Ελαιοκομικά νέα: Οι καύσωνες “έβαλαν το χέρι τους” στον έλεγχο του δάκου!

Υπαρκτός όμως ο κίνδυνος δακοπροσβολών

Οι καύσωνες που επεκράτησαν τις τελευταίες βδομάδες σε διάφορες περιοχές της χώρας, μπορεί να προκάλεσαν ζημιές σε κάποιες καλλιέργειες και να συρρίκνωσαν τους καρπούς στις ίδιες τις ελιές που βρίσκονται σε φτωχά σε υγρασία εδάφη, είχαν όμως και κάποιες θετικές επιδράσεις!
Και μια απο αυτές, ασφαλώς μπορεί να είναι η διακοπή ή αναστολή της βιολογικής δραστηριότητας του δάκου, στις περιοχές όπου οι θερμοκρασίες ξεπέρασαν ορισμένα όρια.
Αυτό φάνηκε ήδη απο τις ενδείξεις των δακοπαγίδων οι οποίες, σχεδόν σε όλες τις περιοχές, παρουσίασαν πολύ χαμηλές δακοσυλήψεις, αλλά και απο την αναστολή της επέκτασης των δακοπροσβολών.
Βέβαια στην εξέλιξη αυτή, σημαντικά πρέπει να συνέβαλαν και οι ψεκασμοί που διενεργήθηκαν, σχεδόν σε όλες τις περιοχές κατά το 2ο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου, μετά την έξαρση των δακοσυλλήψεων που εμφανίστηκε σε περιοχές του Ηρακλείου και αλλων περιοχών της Κρήτης.
Πρέπει όμως να σημειωθεί ότι οι «δακοκτονικές» δράσεις των καυσώνων, οπωσδήποτε έχουν σημαντική, άλλα κάπως διαφοροποιημένη αποτελεσματικότητα απο τους ψεκασμούς της δακοκτονίας.
Όταν ενσκήψουν σε κάποια περιοχή επικρατούν όχι μόνο στους ελαιώνες, άλλα σε όλες γενικά τις εκτάσεις. Έτσι, δεν κάνουν τις σημαντικές εξαιρέσεις που συνήθως γίνονται για ποικίλους λόγους κατά την εφαρμογή της κρατικής δακοκτονίας (βλ. sedik.gr ΕΛΑΙΟΝΕΑ 6&27/8/20).
Επομένως η δράση των καυσώνων είναι γενικότερη και πλέον εκτεταμένη.
Απο την άλλη πλευρά η «δακοκτονική» δράση των καυσώνων, σύμφωνα με την βιβλιογραφία αλλά και με ειδικούς επιστήμονες, επικεντρώνεται περισσότερο στα πρώτα στάδια του εντόμου, δηλαδή στα αυγά και τις προνύμφες α’ σταδίου (μικρά σκουλήκια) τα οποία νεκρώνονται σε θερμοκρασίες υψηλότερες απο 35ο. Επομένως δακοπροσβολές που βρέθηκαν στα στάδια αυτά κατά τους πρόσφατους καύσωνες πρέπει να περιορίστηκαν δραστικά.
Ωστόσο, η δράση των υψηλών θερμοκρασιών στα τέλεια έντομα είναι λιγότερο επιβλαβής. Η δραστηριότητα τους (μετακινήσεις, ωοτοκία) απλά αναστέλλεται σε θερμοκρασίες απο 35ο και πάνω, ενώ θνησιμότητα τους παρατηρείται μετά τους 45ο
Βέβαια, οι καύσωνες που σημειώθηκαν κυρίως το 1ο πενθήμερο και το 2ο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου, παρουσίασαν κάποια ανομοιομορφία ως προς την γεωγραφική και την χρονική κατανομή τους στην χώρα. Οι σοβαρότεροι σε ένταση και διάρκεια καύσωνες, (σύμφωνα με τις καταγραφές των επίσημων σταθμών) σημειώθηκαν κυρίως (Πιν.1) στα βόρεια και νοτιοδυτικά παράλια των Χανίων (Χανιά, Φαλάσαρνα, Παλαιόχωρα) , στην Μεσσαρά Ηρακλείου (Γόρτυνα, Μοίρες) στην Ιεράπετρα και Αγ. Νικόλαο, στην Λάρισα και Σπάρτη.
Συμπερασματικά. η συνδρομή των καυσώνων, όπου σημειώθηκαν, θα λειτουργήσει ως ένας ψεκασμός κάλυψης για τα πρώτα στάδια του Δάκου. Δεν πρέπει όμως να οδηγήσει σε εφησυχασμό γιατί με την λήξη τους και την επάνοδο δροσερότερων ήμερων, οι Δάκοι που διασώθηκαν, φυσιολογικά, θα επανέλθουν! Και ο αναπτυγμένος και «λαδωμένος» πλέον ελαιόκαρπος θα αποτελέσει εύκολη λεία για αυτούς. Επομένως προσοχή. Ο εχθρός είναι εδώ!

