Η γεωργία υπήρξε ανέκαθεν βασικότατος πυλώνας του ανθρώπινου πολιτισµού, αφού έδινε τροφή, το προαπαιτούµενο για την επιβίωση. Με την πάροδο των χρόνων ωστόσο, όλες οι γεωργικές πρακτικές δεν εξελίχθηκαν µε τον ίδιο τρόπο. Ετσι κάποιες καλλιέργειες σε παγκόσµια κλίµακα έφτασαν να είναι υπεύθυνες για σηµαντικά περιβαλλοντολογικά προβλήµατα, όπως αποψίλωση των δασών, απώλεια βιοποικιλότητας, υποβάθµιση του εδάφους και ρύπανση των υδάτων.
Στην πραγµατικότητα, ο αντίκτυπος αυτών των καλλιεργειών εκτείνεται πολύ µακρύτερα από το καθηµερινό µας τραπέζι. Πλέον, εξερευνώντας τις πολυπλοκότητες της αγροτικής παραγωγικότητας και τη σχέση της µε την περιβαλλοντική βιωσιµότητα προκύπτει η ανάγκη κατανόησης του οικολογικού αποτυπώµατος των καλλιεργειών. ∆ιότι βρισκόµαστε σε ένα σηµείο που µόνο µε τις βιώσιµες γεωργικές πρακτικές και τη συνειδητή επιλογή, ως καταναλωτές, θα µπορέσουµε να αντιστρέψουµε ίσως το αρνητικό περιβαλλοντολογικό αποτύπωµα. Σήµερα θα δούµε παρέα µερικές από τις πιο «καταστροφικές» σοδειές για τον πλανήτη.
Στη φωτογραφία αποτυπώνεται η κλιµατική αλλαγή που θα προκληθεί από καλλιέργειες στον πλανήτη τα επόµενα χρόνια, όπως προβλέπει µελέτη της NASA
Ο καφές
Αγαπάµε τον καφέ. Είναι η αγαπηµένη συνήθεια από το πρωί, µέχρι αργά το απόγευµα (και όταν οι προθεσµίες στενεύουν επικίνδυνα, ο καφές τα βράδια γίνεται απαραίτητος!) Οι στατιστικές λένε πως κατά µέσο όρο αντιστοιχούν περί τα 2,7 φλιτζάνια καφέ ανά άτοµο ηµερησίως, ενώ συνολικά περίπου δύο δισεκατοµµύρια φλιτζάνια καταναλώνονται παγκοσµίως. Αυτό βεβαίως έχει µετρήσιµο κόστος στον πλανήτη: ο καφές που πίνουµε έχει µεγάλο µεριδιο ευθύνης ως προς την κλιµατική αλλαγή. Και για να είµαστε σαφείς, το αρνητικό αποτύπωµα δεν προέρχεται µόνο από τον καφέ που πίνουµε, αλλά από ολόκληρο τον κύκλο ζωής του καφέ, συµπεριλαµβανοµένης της καλλιέργειας, της επεξεργασίας, της συσκευασίας και της παρασκευής του. Γιατί συµβαίνει αυτό; ∆ιότι οι εντατικές γεωργικές πρακτικές που χρησιµοποιούνται συνήθως, εµπεριέχουν τη χρήση νερού, λιπασµάτων και φυτοφαρµάκων. Οι πρακτικές αυτές επιδεινώνουν την κατάσταση εξαιτίας της στροφής καλλιέργειας του καφέ σε περιοχές µε σκιά και όχι σε φυτείες που εκτίθενται στον ήλιο. Ιστορικά, η καλλιέργεια καφέ έχει µεταµορφώσει ευαίσθητα οικοσυστήµατα σε τροπικά και υποτροπικά, µε αποτέλεσµα τη µείωση της βιοποικιλότητας λόγω του καθαρισµού των δέντρων για επέκταση των φυτειών και της εκτεταµένης χρήσης χηµικών λιπασµάτων και φυτοφαρµάκων. Η συζήτηση σχετικά µε τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του καφέ και του τσαγιού αποκαλύπτει ότι και τα δύο έχουν συγκρίσιµα αποτυπώµατα άνθρακα µέχρι τη στιγµή που θα προστεθεί γάλα στο µείγµα, κάτι που αυξάνει σηµαντικά το οικολογικό φορτίο του καφέ. Βεβαίως, στις µέρες µας, οι βιώσιµες επιλογές καφέ τείνουν να κερδίζουν έδαφος, µε ορισµένες εταιρείες να πρωτοστατούν στην προσφορά Fair Trade και Organic µε «πράσινο» αποτύπωµα.
