» Και την Κλάρα Τσέτκιν που πρωταγωνίστησε για να καθιερωθεί αυτή η ηµέρα
Η 8η του Μάρτη έχει καθιερωθεί ως Παγκόσµια Μέρα της Γυναίκας, στη µνήµη των εργατριών στα υφαντουργεία και τα ραφτάδικα της Νέας Υόρκης, η κινητοποίηση των οποίων στις 8 Μάρτη 1857, πνίγηκε στο αίµα από τις αστυνοµικές δυνάµεις.
Οι εργάτριες εκείνη την εποχή δούλευαν περίπου 16 ώρες τη µέρα, ενώ οι µισθοί τους ήταν σηµαντικά µικρότεροι από τους µισθούς των ανδρών εργατών. Έτσι, µε την απεργία και τις διαδηλώσεις τους διεκδικούσαν «δεκάωρη δουλειά, φωτεινές και υγιεινές αίθουσες εργασίας, µεροκάµατα ίσα µε αυτά των ανδρών κλωστοϋφαντουργών και των ραφτών».
Η 8η Μάρτη δεν είναι µέρα αφιερωµένη γενικά στις γυναίκες, αλλά συγκεκριµένα στις γυναίκες που βιώνουν την ταξική εκµετάλλευση, την κοινωνική καταπίεση και τη φυλετική ανισοτιµία. Είναι, δηλαδή, η µέρα των γυναικών της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωµάτων, των γυναικών του µεροκάµατου και του καθηµερινού µόχθου και όχι η µέρα των αστών γυναικών, των επιχειρηµατιών. ∆εν είναι µια τυχαία µέρα, µια ακόµα µέσα στις πολλές «Παγκόσµιες Μέρες» που το καπιταλιστικό σύστηµα έχει καθιερώσει για µια σειρά θέµατα, αλλά φέρει τη σφραγίδα των αγώνων ενάντια στην εκµετάλλευση και την ανισοτιµία.
Στην Ελλάδα, η πρώτη απεργία εργατριών έγινε στις 13 Απρίλη 1892, από τις υφάντριες του εργοστασίου των Αδελφών Ρετσίνα, στον Πειραιά. Εκείνη τη χρονιά, οι εργοδότες αποφάσισαν να µειώσουν την αµοιβή των εργατριών, από 80 σε 65 λεπτά το τόπι υφάσµατος.
Τα επόµενα χρόνια, οι γυναίκες της εργατικής τάξης έλαβαν µέρος σε πολλές κινητοποιήσεις, δίνοντας και θύµατα στον αγώνα για την κατάκτηση των εργασιακών τους δικαιωµάτων, κάνοντας το πρώτο ουσιαστικό βήµα για τη χειραφέτηση και την ισοτιµία τους.
Το 1924 οι καπνεργάτες κατεβαίνουν σε απεργία. Οι συνθήκες εργασίας τους ήταν άσχηµες, τα µεροκάµατά τους µικρά ενώ η εφεύρεση και η αξιοποίηση των µηχανών έφερναν ανεργία. Στην απεργία των καπνεργατών της Καβάλας σκοτώθηκε η καπνεργάτρια Μαρία Χουσιάδου.
Το 1926 στην απεργία στο εργοστάσιο «Παπαστράτος» στο Αγρίνιο, στην οµάδα των εργατών που περιφρουρούν την απεργία και τις συγκεντρώσεις συµµετείχε και η εργάτρια Βασιλική Γεωργαντζέλη, µητέρα 2 παιδιών και 6 µηνών έγκυος. Σκοτώθηκε στις 8 Αυγούστου 1926, κατά τη διάρκεια πορείας των απεργών, από τα πυρά της αστυνοµίας. Το 1927 σκοτώθηκε η καπνεργάτρια Κωνσταντέλλη, επίσης από το Αγρίνιο. Αλλά και η Αναστασία Καρανικόλα, στις µεγάλες εργατικές κινητοποιήσεις των καπνεργατών της Θεσσαλονίκης, στις 9 Μάη 1936.