Συγκέντρωση της προσφοράς ελαιολάδου για βελτίωση των τιμών

Σημαντικές πρωτοβουλίες Συνεταιρισμών στην Ισπανία και στην Κρήτη

Η συγκέντρωση της προσφοράς χύμα ελαιολάδου με στόχο την επίτευξη καλύτερων τιμών αποτελεί μια νέα πρωτοβουλία στην Ισπανία η οποία συνεχώς αναπτύσσεται με την συμμετοχή και υποστήριξη μεγάλων Συν/κων οργανώσεων.
Προς την ίδια κατεύθυνση και στην Κρήτη, τον τελευταίο καιρό, αναπτύσσεται κάποια δραστηριότητα για την δημιουργία φορέα «Ενιαίας Διαχείρισης Ελαιολάδου» με πρωτοβουλία κυρίως Συν/σμων που ιδρύθηκαν στην θέση των παλαιών μεγάλων Ενώσεων.
Βέβαια, η ιδέα της συγκέντρωσης της προσφοράς, δεν είναι καινούργια. Υπάρχει απο παλιά και μάλιστα έχει προταθεί αρκετές φορές στα ΕΛΑΙΟΝΕΑ, σαν λύση του έντονου προβλήματος που έχει διαμορφωθεί στην διάθεση του ελαιολάδου στην Ελλάδα.
Και αυτό γιατί, με την διάλυση των μεγάλων παλαιών Ενώσεων της Κρητης και την μεταφορά της αποθήκευσης και στην πράξη και της διάθεσης του ελαιολάδου στα περίπου 2.400 Συνεταιρικά και Ιδιωτικά ελαιοτριβεία της χώρας (845 στην Πελοπόννησο και 550 στην Κρήτη), τα πλείστα των όποιων λειτουργούν ως μεσάζοντες, ο νόμος της προσφοράς και ζήτησης παραμορφώνεται. Οι λίγες αλλά μεγάλες διεθνείς Βιομηχανίες τυποποίησης διαμορφώνουν τις τιμές όσο μπορούν χαμηλότερα.
Βέβαια, στην Ισπανία τα ελαιοτριβεία είναι πολύ ολιγότερα αλλά πολύ μεγαλύτερα. Συνολικά αριθμούν περί τα 1850 σε όλη την χώρα με 845 απο αυτά ( 46%) να βρίσκονται στην Ανδαλουσία. Εν τούτοις, όπως διαπιστώνουν οι Ισπανοί, η προσφορά και εκεί θεωρείται ως πολύ διασπασμένη και σαν μια από τις αιτίες της διαμόρφωσης χαμηλών τιμών παραγωγού.
Η προσπάθεια της συγκέντρωσης της προσφοράς στην Ισπανία, άρχισε να υλοποιείται στην πράξη με πρωτοβουλία του Συνδέσμου Αγροδιατροφικών Συν/σμών Ανδαλουσίας (Cooperativas Agroalimentarias de Andalucía) με την δημιουργία ομίλου στον οποίο άρχισαν να προσχωρούν και πολλοί Συνεταιρισμοί τους τελευταίους μήνες. Χαρακτηριστική είναι η πρόσφατη προσχώρηση της πολύ μεγάλης Συνεταιρικής Dcoop στην οποία έχουν ενοποιηθεί τελευταία πολλές μεγάλες ομάδες Συν/σμων, όπως η Hojiblanca, Cordoliva, Sierra Norte, Tierras Altas κ.α. που συνολικά διαθέτουν παραγωγή περίπου 125.000 τόνων ελαιολάδου ετησίως.
Επομένως η κίνηση για συγκέντρωση της προσφοράς και στην Κρήτη, θεωρητικά βρίσκεται σε ορθή κατεύθυνση και μπορεί να επιτύχει, αν σχεδιαστεί σωστά και δημοσιοποιήσει τους όρους της «κοινής διαχείρισης», όπως την ονομάζει.
Ωστόσο, «Λυδία λίθος» για την επιτυχία της κίνησης ασφαλώς θα είναι η καθιέρωση πλήρους διαφάνειας σε όλα τα επίπεδα και ή διάθεση του προϊόντος αποκλειστικά με διαγωνισμούς. Αυτό κάνουν ήδη με παρότρυνση και υποστήριξη και του ΣΕΔΗΚ και οι αρκετοί Συν/σμοι στην Κρήτη επιτυγχάνοντας καλύτερες τιμές αλλά και την εκτίμηση των παραγωγών τους.

