Επισκόπηση κατάστασης αερομεταφορών 2020-2021
Ο κλάδος των αερομεταφορών, ήταν ένας κλάδος που επλήγη βαριά από την πανδημία του κορωνοϊού, ενώ οι συνέπειες της πανδημίας, είναι και θα είναι για αρκετό καιρό ακόμη αισθητές σε αυτόν.
Πριν το ξέσπασμα αυτής της νέας κατάστασης, ο αεροπορικός κλάδος άκμαζε σε πολύ υψηλά επίπεδα ανάπτυξης, τόσο σε επιβατική κίνηση όσο και σε πτήσεις. Οι αεροπορικές εταιρείες όλο και προσέθεταν νέους προορισμούς στα πτητικά προγράμματα τους, αύξηση επιβατικών θέσεων, νέα αεροσκάφη στους στόλους του.
2020
Αυτή η ανάπτυξη του κλάδου, κατεύνασε από τις αρχές του 2020, όπου και άρχισε να εξαπλώνεται παγκοσμίως ο ιός. Οι εταιρείες, μείωσαν έως και διέκοψαν προσωρινά τις πτήσεις τους (διάστημα Μάρτιος 2020 – Μάϊος 2020), καθήλωσαν τα αεροσκάφη τους και επί της ουσίας, εκτελούσαν ένα μικρό ποσοστό του επιχειρησιακού τους έργου.
Η τουριστική και αεροπορική αγορά για το 2020, επανεκκίνησε τον Ιούλιο και κινήθηκε αρκετά νωχελικά.
Σύμφωνα με τις εκθέσεις και τα στατιστικά της Διεθνούς Ένωσης Αερομεταφορών (IATA) για το 2020:
- 1,8 δισεκατομμύρια επιβάτες πέταξαν το 2020, μείωση 60,2% σε σύγκριση με τα 4,5 δισεκατομμύρια που πέταξαν το 2019
- Η ζήτηση αεροπορικών ταξιδιών σε ολόκληρο τον κλάδο (μετρούμενη σε RPK) μειώθηκε κατά 65,9%
- Η αεροπορική συνδεσιμότητα μειώθηκε περισσότερο από το μισό το 2020 με τον αριθμό των δρομολογίων που συνδέουν τα αεροδρόμια να μειώνεται δραματικά στην αρχή της κρίσης ενώ μειώθηκε περισσότερο από 60% τον Απρίλιο του 2020, σε σχέση με τον Απρίλιο του 2019.
- Τα συνολικά έσοδα του κλάδου από επιβάτες μειώθηκαν κατά 69% στα 189 δισεκατομμύρια δολάρια το 2020 και οι καθαρές ζημίες ήταν 126,4 δισεκατομμύρια δολάρια συνολικά
- Η μείωση των επιβατών που μεταφέρθηκαν αεροπορικώς το 2020 ήταν η μεγαλύτερη που καταγράφηκε από τότε που άρχισαν να παρακολουθούνται παγκόσμια RPK περίπου το 1950
Στις αρχές Νοεμβρίου του 2020, όποτε και ανακοινώθηκε ότι η ανακάλυψη του εμβολίου κατά του κορωνοϊού, οι αερομεταφορείς, άρχισαν αργά και σταδιακά να ανακτούν το θάρρος τους για την επερχόμενη περίοδο 2021.
2021
Η πίστη στο εμβόλιο για την απελευθέρωση των αεροπορικών μετακινήσεων ήταν μεγάλη. Τα προγράμματα, οι προορισμοί και οι πτήσεις των αεροπορικών εταιρειών άρχισαν να αυξάνονται.
Η επιβατική κίνηση και οι πτήσεις για το 2021 κινήθηκαν σαφώς σε πολύ καλύτερα επίπεδα από το 2020, αλλά δεν άγγιξαν τα ποσοστά του 2019.
Βεβαίως σε αυτή την καλυτέρευση των συνθηκών συνέβαλαν, η χαλάρωση των περιορισμών από τις κυβερνήσεις, το προγράμματα εμβολιασμών και η μεγάλη επιθυμία και ζήτηση για ταξίδι, έπειτα από μία «ξηρά» περίοδο εγκλεισμού (καραντίνες) και ανησυχίας για την εξάπλωση του ιού.
Την παραπάνω βελτίωση, επιβεβαιώνουν τα αποτελέσματα της Διεθνούς Ένωσης Αερομεταφορών (IATA) όπου δημοσίευσε τα αποτελέσματα της παγκόσμιας επιβατικής κίνησης για το 2021.
