Στη χανιώτικη κοινωνία πρωτοβουλίες φιλανθρωπίας, αλληλεγγύης και ανθρωπιάς αποκτούν μεγαλύτερη διάσταση και διεκδικούν θέση στη συλλογική της μνήμη.
Οι πεινασμένοι στις γειτονιές της πόλης μας και στις γειτονιές του κόσμου δεν έλειψαν ποτέ. Ούτε οι φιλάνθρωποι, που για δεκαετίες δεν επιζητούσαν την προβολή του έργου τους. Η ανακοίνωση της περασμένης εβδομάδας πέρασε στα ψιλά των ΜΜΕ «Το Νόμπελ Ειρήνης για το 2020 απονέμεται στο Παγκόσμιο Πρόγραμμα Σίτισης – World Food Programme του ΟΗΕ».
Οι λόγοι που αναφέρονται είναι σημαντικοί.
«Πολύχρονες προσπάθειες για την καταπολέμηση της πείνας, τη βελτίωση των συνθηκών για ειρήνη σε εμπόλεμες περιοχές και την αποτροπή χρήσης της πείνας ως όπλο σε πολεμικές συγκρούσεις».
Στο σημείωμα παραθέτω μια σειρά πρωτοβουλίες φιλανθρωπίας στα Χανιά, εν πολλοίς, άγνωστες στους νεότερους.
Με πρωτοβουλία του Επισκόπου Χανίων Ειρηναίου
Μια άγνωστη πτυχή του αγώνα των Χανιωτών ενάντια στην πείνα θέλω να κάνω γνωστή. Ήταν Δεκέμβρης του 1994, παραμονή Πρωτοχρονιάς και τα Χανιά μας ήταν ντυμένα στα γιορτινά τους.
Εποχή της αφθονίας. Οι Χανιώτες ετοιμάζονταν για τις φιέστες, το παραδοσιακό χαρτοπαίγνιο και τα οικογενειακά τραπεζώματα. Κάποιοι μετρούσαν τα πυρομαχικά τους.
Όμως το επιτελείο του Επισκόπου Χανίων Ειρηναίου έτρεχε κι αγωνιούσε. Με το συντονισμό του Επισκόπου είχαν αναλάβει να συγκεντρώσουν τρόφιμα και χρήματα για τα θύματα του πολέμου στη Γιουγκοσλαβία.
Οι πολύχρονες εχθροπραξίες είχαν δημιουργήσει χαίνουσες πληγές στην κοινωνία των γειτόνων μας. Οι άστεγοι κι οι πεινασμένοι πλήθαιναν, όπως και τα αιτήματα για βοήθεια.
Η έκκληση της Μητρόπολής μας για συλλογή τροφίμων είχε αποτέλεσμα.
Ένα τριαξονικό φορτηγό είχε γεμίσει με τρόφιμα μέχρι το μεσημέρι της παραμονής της Πρωτοχρονιάς. Όμως, υπήρχε ένα αξεπέραστο πρόβλημα που ανέλαβε να λύσει ο Επίσκοπος Χανιών.
Στις 12.30 χτυπάει το τηλέφωνο μου στην Τράπεζα της Ελλάδος κι ακολουθεί ο παρακάτω διάλογος.
«Κυριακέ, παιδί μου έχουμε συγκεντρώσει 5 εκατομμύρια δραχμές για τους Σέρβους, και θέλουμε έγκριση εξαγωγής συναλλάγματος για να στείλουμε το ποσό στον Πατριάρχη στο Βελιγράδι».
«Σεβασμιότατε, το ύψος του ποσού ξεπερνά την εξουσιοδότηση που έχουμε σαν Υποκατάστημα», απαντώ.
«Κυριακέ, παιδί μου πάρε έγκριση από το Κεντρικό σου, το φορτηγό με τα τρόφιμα είναι έτοιμο. Κυριακέ, κανόνισε να πάνε και τα χρήματα, τα έχουν ανάγκη».
«Σεβασμιότατε, το Κεντρικό μας έκλεισε από τις 12, κι εμείς φεύγουμε σε 30 λεπτά».
«Κυριακέ, παιδί μου κάντε ό,τι σας φωτίσει».
«Σεβασμιότατε, στείλτε μας ένα γραπτό αίτημα», απαντώ.