Αποθέματα, τιμές και νέες καλλιέργειες πιέζουν τη διεθνή αγορά ελαιολάδου

Προτάσεις Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ρύθμιση προσφοράς, αποθεματοποίηση και διαφάνεια εισαγωγών

Ιδιαίτερης βαρύτητας είναι οι πρόσφατες απόψεις και προτάσεις της ομάδας εργασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελαιοκομία σε Ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.
Η ομάδα εργασίας αυτή, στην οποία μετέχουν 6 εκπρόσωποι της Copa Cogeca (Επιτροπή Αγροτικών οργανώσεων και Συν/σμων) και 2 εκπρόσωποι της Food Drink Europe (Συνομοσπονδία Βιομηχανιών Τροφίμων ΕΕ) σε πρόσφατη μη δημόσια συνεδριαση της, αντάλλαξε απόψεις οι οποίες συνοπτικά έχουν ως εξής:

Κατάσταση διεθνούς αγοράς

Η αγορά ελαιολάδου διεθνώς παρουσιάζει τα εξής γενικά χαρακτηριστικά:
✓ Υψηλά αποθέματα, χαμηλές τιμές και αυξημένες εισαγωγές από τρίτες χώρες που οφείλεται βασικά στην αυξημένη παγκόσμια παραγωγή τα τελευταία τρία χρόνια.
✓ Αύξηση της καλλιεργούμενης έκτασης γενικά και της εντατικής (υπέρ-πυκνής) ελαιοκαλλιέργειας ειδικότερα στην Ισπανία και Πορτογαλία.
✓ Αύξηση παραγωγής, σχετικά καλή ποιότητα και χαμηλή τιμή διάθεσης ελαιολάδου την Τυνησίας, η οποία συντελεί σε αύξηση των εισαγωγών στην ΕΕ από την χώρα αυτή
✓ Ένταση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι παραδοσιακοί ελαιώνες στις χώρες της ΕΕ, παρά την ιδιαίτερη περιβαλλοντική και κοινωνική σημασία τους. Απαιτούνται πρόσθετα μέτρα για την υποστήριξη και διατήρηση τους.

Επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19

Κατά την περίοδο της πανδημίας COVID-19, σημειώθηκε συνολικά μείωση της κατανάλωσης ελαιολάδου. Η αύξηση της κατανάλωσης νοικοκυριών, που παρατηρήθηκε αρχικά, δεν μπόρεσε να αντισταθμίσει τη μείωση της κατανάλωσης στην εστίαση και στον τουρισμό.
Η μελλοντική κατανάλωση ελαιολάδου θα εξαρτηθεί από την ανάκαμψη της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών και την επαναδραστηριοποίηση της κίνησης στην εστίαση και τον τουρισμό. Η προ
Η προβολή των ευεργετικών επιδράσεων του ελαιολάδου στην υγεία θα είναι χρήσιμη για την αύξηση της κατανάλωση του.
Οι εξαγωγές απο την ΕΕ θα εξαρτηθούν πολύ από την κατάσταση της επιδημίας στις χώρες προορισμού. Πάντως, εκτιμάται ότι ανάκαμψη της αγοράς θα πραγματοποιηθεί ενωρίτερα στην Ιαπωνία και την Κίνα.

Προτάσεις για ανάκαμψη της αγοράς

✓ Δημιουργία μηχανισμού ρύθμισης της προσφοράς στον τομέα του ελαιολάδου όπως και στον τομέα του οίνου (άρθρο 167 του Κανονισμού 1308/20131)
✓ Επέκταση και αύξηση της ιδιωτικής αποθεματοποίησης ελαιολάδου
✓ Διαφάνεια στην παρακολούθηση των εισαγωγών και κατάργηση των δασμών απο ΗΠΑ για το ισπανικό ελαιόλαδο.