Η Β’ ∆ιεθνής Συνδιάσκεψη των Σοσιαλιστριών Γυναικών, που συνήλθε στην Κοπεγχάγη το 1910, αποφάσισε να καθιερώσει, µετά από πρόταση µιας από τις ηγετικές γυναικείες προσωπικότητες του διεθνούς κοµµουνιστικού κινήµατος, της ΚΛΑΡΑ ΤΣΕΤΚΙΝ, τη µέρα της 8ης Μάρτη ως ∆ιεθνή Μέρα της Γυναίκας.
Στις 5 Ιουλίου του 1857 στο Βίντεραου της Σαξονίας γεννήθηκε µία από τις µεγαλύτερες γυναικείες φυσιογνωµίες του παγκόσµιου εργατικού κινήµατος, η Γερµανίδα κοµµουνίστρια Κλάρα Τσέτκιν.
Εβδοµήντα έξι χρόνια αργότερα, 15 µόλις ηµέρες πριν γιορτάσει τα γενέθλιά της, στις 20 Ιουνίου του 1933, η Κλάρα Τσέτκιν άφησε την τελευταία της πνοή στο Αρχαγγέλσκοε, σ’ ένα θεραπευτήριο κοντά στη Μόσχα.
Ο πατέρας της ήταν δάσκαλος του χωριού κι έτσι ακολούθησε και αυτή τον ίδιο δρόµο σπουδάζοντας δασκάλα. Σχολείο πήγε στη Λειψία στο διδασκαλείο που διεύθυνε µια από τις πιο γνωστές αγωνίστριες του φεµινιστικού κινήµατος της εποχής, η Αυγούστα Σµιθ. Η επαφή αυτή επέδρασε στην ιδεολογικοπολιτική της διαµόρφωση, αλλά πολύ σοβαρή επίδραση άσκησαν πάνω της το σοσιαλιστικό κίνηµα της Γερµανίας, που ήταν το ισχυρότερο στην Ευρώπη, καθώς και οι Ρώσοι πολιτικοί εξόριστοι, µε τους οποίους γνωρίστηκε στα φοιτητικά της χρόνια. Άλλωστε ανάµεσα σ’ αυτούς γνώρισε και παντρεύτηκε τον Οσιπ Τσέτκιν.
Κατά το δεύτερο µισό της δεκαετίας του 1870 η Κλάρα Τσέτκιν αποκτάει ισχυρούς ιδεολογικοπολιτικούς δεσµούς µε το γερµανικό επαναστατικό κίνηµα και το 1881 γίνεται µέλος του – παράνοµου τότε – Γερµανικού Σοσιαλδηµοκρατικού Κόµµατος.
Το 1882 αναγκάστηκε να φύγει για την Ελβετία, δεδοµένου ότι ο άνδρας της απελάθηκε από τη Γερµανία ως ανεπιθύµητος ξένος. Στη συνέχεια, όµως, υποχρεώθηκε σε µια δεύτερη εξορία, αυτή τη φορά στη Γαλλία, όπου µαζί µε την οικογένειά της πέρασαν χρόνια δύσκολα. Ο Οσιπ Τσέτκιν προσβλήθηκε από ανίατη αρρώστια και η Κλάρα ήταν υποχρεωµένη να σηκώνει όλα τα οικογενειακά βάρη.
Η Τσέτκιν πάλευε ενεργά εναντίον του µιλιταρισµού και της ιµπεριαλιστικής αποικιοκρατικής πολιτικής. Το 1912 στο Συνέδριο της Β’ ∆ιεθνούς στη Βασιλεία κάλεσε τους εργάτες όλων των χωρών να αγωνιστούν αποφασιστικά εναντίον της απειλής του ιµπεριαλιστικού πολέµου.
Πρωταγωνίστησε στην προετοιµασία της διεθνούς γυναικείας σοσιαλιστικής συνδιάσκεψης, που έγινε το Μάρτη του 1915 στη Βέρνη και συνεργάστηκε στενά µε την Ρόζα Λούξεµπουργκ.