Το ρίσκο για την έγκριση εξαγωγής συναλλάγματος αυτού του ποσού ήταν μεγάλο.
Στο ζύγισμα της απόφασης βάρυναν τα λόγια του Επισκόπου:
«Κυριακέ, κανόνισε να πάνε και τα χρήματα, τα έχουν ανάγκη».
Το αίτημα της Μητρόπολης Χανίων έγινε δεκτό λίγα λεπτά πριν κλείσουμε﮲ αφού προηγουμένως ένας Διάκος έφερε τρέχοντας το έγγραφο της Μητρόπολης.
Μια ιδιωτική Τράπεζα έμεινε ανοικτή μετά τη λήξη του ωραρίου της για να γίνει η συναλλαγή.
Το φορτηγό με τα τρόφιμα και τα χρήματα προσφορά των Χανιωτών έφτασε με ασφάλεια στον προορισμό του.
Χωρίς απολογισμό
Οι Χανιώτες φιλάνθρωποι ήταν παρόντες στις γειτονιές, στις ενορίες στα συσσίτια, στις φυλακές της Αγυιάς.
Για αρκετές δεκαετίες πριν την ίδρυση των Δημοτικών δομών και των φιλανθρωπικών σωματείων οι δωρεές και οι φιλανθρωπίες δεν γίνονταν γνωστές. Δεν γινόταν δημόσιος ετήσιος απολογισμός, ούτε δημοσιεύσεις στον τοπικό Τύπο. Η ευαγγελική εντολή «Να μη γνωρίζει η αριστερά σου, τι κάνει η δεξιά σου» (Ματθ.στ’.3) τηρούνταν πιστά…
• Γείτονες φρόντιζαν για την ταφή των απόρων, για τα ορφανά και τις χήρες. Τσάντες με τρόφιμα αφήνονταν έξω από πόρτες.
• Συμμαθητές και εκπαιδευτικοί βοηθούσαν ανήμπορους μαθητές τηρώντας την εμπιστευτικότητα.
• Υπάλληλοι στήριξαν με έρανο που έγινε στα Υποκαταστήματα των Τραπεζών με πρωτοβουλία του τοπικού παραρτήματος της ΟΤΟΕ τους λιμοκτονούντες στην Αιθιοπία.
• Χανιώτες ενίσχυσαν μαζικά τους τηλεμαραθώνιους της UNICEF που έγιναν σε δύο τοπικά κανάλια τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας τους.
• Τα συσσίτια της Σπλάντζιας και τα ιδρύματα του Αγίου Νεκταρίου στηρίζονταν αποκλειστικά από το υστέρημα πολλών Χανιωτών.
• Μια ομάδα γυναικών από το Κουμ Καπί στήριζε με ρούχα, τσιγάρα και χρήματα τους φυλακισμένους της Αγυιάς για πολλά χρόνια. Ό,τι συγκέντρωνε από μια φτωχική γειτονιά.
• Χανιώτες μαθητές και πρωτοπόροι εκπαιδευτικοί ενίσχυαν το έργο της UNICEF για πάνω από 30 χρόνια.
Συμπερασματικά
Ο αγώνας για την καταπολέμηση της πείνας γίνεται από πολλά μετερίζια. Άδολα, χωρίς τυμπανοκρουσίες κι απολογισμούς.
Αυτός ο αγώνας οφείλει να είναι συνεχής…
• Οι πεινασμένοι στις γειτονιές των Χανίων και στις γειτονιές του κόσμου δεν λιγοστεύουν.
• 135 εκατομμύρια άνθρωποι υπέφεραν το 2019 από οξεία πείνα, ο μεγαλύτερος αριθμός των τελευταίων ετών.
• Κι η γειτονιά μας έχει εκατομμύρια πεινασμένων στη Συρία και στην Παλαιστίνη που θρέφονται αποκλειστικά από προγράμματα του ΟΗΕ.
• Κοινωνίες μικρές όπως η Χανιώτικη έχουν την ικανότητα της αυτορρύθμισης, αρκεί στις κατάλληλες θέσεις να είναι άνθρωποι με καρδιά και τσαγανό.
• Η φετινή βράβευση με το Νόμπελ Ειρήνης είναι μια δικαίωση για τους ανιδιοτελείς συλλέκτες πόρων για τους φτωχούς.