Αυξημένη η ερχομένη ελαιοπαραγωγή στην Ισπανία

Μειωμένη στην Ιταλία, Ελλάδα και Τυνησία

Το ύψος της ερχομένης ελαιοπαραγωγής σε διεθνές, εθνικό και τοπικό επίπεδο, ενδιαφέρει πάρα πολύ όλους τους εμπλεκόμενους με την εμπορία του ελαιόλαδου, γιατί απο αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η διαμόρφωση των τιμών παραγωγού.
Έτσι, δίνουν και παίρνουν κάθε χρόνο, τόσο οι επίσημες όσο και οι ιδιωτικές εκτιμήσεις της ερχόμενης παραγωγής, που βέβαια σε λίγες περιπτώσεις ακολουθούν τους σωστούς κανόνες ώστε να προσεγγίζουν την πραγματικότητα. Στις περισσότερες περιπτώσεις
βασίζονται σε εκτιμήσεις γραφείου και όχι σε πρακτικές επί μέρους εκτιμήσεις κατά ζώνες των περιοχών που αναφέρονται.
Πάντως με βάση δηλώσεις παραγόντων του Διεθνούς Συμβουλίου ελαιολάδου η ερχομένη παραγωγή θα είναι στον Κόσμο περίπου η ίδια με πέρυσι (3,1 εκ. τ.), ενώ στις χώρες της ΕΕ θα είναι 2,1 εκ. τ., δηλαδή αυξημένη κατά 270 χ. τ. σε σχέση με πέρυσι. Και αυτό κυρίως λόγω αυξημένης παραγωγής της Ισπανίας (1.650 χ.τ.) η οποία υπερκαλύπτει την μειωμένη παραγωγή της Ιταλίας (250χ.τ.) και Ελλάδας (240χ.τ.)
Στην Κρήτη, η ερχομένη παραγωγή, σύμφωνα με δικες μας εκτιμήσεις και πληροφορίες , πάρα τους καύσωνες, εάν δεν υποστεί ζημιές από τον Δάκο θα είναι αυξημένη σε σχέση με πέρυσι (85 χ.τ.), ενώ στην Πελοπόννησο θα είναι αρκετά μειωμένη ( 75 χ.τ.).

Η διατροφή με ελαιόλαδο συντελεί σε καλύτερη μνήμη και έλεγχο του διαβήτη

Αποτελέσματα ερευνών των Πανεπιστημίων Βοστόνης και Χάρβαρντ

Η Μεσογειακή διατροφή μητέρα της οποίας είναι η Κρητική, όπως τεκμηριώνεται απο πολλές επιστημονικές εργασίες, αρκετές απο τις οποίες αναφέρονται σε εκδόσεις του ΣΕΔΗΚ, αποδεικνύεται ότι έχει θετικές επιδράσεις σε πολλές σοβαρές παθήσεις του σύγχρονου ανθρώπου.
Αυτό προκύπτει απο τα αποτελέσματα των ερευνών που έγιναν στο Πανεπιστήμιο της Βοστόνης που είναι απο τα σημαντικότερα του κόσμου, σύμφωνα με τα οποία οι διαβητικοί αν ακολουθούν την Mεσογειακή διατροφή (Med Diet) μπορεί να έχουν πιο υγιή εγκεφαλική λειτουργία, καλύτερη μνήμη, καλύτερη αναγνώριση λέξεων και άλλες γνωστικές δεξιότητες.
Παράλληλα στο Πανεπιστήμιου του Χάρβαρντ, ο Josiemer Mattei, επίκουρος Καθηγητής και οι συνεργάτες του μετά απο μελέτη, διαπίστωσαν ότι « η Μεσογειακή διατροφή, μπορεί να έχει διπλά οφέλη. Συντελεί στην πρόληψη και τον έλεγχο του διαβήτη τύπου 2 αλλά και για τη γνωστική λειτουργία »
Στη μελέτη αυτή, ο Καθηγητής Mattei και η ομάδα του, αφού παρακολούθησαν 465 ενήλικες με διαβήτη τύπου 2 και 711 ενήλικες χωρίς την ασθένεια αυτή, διαπίστωσαν μια θετική σχέση μεταξύ της εφαρμογής της Med Diet και της γνωστικής ικανότητας. Ωστόσο, το όφελος αυτό σημειώθηκε μόνο σε συμμετέχοντες με σταθερά επίπεδα σακχάρου. Όταν τα άτομα είχαν κακή ή μειωμένη ρύθμιση σακχάρου στο αίμα, η σχέση εξαφανίστηκε.
Όπως εξήγησε ο Mattei αυτό μπορεί να αποδοθεί σε δυο λόγους:
Πρώτον, στο ότι η MedDiet περιλαμβάνει πλούσια σε αντιοξειδωτικά και υγιή λιπαρά τρόφιμα, όπως ελαιόλαδο, φρούτα, λαχανικά, ψάρια και ξηρούς καρπούς τα οποία συμβάλλουν στη διατήρηση της γνωστικής λειτουργίας μειώνοντας τις φλεγμονές και τις οξειδώσεις στον εγκέφαλο. “
“Δεύτερον, γιατί η MedDiet περιλαμβάνει δημητριακά ολικής άλεσης και όσπρια που βοηθούν στη διατήρηση του σακχάρου σε υγιές επίπεδο “,
Ετσι, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμά ότι “ η Μεσογειακή διατροφή με την αποτελεσματική διαχείριση του διαβήτη τύπου 2, μπορεί να βελτιώσει την γνωστική λειτουργία, ενώ οι άλλες υγιεινές διατροφές, γενικά, μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της λειτουργίας μνήμης αλλά μόνο σε ενήλικες χωρίς διαβήτη τύπου 2.”