Υπήρξε ενεργό µέλος στην «Ενωση Σπάρτακος» και φυσικά ιδρυτικό, και στη συνέχεια ηγετικό, µέλος του Γερµανικού Κοµµουνιστικού Κόµµατος.
Η Οχτωβριανή Επανάσταση βρήκε στο πρόσωπο της Τσέτκιν ένα θερµό, µαχητικό υποστηρικτή. Το ίδιο και η Κοµµουνιστική ∆ιεθνής. Στο Τρίτο µάλιστα Συνέδριο της Κοµιντέρν, η Κλάρα εκλέχτηκε µέλος του Προεδρείου της Εκτελεστικής της Επιτροπής και καθοδηγούσε τη διεθνή γυναικεία γραµµατεία της. Προηγουµένως όµως είχε λάβει σοβαρότατες αποστολές για λογαριασµό της παγκόσµιας αυτής επαναστατικής οργάνωσης. Πρέπει επίσης να σηµειωθεί ότι από το 1920 εκλεγόταν συνεχώς βουλευτίνα του Γερµανικού ΚΚ στο Ράιχσταγ και από το 1924 και µετά ήταν µόνιµη πρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ∆ιεθνούς Εργατικής Βοήθειας.
Η Κλάρα Τσέτκιν για το φαινόµενο του φασισµού σηµείωνε πως είναι «εξαιρετικά επικίνδυνος και τροµερός εχθρός» και ότι «ο αγώνας κατά του φασισµού είναι υπόθεση ολόκληρου του προλεταριάτου» και πρόσθεσε: «∆ύο τον χαρακτηρίζουν παντού: πρώτο, το δήθεν επαναστατικό του πρόγραµµα που προσαρµόζεται εξαιρετικά επιδέξια στις διαθέσεις, τα συµφέροντα και τις απαιτήσεις πλατιών κοινωνικών µαζών και, δεύτερο, η εφαρµογή της πιο άγριας και σκληρής τροµοκρατίας».
Το φασισµό η Τσέτκιν τον πολέµησε ως το τέλος ουσιαστικά της ζωής της και για του λόγου το αληθές σηµειώνουµε την ιστορική οµιλία της στο Ράιχσταγ το 1932, όταν κλήθηκε να κηρύξει την έναρξη των εργασιών του, προεδρεύοντας σαν η αρχαιότερη βουλευτής. «Το αίτηµα της στιγµής – είπε – είναι το ενιαίο µέτωπο όλων των εργαζοµένων για να αποκρούσουν το φασισµό» και οι ναζιστές βουλευτές αποχώρησαν από την αίθουσα.
Η Κλάρα Τσέτκιν είχε γράψει αρκετά βιβλία και µπροσούρες, καθώς και πλήθος άρθρων στα έντυπα του γερµανικού και του διεθνούς επαναστατικού κινήµατος. Ιδιαίτερα γνωστές είναι οι µελέτες της για το γυναικείο κίνηµα, ενώ έχουν πολυδιαβαστεί και πολυσυζητηθεί οι αναµνήσεις της από συνοµιλίες που είχε µε τον Λένιν γύρω απ’ αυτό το ζήτηµα.
Για όσους αγωνίζονται στον αγώνα τον απελευθερωτικό του προλεταριάτου, η Κλάρα Τσέτκιν έδωσε µε τη ζωή της ολάκερη ένα µεγάλο παράδειγµα. Η ζωή της ήταν το έργο της, γιατί ήταν αφιερωµένη στον αγώνα»
*Πρώην πρόεδρος µαρτυρικής Μαλαθύρου, π. ∆ήµαρχος Μηθύµνης
µέλος του ∆.Σ. του ∆ικτύου Μαρτυρικών Πόλεων
και Χωριών της Ελλάδας Περιόδου 40-45
«Ελληνικά Ολοκαυτώµατα»
