Την παλιά εποχή με τις συνήθειες και με τις παροιμίες που είχε ο άνθρωπος μέσα από την ίδια του τη ζωή σήμερα διδάσκει πώς αποκτούσε τα απαραίτητα αγαθά, πώς να διαβιώνει και πώς να συμπεριφέρεται για να έχει πρόοδο προκειμένου να δημιουργηθεί εις το μέλλον του.
Οπως γνωρίζουμε ο άνθρωπος που βρέθηκε επάνω στη γη μετά από τη δημιουργία του από τον παντοδύναμο Θεό, ξεκίνησε να εργάζεται σε αυτήν με τη γεωργία και με την κτηνοτροφία για να διατηρήσει τη ζωή που του χάρισε και στη συνέχεια να έλθει σε καλύτερη ανάπτυξη.
Με την πάροδο του χρόνου και με τις δυσκολίες που συνάντησε αναγκάστηκε να κατασκευάσει διάφορα πρόχειρα ξύλινα, αυτοσχέδια μέσα, για να τον βοηθούν στις γεωργικές εργασίες που εκτελούσε για περισσότερα αγαθά και για καλύτερη πρόοδο.
Από αυτήν την καλλιέργεια αποκτούσε τους καρπούς, σιτηρά και όσπρια που είχε ανάγκη για τη διατροφή του. Πρωτεύων να εξασφαλίσει το ψωμί και το λάδι και μετά όλα τα άλλα για την καθημερινή του διατροφή όπως το ίδιο και από την κτηνοτροφία. Όλα τα επιπλέον τα διέθετε για την πρόοδό του.
Θα αναφέρουμε τα σιτηρά «στάρι, κριθάρι και ταγή» που τα αποκτούσε ο άνθρωπος μετά από τη σπορά τους στα χωράφια του και στη συνέχεια το θέρισμά τους, το αλώνισμα τους και η μεταφορά του καρπού τους στο σπίτι για το ψωμί του. Όταν ο καρπός έφθανε στο σπίτι η νοικοκυρά προετοίμαζε την ανάλογη ποσότητα από το ένα είδος και μισό – μισό και από τους άλλους που θα έφθαναν για την οικογένειά της τουλάχιστον για 15 μέρες να έχει ψωμί. Πρώτα το κοσκίνιζε για να μην έχει μέσα άλλους ανεπιθύμητους καρπούς ή άλλες ακαθαρσίες και αμέσως μεταφερότανε στον μύλο για άλεση σε αλεύρι. Μετά, μόλις το άλεσμα έφθανε στο σπίτι πάλι η νοικοκυρά με το ειδικό κόσκινο «τριχιά» το κοσκίνιζε μέσα στην ξύλινη σκάφη για να αφαιρεθούν τα πίτουρα «φλοιός σιταριών» και ήτανε έτοιμο να ζυμωθεί. Μετά έπλαθε τη ζύμη σε ψωμιά και αργότερα να ψηθούν εις τον ζεστό φούρνο που είχε προετοιμαστεί από την καύση ορισμένων θάμνων που είχε φέρει από την ύπαιθρο ο νοικοκύρης της οικογένειας.
Τα πίτουρα που μένανε μέσα στο κόσκινο ήτανε ακατάλληλα να μείνουμε μέσα στο ψωμί αλλά ήτανε κατάλληλη τροφή για τις κότες που διατηρούσε η οικογένεια στο σπίτι της, αφού μόνο όταν τα ανακάτευε μαζί και με άλλες συνήθως ακατάλληλες τροφές όπως: τηγανόλαδο, όσπρια βρασμένα, ξιδιασμένο γάλα, ντομάτες κτλ. Όσο περνούσανε τα χρόνια αυτήν την συνήθεια την εκτελούσανε όλοι στα σπίτια τους ακριβώς όπως την αναφέρουμε γιατί βλέπανε ότι τους ωφελούσε που προσφέρανε τροφή στις κότες τους και δεν πετούσανε τα πίτουρα αλλά μαζί και με άλλες τροφές τα τρώγανε.
Αργότερα αυτήν την πράξη ο άνθρωπος αξιολόγησε το νόημά της και είδε ότι πρέπει να μεταφερθεί αυτό και στον ίδιο λόγο της σπουδαιότητας που έχει για να μην ανακατεύετε μαζί με άλλους εκεί που δεν έχει κανένα λόγο να συμμετάσχει γιατί υπάρχει κίνδυνος να ζημιωθεί αυτός και η οικογένειά του.
