Οι Ευέλπιδες

Κύριε διευθυντά,
διαβάζοντας τον τίτλο για κείμενο που αφορούσε τη Μάχη της Κρήτης στα “Χανιώτικα νέα” της 20ης Μαΐου, περίμενα να μάθω κάτι καινούριο και ενδιαφέρον γι’ αυτή την Εποποιία.
Αντίθετα, ο Μιχάλης μας ο Κατσανεβάκης, έγραψε μια ολόκληρη σελίδα για να μειώσει και πάλι τους Ευέλπιδες που είχαν δραπετεύσει από την Αθήνα για να έλθουν στην Κρήτη. Μιλά και πάλι για παραχάραξη της ιστορίας, ενώ στο προηγούμενο γραφτό του για την 28η Οκτωβρίου, επεσήμανα αρκετές παραχαράξεις.
Τώρα αναφέρει ότι τους έστειλε ο Τσολάκογλου, ενώ αυτός ανέλαβε κατοχικός πρωθυπουργός μία εβδομάδα μετά. Μάλιστα, ένας από τους λόγους που έφυγαν ήταν ότι πληροφορήθηκαν πριν την ανάληψη της πρωθυπουργίας του, ότι υπήρχε σχέδιο να χρησιμοποιηθούν σαν “αστυνομική” δύναμη στην κατοχική Αθήνα. Επίσης για τον οπλισμό των είναι ανιστόρητα όσα αναγράφει. Η επίσημη ιστορία Στρατού παραδέχεται ότι οι πρωτοετείς Ευέλπιδες ήταν ανεκπαίδευτοι και με όλως ανεπαρκή οπλισμό και γι’ αυτό άλλωστε δεν ήταν δυνατόν να τους ανατεθούν δύσκολες αποστολές στη Μάχη. Υποτυπωδώς συνέχισαν κάποια εκπαίδευση στο Κολυμπάρι. Ας σημειωθεί ότι μερικοί κατάφεραν να διαφύγουν στην Αίγυπτο από Σφακιά και συνέχισαν αργότερα στον Ιερό Λόγο στις εκεί επιχειρήσεις στο Ρίμινι, κ.λπ., και κάποιοι απ’ αυτούς έφθασαν στον βαθμό του Αντιστράτηγου με τα χρόνια.
Απορώ με το μένος του Μιχάλη, κατά των στρατιωτικών μας γενικά, στο άρθρο του για την 28η…
Από την ανάγνωση δεκάδων βιβλίων, κυρίως ξένων συγγραφέων, σχετικών με τη Μάχη, βγαίνει το συμπέρασμα, κατά την άποψή μου, ότι η απώλεια της Κρήτης οφείλεται: Στη σχετική απειρία του ήρωα της εκστρατείας της Καλλίπολης Φράϊμπεργκ για εκείνο τον πόλεμο. Στην κόπωση των στρατευμάτων της Κοινοπολιτείας από τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα. Στην παντελή έλλειψη αεροπορικής κάλυψης. Στη διαταγή αποχώρησης από το ύψωμα 107 από τον Νεοζηλανδό αξιωματικό την κρισιμότερη ώρα. Από την αμέλεια να ανατιναχτούν τμήματα του διαδρόμου προσγείωσης ώστε να μην προσγειώνονται μεταφορικά αεροσκάφη. Στην έλλειψη επαρκούντος οπλισμού – πυρομαχικών και στην έλλειψη επικοινωνίας με τις δυνάμεις ανατολικής Κρήτης.
Από θαλάσσης είχε καλυφθεί η Κρήτη, αλλά η έλλειψη και εκεί αεροπορικής κάλυψης προκάλεσε φοβερές απώλειες βυθισθέντων, αν δεν κάνω λάθος, δεκατριών πολεμικών πλοίων, θωρηκτών – καταδρομικών – αντιτορπιλικών.
Από την επίσημη ιστορία, αντιγράφω ολίγα διά τους Ευέλπιδες:
«Παραλαβόντες την Σημαίαν της Σχολής και τα όπλα των και αφού επάλαισαν προς μυρίας δυσκολίας και κινδύνους, βομβαρδισθέντες τρις κατά την διαδρομήν των μέχρι Γυθείου και εν πλω κατά τον διάπλουν του Κρητικού Πελάγους με πλοιάρια, απεβιβάσθησαν την 28ην Απριλίου εις την περιοχήν των Χανίων».

«Το στρατόπεδον της Σχολής εις το Κολυμπάρι των Χανίων, ευρέθη κυκλωμένον υπό των αλεξιπτωτιστών. Την πρώτην ημέραν της Γερμανικής επιθέσεως, οι 300 Ευέλπιδες έλαβον το βάπτισμα του πυρός κατά τον πλέον δραματικόν τρόπον.
Μαχόμενοι εκ του συστάδην και προκαλούντες τεραστίας απωλείας εις τον εχθρόν, οι Ευέλπιδες διέσπασαν τον κλοιόν και τελικώς εγκατεστάθησαν εις την διάβασιν προς Κίσσαμον, την οποίαν απέφραξαν διά τον εχθρόν. Ο Ευέλπις Ι, Κωστόπουλος Πέτρος την ημέραν εκείνην, κατεβίβασε την Χιτλερικήν σημαίαν από μίαν θέσιν και εφόνευσε και τους τέσσαρας Γερμανούς, οι οποίοι απεπειράθησαν να την υψώσουν εκ νέου. Ο ήρως αυτός Εύελπις εξετελέσθη υπό των Γερμανών το 1942 εις την Μυτιλήνην, συλληφθείς εν τη προσπαθεία του να διαφύγει διά Τουρκίας εις Μ. Ανατολήν».

«Η σημαία της Σχολής κοσμείται σήμερον με τον Ταξιάρχην του Αριστείου Ανδρείας και τον Πολεμικόν Σταυρόν Α’ Τάξεως, δια την ηρωικήν προσπάθειαν των Ευελπίδων, κατά την Μάχην της Κρήτης».