πειθάρχησαν στην εντολή που δόθηκε για τη ματαίωση των καρναβαλικών εκδηλώσεων και των εκδηλώσεων της Καθαρής Δευτέρας.
Οι δήμαρχοι βρίσκονται σε διαρκή επικοινωνία και συνεννόηση με τους διευθυντές των Κέντρων Υγείας, ώστε να καλυφθούν ό,τι ανάγκες έχουν παρουσιαστεί και να υπάρχει σωστή αντιμετώπιση της κατάστασης σύμφωνα με τις εντολές και τις υποδείξεις του Υπουργείου, ενώ το ίδιο συμβαίνει και με όσους δήμους διαθέτουν κοινωνικό παντοπωλείο και κοινωνικό φαρμακείο, καθώς οι περισσότεροι δήμοι προχώρησαν στην επιπλέον προμήθεια υλικού πρώτης ανάγκης (γάντια, αντισηπτικά, μαντηλάκια κ.α.).
Τέλος, ορισμένοι δήμοι προέβησαν και σε άμεση παρέμβαση πάνω σε ένα έκτακτο πρόβλημα που παρουσιάστηκε, εντός πάντα του τομέα ευθύνης τους, όπως ο δήμος Σπάτων-Αρτέμιδας, ο οποίος ναύλωσε αεροσκάφος, ώστε να επισπεύσει και με ασφαλή τρόπο, την επιστροφή μαθητών λυκείου που είχαν πάει εκδρομή στη Γαλλία και επρόκειτο να επιστρέψουν οδικώς από την Ιταλία και με διανυκτέρευση μάλιστα στην Μπολόνια.
