«Το πλοίο είναι το σπίτι σου, το πλήρωµα η οικογένεια σου» είναι τα λόγια των σπουδαστριών της Ακαδηµίας Εµπορικού Ναυτικού Κρήτης. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες γυναίκες αποδεικνύουν ότι τα καταφέρνουν το ίδιο καλά µε τους άνδρες και στην τέχνη της θάλασσας. Βρεθήκαµε στη φιλόξενη πάντα ΑΕΝΚ και συνοµιλήσαµε µε τις αυριανές πλοιάρχους και µηχανικούς, µε νέες γυναίκες που δεν…φοβούνται τις κάθε λογής φουρτούνες και φαίνεται να αγαπάνε αυτό που επέλεξαν να σπουδάσουν.
Όταν η παράδοση είναι… οικογενειακή!
«Ο παππούς µου ήταν πρώτος µηχανικός, ο άλλος παππούς πλοίαρχος, ο πατέρας µου πλοίαρχος εποµένως όπως καταλαβαίνεται υπάρχει µια ναυτική παράδοση στην οικογένεια» µας εξηγεί η Παρασκευή Μεντέλη-Λαµπρινίδου, που βρίσκεται στο 3ο έτος της Σχολής Πλοιάρχων. Η νεαρή κοπέλα ήλθε συνειδητά στην Ακαδηµία Εµπορικού Ναυτικού παρότι όπως παρατηρεί «οι γονείς µου δεν ήθελαν να κάνω αυτό το επάγγελµα, γιατί είναι µια δουλειά που θέλει “στοµάχι”, είναι δύσκολες οι συνθήκες για µια γυναίκα να βρίσκεται πάνω σε ένα βαπόρι, να πρέπει να διαχειριστεί πολλούς ανθρώπους, διαφορετικούς χαρακτήρες και προσωπικότητες. Η Εµπορική Ναυτιλία όµως έχει εξελιχθεί πάρα πολύ και πλέον οι γυναίκες είναι µέρος της».
Η εικόνα του τραχύ, “δύσκολου” ανθρώπου πίσω από το επάγγελµα του ναυτικού αποτελεί άλλο ένα από τα στερεότυπα που µπορεί να έχουµε εµείς οι “στεριανοί”. Έχοντας µια εµπειρία από τα µπάρκα της και αφού δούλεσε τόσο σε επιβατηγά που ταξίδευαν στην Σικελία στην Ιταλία και στις Βαλεαρίδες στην Ισπανία, αλλά και σε δεξαµενόπλοιο η Παρασκευή επισηµαίνει πως «είµαι από τα τυχερά παιδιά που πέτυχα εξαιρετικούς αξιωµατικούς, πολύ καλά πληρώµατα, µε τους οποίους είχαµε συνεννόηση, αλληλεγγύη, κατανόηση και προσωπικά δεν είχα το οποιαδήποτε πρόβληµα! ∆εν συνάντησα κανένα µισογύνη, οι συνάδελφοι νέοι άνθρωποι οι περισσότεροι ,έχουν κατανοήσει ότι η γυναίκα έχει µπει για τα καλά σε αυτόν τον κλάδο και συνεχίζει την πορεία της.»
Ρωτάµε την Παρασκευή για τις µεγαλύτερες δυσκολίες που αντιµετώπισε στα ταξίδια της. «Η µεγαλύτερη πρόκληση είναι µε τον εαυτό σου, πως θα µάθεις, πως θα εξελιχθείς πάνω στο βαπόρι. Πρέπει να είµαστε σφουγγάρια! Να µάθουµε το κάθετι, γιατί τα βάρη και οι ευθύνες είναι µεγάλες. ∆εν είµαστε απλά το πλήρωµα οι πλοίαρχοι, είµαστε οι εκπρόσωποι της εταιρείας, που έχουµε ευθύνες για το πλήρωµα, τον εαυτό µας, το φορτίο, του ίδιου του πλοίου που κοστίζει εκατοµµύρια ευρώ!» απαντάει η συνοµιλήτρια µας.
Οι νέες πλοίαρχοι πιστεύουν ότι λαµβάνουν από τη σχολή τους τα βασικά εφόδια και την απαραίτητη εκπαίδευση για να ανταποκριθούν. Η Παρασκευή εκτιµά πως θα µπορούσαν να βελτιωθούν κάποια πράγµατα που αφορούν πχ. τα βιβλία, µε νέες εκδόσεις που να ανταποκρίνονται στα δεδοµένα και στις συνθήκες του 2024.