∆είτε το σχετικό βίντεο εδώ: https://youtu.be/PkBQi62J_k4
Και διαβάστε περισσότερα εδώ: https://economictimes.indiatimes.com/news/how-to/how-your-cup-of-coffee-contributes-to-climate-change-and-how-to-reduce-your-coffee-carbon-footprint/articleshow/96863487.cms?from=mdrW
Το Κακάο
Το ταξίδι για να γίνει ένας κόκκος κακάο λαχταριστή σοκολάτα δεν είναι τόσο γλυκό αν σκεφτεί κανείς τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Η ιστορία της σοκολάτας ξεκινά 2.000 χρόνια πριν και από τότε αποτελεί πολύτιµη λιχουδιά. Ωστόσο, η παραγωγή του κακάο, της πρώτης ύλης, είναι αρκετά περίπλοκη. Ιδιαίτερα στη ∆υτική Αφρική, όπου υπολογίζεται ότι καλλιεργείται το 70% των κόκκων κακάο παγκοσµίως, παρατηρούνται αφενός σοβαρή κλιµατική αλλαγή, και αφετέρου κοινωνικοοικονοµικοί αγώνες των ντόπιων αγροτών. Η ζήτηση για κακάο αυξάνεται, ωστόσο η αλυσίδα παραγωγής του υποφέρει. Ενα κακαόδεντρο, χρειάζεται ένα χρόνο για να παράγει καρπούς που ισοδυναµούν σε ούτε µισό κιλό σοκολάτας! Στη συνθήκη προσθέστε πως τα δέντρα αυτά γερνούν και γίνονται λιγότερο παραγωγικά. Επιπλέον, η βιοµηχανία κακάο και σοκολάτας έχει πολλές φορές «αµαυρωθεί» εξαιτίας σηµαντικών περιβαλλοντικών και ηθικών ζητηµάτων που εγείρονται. Η αποψίλωση των δασών είναι ανεξέλεγκτη γιατί οι αγρότες καθαρίζουν τα τροπικά δάση προκειµένου να δηµιουργήσουν νέες φυτείες κακάο, συµβάλλοντας στη µαζική απώλεια δασών της Ακτής Ελεφαντοστού. Η παιδική εργασία είναι επίσης σηµαντικότατο αγκάθι, καθώς υπολογίστηκε ότι –µόνο για την καλλιεργητική περίοδο 2013, 2014 – περί τα 2 εκατοµµύρια παιδιά δούλεψαν κάτω από επικίνδυνες συνθήκες στη διαδικασία παραγωγής κακάο. Οι προσπάθειες για να γίνει βιωσιµότερη η παραγωγή σοκολάτας περιλαµβάνουν προώθηση της αγροδασοκοµίας και υιοθέτηση καλύτερων πρακτικών συσκευασίας και µεταφοράς. Ωστόσο, η πρόκληση είναι τεράστια, µε την αποψίλωση των δασών να συνεχίζεται µε ανησυχητικούς ρυθµούς στις περιοχές που παράγουν κακάο.
∆είτε το σχετικό βίντεο εδώ: https://youtu.be/X1pHLhcVz8A
https://listverse.com/2024/03/22/10-crops-that-are-destroying-our-planet/
Και διαβάστε περισσόετρα εδώ: https://news.mongabay.com/2022/08/delectable-but-destructive-tracing-chocolates-environmental-life-cycle/
Το ρύζι
Το ρύζι είναι κύρια πηγή τροφής που συντηρεί δισεκατοµµύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσµο, ωστόσο η καλλιέργειά του τελεί υπό αυστηρό έλεγχο λόγω των σηµαντικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων που έχει. Σύµφωνα µε έρευνες του Οργανισµού για την Περιβαλλοντολογική Αµυνα (EDF – Environmental Defense Fund) η καλλιέργεια ρυζιού προκαλεί εκποµπές αερίων του θερµοκηπίου, ισοδύναµες περίπου µε εκείνες χιλίων διακοσίων σταθµών ηλεκτροπαραγωγής µε καύση άνθρακα. Η παραδοσιακή µέθοδος καλλιέργειας ρυζιού συνήθως περιλαµβάνει πληµµύρισµα των ορυζώνων. Αν και αυτή η πρακτική ελέγχει αποτελεσµατικά τον πολλαπλασιασµό ζιζανίων, ωστόσο δεν είναι απολύτως απαραίτητη για την επιτυχή καλλιέργεια ρυζιού. Η συγκεκριµένη πρακτική πληµµύρας οδηγεί σε παραγωγή µεθανίου, ένα επιβλαβές αέριο του θερµοκηπίου. Αυτή η διαδικασία συµβάλλει στο (περίπου) 12% των ετήσιων εκποµπών µεθανίου παγκοσµίως. Παράλληλα, οι προτεινόµενες εναλλακτικές λύσεις παρουσιάζουν επίσης προκλήσεις και πιθανές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Το πρόβληµα που αντιµετωπίζουν επιστήµονες και αγρότες έγκειται στο να βρουν µια ισορροπία µεταξύ της υπερβολικής χρήσης νερού, που αυξάνει την παραγωγή µεθανίου, και της χρήσης λιγοστού νερού, που µπορεί να οδηγήσει σε υψηλά επίπεδα υποξειδίου του αζώτου. Μια πιθανή λύση σε αυτό το περιβαλλοντικό πρόβληµα, η οποία προτείνεται µετά από µελέτη που έγινε στην Ινδία, είναι να διατηρηθεί η στάθµη του νερού ακριβώς πάνω ή κάτω από την επιφάνεια του εδάφους. Αυτή η µέθοδος θα µπορούσε δυνητικά να µετριάσει την παραγωγή επιβλαβών αερίων του θερµοκηπίου, διασφαλίζοντας παράλληλα την επιτυχή καλλιέργεια ρυζιού.
∆είτε ένα σχετικό βίντεο εδώ: https://youtu.be/xsuZGHfSa34
Και διαβάστε περισσότερα εδώ: www.weforum.org/agenda/2019/06/how-rice-is-hurting-the-planet