Ύστερα από πολλά δυσάρεστα αποτελέσματα που προκύπτουν στην πορεία της ζωής πολλών ανθρώπων λέγανε την παροιμία ότι όποιος ανακατεύεται με τα πίτουρα τον τρώνε οι κότες. Αμέσως μετά εξαιτίας της σπουδαιότητας που είχε την τοποθετήσανε μία από τις πρώτες παροιμίες για την ζωή του και την εκτελούσανε όλοι τα χρόνια της κατοχής και είχε πολλές δυσάρεστες καταστάσεις λόγω των πράξεών τους που είχανε συμμετοχή οι άνθρωποι και γι’ αυτό στη συνέχεια διδασκότανε από την οικογένεια και από τα σχολεία για να μαθευτεί από τους νέους το αποτέλεσμα της προκειμένου το μέλλον τους να είναι καθαρό και να ελπίζουν ότι θα έχουν μπροστά τους ακόμα περισσότερες επιτυχίες.
Μετά από αρκετά χρόνια που έφυγε η κατοχή και μπήκανε οι άνθρωποι στη νέα και με την πάροδο των χρόνων σταματήσανε να έχουν συμμετοχή στην εκτέλεσή της εκτός από ελάχιστες φορές που το προκαλούσανε μερικές κακές πράξεις τους μαζί και με άλλους τότε την λέγανε χωρίς να ξέρουν να τους ενημερώνουν από πού πήρε την ονομασία αυτή η παροιμία.
Δυστυχώς σήμερα έχει πάρει μικρή άνοδο και την εκτελούν μικροί και μεγάλοι μέσα στην κοινωνία που κατοικούν και έχουν προβλήματα στην πρόοδο τους στις οικογένειές τους και στα επαγγέλματα που εκτελούν και πολλές φορές έρχονται αντιμέτωποι με την δικαιοσύνη και μετά το μετανιώνουν αλλά είναι πλέον αργά.
Την παλιά εποχή όπως γνωρίζουμε όλες οι οικογένειες και τα σχολεία διδάσκανε με αυστηρότητα όλες τις παροιμίες και απαιτούσανε από τα παιδιά τους όταν θα μεγαλώσουν να τις εκτελούν και να τις διδάσκουν στα δικά τους.
Ένα από αυτά τα παιδιά που είναι σήμερα 87 ετών μας ενημερώνει για την παροιμία: όταν ανακατεύεσαι με τα πίτουρα σε τρώνε οι κότες. Αυτός είναι ο κύριος Λευτέρης Κ. και μας είπε: η μάνα μου και το σχολείο μου είναι η αιτία και δεν πάθαμε στην κατοχή τίποτα στο σπίτι μας γιατί την τηρούσαμε κατά γράμμα ενώ πολλοί στο χωριό μου βρεθήκανε εκτεθειμένοι αλλά και ορισμένοι από αυτούς μπήκαν και στη φυλακή όπως: η οικογένεια του γείτονά μου από την κακή συμπεριφορά που είχανε και τα τρία της αγόρια σίγουρα φανερώνανε ότι δεν είχανε διδαχθεί από την αδιαφορία των γονέων τους την παροιμία γι’ αυτό είχανε συμμετοχή σε ότι φασαρίες και κλοπές που γινότανε στο χωριό μας και όπου αλλού πηγαίνανε.
Μια χρονιά θυμάμαι ότι τα δυο παιδιά ξαφνικά μπήκανε στην φυλακή. Όπως έμαθα αργότερα από τους χωριανούς είχαν κλέψει ένα τσουβάλι καρπό σιτάρι από το αλώνι ενός χωριανού γιατί δεν είχανε αλεύρι για ψωμί. Όμως για να τους βοηθήσει κατά την μεταφορά του πήρανε μαζί τους και τον γιό του αδελφού μου που η οικογένεια του δεν είχε κακό όνομα στο χωριό μας.
Ο χωροφύλακας τους έκανε τσακωτούς στον δρόμο. Όταν τους πήγε στο σταθμό ο Ενωμοτάρχης ξαφνιάστηκε όταν είδε μαζί τους και τον γιό του αδελφού μου και του είπε: εσύ κοπέλι μου πως βρέθηκες μαζί τους που είσαι από μία καλή οικογένεια; Τώρα ότι φυλακή θα φάνε αυτοί θα φας και εσύ. Δεν έχεις ακούσει από τους γονείς σου “όποιος ανακατεύεται με τα πίτουρα τον τρώνε οι κότες;”.
Τέλος σήμερα είναι απόλυτη ανάγκη η παρούσα παροιμία να διδάσκεται επιμελώς από την οικογένεια και από τα σχολεία στα παιδιά για να μην είναι θύματα όταν θα μεγαλώσουν και καταστρέψουν το μέλλον της ζωής του. Και η πολιτεία που γνωρίζει γιατί αντιμετωπίζει καθημερινά πολλά προβλήματα οφείλει να πάρει θέση για να προστατευθούν οι νέοι μας.
*Ο Γιάννης Τσακπίνης είναι Συνταγματάρχης (Π.Β.) ε.α.