Είναι εφικτό για µια γυναίκα, ρωτάµε την Παρασκευή, να συνδυάσει µπαρκάρισµα και οικογένεια; Παιδιά και εργασία ; «Είναι εφικτό! Υπάρχουν παραδείγµατα γυναικών που παρόλο που έχουν οικογένεια και παιδιά συνεχίζουν την καριέρα τους στο επάγγελµα και τα βγάζουν εις πέρας! Υπάρχουν και γυναίκες που έχουν εγκαταλείψει το επάγγελµα, αλλά δεν είναι και πολλοί οι άνδρες που έχουν φύγει; Είναι θέµα ιδιοσυγκρασίας» απαντάει.
Παρότι είναι ακόµα νωρίς η Παρασκευή θα ήθελε να εργαστεί σε κρουαζιερόπλοιο ή πλοίο LNG (µεταφορά φυσικού αερίου).
Η τελευταία µας ερώτηση έχει να κάνει µε τις αποδοχές ενός πλοιάρχου, που για πολύ κόσµο ακούγονται εξωπραγµατικές. «Είναι µια εργασία που δεν πληρώνεται. Είσαι πάντα στο πλοίο, 7 µέρες την εβδοµάδα, χωρίς αργίες, χωρίς εορτές, ό,τι χρήµατα και να παίρνεις δεν ανταποκρίνονται σε αυτά που βιώνεις» ολοκληρώνει η Παρασκευή.
Μηχανικός γένους θηλυκού…
«Πως προέκυψε η επιλογή µου αυτή; Κατά πρώτο είχα δηλώσει πρώτα πλοίαρχος αλλά λόγω µυωπίας κόπηκα, έτσι πήγα µηχανικός. Οι δικοί µου στην αρχή είχαν αντιρρήσεις ως προς την επιλογή µου αλλά από τη στιγµή που πέρασα στη σχολή το δέχτηκαν και µε στήριξαν» είναι τα λόγια της Ιωάννα Σολωνίδη, µε καταγωγή από τη Θήβα, που φοιτά στο 4ο έτος και ολοκληρώνει τις σπουδές της τον Φεβρουάριο
Ρωτάµε την Ιωάννα για τα “κύµατα” που κλήθηκε να αντιµετωπίσει ξεκινώντας τη σχολή. «Σίγουρα τα µαθήµατα δεν είναι εύκολα, πρέπει να αποκτήσεις γνώσεις στις µηχανές που είναι πολλών τύπων και διαφορετικές!» απαντάει συµπληρώνοντας πως «είχα και εγώ και οι άλλες κοπέλες πολύ καλή αντιµετώπιση από τους συµφοιτητές, σεβασµό και υποστήριξη.»
Αναφορικά µε το πρώτο ταξίδι, αυτό ήταν σε επιβατηγό της ΑΝΕΚ στη γραµµή Πάτρα- Ιταλία. «∆εν µε…ενθουσίασε τόσο η ακτοπλοία» δηλώνει µε ειλικρίνεια η νεαρή κοπέλα που στη συνέχεια ταξίδεψε σε φορτηγό από Ν. Αφρική στην Κίνα «αυτό το ταξίδι το λάτρεψα ! Πιστεύω ότι τα πήγα αρκετά καλά, έµαθα πολλά πράγµατα χρήσιµα για το επάγγελµα µου. »
Η µηχανικός µας βγάζει από το µυαλό την εικόνα του µηχανικού που έχουµε για τα καράβια, ενός ανθρώπου µέσα στα λάδια, στη µουτζούρα, στο γράσο. Η Ιωάννα γελάει και απαντά :«Η τεχνολογία έχει εξελιχθεί , θα λερωθείς, θα µουτζουρωθείς όχι όµως όπως παλιά, καµία σχέση» αναφέρει.
Όσο για το αν υπάρχει κάτι ενοχλητικό όταν δουλεύεις σε ένα µηχανοστάσιο καραβιού µε τεράστια ιπποδύναµη η Ιωάννα σχολιάζει πως «τον ήχο τον συνηθίζεις, δεν είναι τόσο έντονος. Νιώθεις κυρίως τη δόνηση της µηχανής, αυτό είναι το διαφορετικό. Η µεγαλύτερη πρόκληση που αντιµετώπισα στο ταξίδι µου ήταν µια διαρροή στο µηχανοστάσιο όπου έπρεπε να την επισκευάσουµε άµεσα και γρήγορα. Ήταν µια πρόκληση και χάρηκα που τα πήγαµε καλά»
Πως είναι η συµβίωση µιας γυναίκας σε ένα καθαρά ανδροκρατούµενο περιβάλλον;
«Όταν ζεις µε αυτούς τους ανθρώπους για µήνες, σε µια τόσο υπεύθυνη δουλειά πρέπει να µάθεις να συνεργάζεσαι , να ζεις µαζί τους» υπογραµµίζει.
