Στ’ αλήθεια η χαρά μου είναι μεγάλη με την πληροφόρηση από τα “Χ.ν.” ότι, μετά από δεκαετίες προσπαθειών αρμοδίων και μη, η αρχαιολογική υπηρεσία θα ασχοληθεί σοβαρά με τις πέντε εκκλησίες στο φαράγγι της Σαμαριάς.
Από το 1952 που το πρωτοδιάβηκα, με θλίψη αντίκριζα την κατάντια αυτών των θρησκευτικών και ιστορικών μνημείων. Το 1960 με τον Ορειβατικό ξεκινήσαμε για συγκέντρωση χρημάτων γι’ αυτόν τον σκοπό, αλλά δεν προχωρήσανε γνωρίζοντας ότι κάτι τέτοιες περιπτώσεις παρεξηγούνται.
Αναφέρομαι σύντομα σε δημοσιεύσεις κ.λπ.
12-9-1973: Δισέλιδο υπόμνημα προς την υπηρεσία βυζαντινών αρχαιοτήτων για την Οσία Μαρία.
4-12-1974: Με πρωτοβουλία του Ορειβατικού η διάσωση των εκκλησιών Σαμαριάς. “Χ.ν.”
29-9-1975: “Χ.ν.” Οι εκκλησίες της Σαμαριάς.
24-6-1990: Ούτε σε μουσουλμανική χώρα θα ήταν έτσι (για τις εκκλησίες).
Το 1989 καθιερώσαμε το ετήσιο πανηγύρι της Οσίας Μαρίας που συνεχίζεται με μεγάλη επιτυχία διήμερο.
Μια μεγάλη, αχαρακτήριστη καταστροφή για ην οποία δεν έδωσε κανείς λόγο, πραγματοποιήθηκε, νομίζω, αμέσως μετά τη δημιουργία του Δρυμού από τον τότε, μακαρίτη σήμερα, δασάρχη.
Για να σωθεί η εκκλησία της Οσίας Μαρίας από το δίπλα ρέον νερό της πηγής της Μυρτιάς, ρίχθηκαν άφθονα μπετά, αλλά το πλέον απαράδεκτο, έγινε ανασκαφή μέσα και έξω στο δάπεδο χωρίς την παρουσία αρχαιολόγου, και ανακαλύφθηκαν τάφοι. Άγνωστο τι απέγιναν τα οστά. Με τα σημερινά τεχνικά μέσα, έδιδαν στοιχεία για το σε ποιους ανήκαν. Μόνο το κρανίο γυναίκας, που διατηρούσε τα καφετιά κομμένα μαλλιά, είχε τοποθετηθεί σε κιβωτίδιο, και μετά που έγραψα στα “Χ.ν.” ότι σίγουρα ανήκε στη Χρυσή Σκορδύλη, τη γνωστή από τον θρύλο της Χρυσομαλλούσας κι εξαφανίστηκε και αυτό. Όπως και το μενταγιόν που έφερε αυτή και το “παρέλαβε” κάποιος ντόπιος. Αυτό θα επιβεβαίωνε τον ισχυρισμό του.
Καλή επιτυχία στο έργο της αρχαιολογίας, και κάποτε θα πρέπει οι ντόπιοι να ασχοληθούν με τις άλλες πέντε εκκλησίες της Αγίας Ρουμέλης.
Υ.Γ.
Νομίζω ότι υπάρχει σοβαρό θέμα για το πού ευρίσκονται οι εικόνες του τέμπλου της Οσίας Μαρίας με την Οσία Μαρία και την Αγία Μαρίνα, που ανέγραφαν χαμηλά «Δέηση της δούλης του Θεού Μαρίας Βιγλάκη 1740». Διέσωσα τις παραστάσεις φωτογραφικά, αλλά οι εικόνες από τα πρώτα χρόνια του δρυμού είχαν “φυλαχθεί”. Τι απέγιναν; Επίσης, είχα επισημάνει στις τοιχογραφίες την ίδια χρονολογική αναφορά της Μαρίας Βιγλάκη σαν αφιερώτριας και όχι σε παλαιότερη περίοδο που αποδίδονται. Καταστράφηκε όμως η αναγραφή.