Αν σε ρωτούσε µια φίλη σου, µια γνωστή σου, µια άλλη κοπέλα να τι συµβουλεύσεις να ακολουθήσει τις ναυτικές σπουδές τι θα τις έλεγες; «Θα της έλεγα να το δοκιµάσει, να έλθει εδώ, να δει πως είναι και σίγουρα θα βρει το δρόµο της» καταλήγει.
Οι πρωτοετείς
Ολίγων εβδοµάδων φοιτήτριες στη Σχολή Πλοίαρχων η Ραφαέλα Στεφανάκη από το γειτονικό Ρέθυµνο και η Κωνσταντίνα Αθανασιάδου από τη ∆ράµα, ξεκίνησαν να φοιτούν στη Σχολή Πλοίαρχων στις αρχές Οκτωβρίου.
«Στην αρχή δεν ήθελα να δώσω πανελλήνιες, ούτε ήξερα τι ήθελα να κάνω. Στο τελευταίο έτος, πήρα τις αποφάσεις µου και είπα “ναι θα γίνω πλοίαρχος”, διάβασα, έγραψα και πέρασα!» επισηµαίνει η Ραφαέλα. «Οι δικοί µου έπαθαν ένα αρχικό “σοκ”, στην αρχή µου έλεγαν να το ξανασκεφθώ, όταν όµως κατάλαβαν ότι το θέλω πολύ µε στηρίζουν πάρα πολύ» προσθέτει.
Αναφορικά µε τα πρώτα βήµατα της στη σχολή παρατηρεί πως «τα µαθήµατα είναι πιο δύσκολα, είναι αρκετά ναυτικά µαθήµατα (ναυτιλία, ναυτική τέχνη) µε τα οποία εµείς δεν είχαµε καµία επαφή στο Γενικό Λύκειο, σε αντίθεση µε τα παιδιά από τα Ναυτικά Λύκεια. Επίσης υπάρχει πειθαρχία και έντονο το αίσθηµα της ευθύνης. ∆εν θέλω να οµαδοποιήσω κατηγορίες: Άνδρες-γυναίκες. Είναι θέµα χαρακτήρα του καθενός αν θέλει να κάνει αυτό το επάγγελµα αλλά και το οτιδήποτε, ανεξάρτητα του φύλλου του. Παλιά υπήρχαν πολλά “ταµπού” σε διάφορους τοµείς, πλέον έχουν αλλάξει τα δεδοµένα, οι γυναίκες έχουν µπει σε πολλούς τοµείς.»
Η Ραφαέλα ανυποµονεί για το πρώτο ταξίδι της αφού «δεν είναι µια δουλειά 9 µε 5! Το να είσαι ναυτικός είναι ένας τρόπος ζωής και θέλω να ζήσω τη ζωή σε ένα καράβι».
Για την Κωνσταντίνα το να γίνει πλοίαρχος «ήταν µια απόφαση που τη ζύγισα πολύ» τονίζει και συµπληρώνει « στο σχολείο δεν είχα ξεκάθαρη εικόνα για την κατεύθυνση που θα ακολουθούσα. Τα τελευταία 2 χρόνια εµφανίστηκε ως επιλογή και ευκαιρία αυτή του πλοιάρχου. Οι γονείς µου πάντα µε στήριζαν στις επιλογές µου και το συνεχίζουν».
Ξεκινώντας τα µαθήµατα η Κωνσταντίνα µας λέει µε ειλικρίνεια ότι «την πρώτη εβδοµάδα …πελάγωσα. Το νέο περιβάλλον, η απόσταση από το σπίτι µου έπαιξαν ρόλο. Ήθελα βέβαια να φύγω µακριά από το σπίτι για αυτό και επέλεξα την ΑΕΝ Κρήτης ώστε να δω πως µπορώ να λειτουργήσω ανεξάρτητα».
Η αυριανή πλοίαρχος αναφέρει πως αυτό που της αρέσει στο επάγγελµα που διάλεξε είναι πως «αναλαµβάνεις ευθύνες, παίρνεις πρωτοβουλίες. Περιµένω να ξεκινήσω το πρώτο µου ταξίδι γιατί ακούω από τα κορίτσια των µεγαλύτερων ετών για τις δυσκολίες που βίωσαν, τα προβλήµατα, γιατί πας για µαθητεία για να δουλέψεις, όχι για διασκέδαση και βόλτα! Αυτά τα συναισθήµατα θα ήθελα να τα ζήσω…» καταλήγει.