Επειδή οι συγκρίσεις μεταξύ των αποτελεσμάτων του 2021 και του 2020 δεν αντικατοπτρίζουν τον αντίκτυπο της COVID-19, όλες οι συγκρίσεις γίνονται με την αντίστοιχη περίοδο του 2019, η οποία ακολούθησε ένα κανονικό μοτίβο ζήτησης.
- Η διεθνής ζήτηση επιβατών το 2021 ήταν 75,5% χαμηλότερη από τα επίπεδα του 2019.
- Η εγχώρια ζήτηση το 2021 μειώθηκε κατά 28,2% σε σύγκριση με το 2019.
- Η συνολική κίνηση για τον Δεκέμβριο του 2021 ήταν 45,1% χαμηλότερη από τον ίδιο μήνα του 2019, βελτιωμένη βέβαια, από τη συρρίκνωση 47% τον Νοέμβριο, καθώς η μηνιαία ζήτηση συνέχισε να ανακάμπτει παρά τις ανησυχίες για την μετάλλαξη Όμικρον.
- Οι πωλήσεις εισιτηρίων για μελλοντικά ταξίδια εσωτερικού και εξωτερικού επιδεινώθηκαν από τον Νοέμβριο. Τα εισιτήρια που πωλήθηκαν για αεροπορικά ταξίδια στο μέλλον ήταν στο 45% των επιπέδων του 2019 το πρώτο εξάμηνο του Ιανουαρίου – μια επιδείνωση σε σύγκριση με 50% τον Δεκέμβριο και 56% τον Νοέμβριο.
Οι ευρωπαϊκοί αερομεταφορείς σημείωσαν μείωση της κίνησης κατά 67,6% το 2021 έναντι του 2019. Η χωρητικότητα μειώθηκε κατά 57,4% και ο συντελεστής πληρότητας (load factor) μειώθηκε κατά 20,6%, στο 65%.
Για τον Δεκέμβριο του 2021, η κίνηση μειώθηκε 41,5% σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο του 2019, σημειώνοντας βελτίωση σε σχέση με την πτώση κατά 43,5% από έτος σε έτος τον Νοέμβριο.
Οι προοπτικές και οι εκτιμήσεις για το 2022
Το 2022 προμηνύεται να είναι μία ακόμη καλύτερη χρονιά για τον τουρισμό και τις αερομεταφορές.
Ήδη, ο κολοσσός TUI έδειξε την πορεία για το 2022, καθώς ο Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας, Φρίντριχ Γιούσεν δήλωσε: «Αναμένουμε ένα δυνατό καλοκαίρι του 2022. Ο δρόμος για την έξοδο από την πανδημία γίνεται ολοένα και πιο ξεκάθαρος. Η ζήτηση για ταξίδια είναι υψηλή σε όλες τις αγορές».
Ο μεγαλύτερος tour operator της Ευρώπης δήλωσε πρόσφατα ότι οι τιμές για τις καλοκαιρινές διακοπές του 2022 αυξήθηκαν κατά 22% χάρη στην ισχυρότερη ζήτηση για οργανωμένες διακοπές και πολυτελή ξενοδοχεία.
Στην ομιλία του, ο Διευθύνων Σύμβουλος δήλωσε ότι προορισμοί όπως η Κρήτη, θα έχουν τεράστια ζήτηση. Όσον αφορά τις διαθέσιμες αεροπορικές θέσεις, σύμφωνα με τον υπουργό, σε σχέση με το 2019 η αύξηση από τα μεγάλα ταξιδιωτικά πρακτορεία από το Ηνωμένο Βασίλειο είναι 37% στην Κρήτη, 24% στη Ρόδο και 20% στην Κω.
Παγκοσμίως, ο αεροπορικός κλάδος έχει αισιοδοξία για τις προοπτικές των αεροπορικών ταξιδιών για το 2022, η οποία οφείλεται στο ότι οι περιορισμοί που σχετίζονται με την Όμικρον, χαλαρώνουν ή καταργούνται και στο ότι η ετήσια επιβατική κίνηση ανέκαμψε σε ένα ικανοποιητικό σημείο, καλός οιωνός.
«Κλείνουμε τη χρονιά γενικά σε καλύτερη κατάσταση από ό,τι ξεκινήσαμε τη χρονιά», δήλωσε ο Willie Walsh, γενικός διευθυντής της Iata.
Σύμφωνα με τον Διευθύνων Σύμβουλο της Διεθνούς Ένωσης Αερομεταφορών, κύριο Γουόλς Γουίλιαμ, το 2022 θα υπάρξει προσωρινός αντίκτυπος στις αερομεταφορές, ως αποτέλεσμα των κυβερνητικών περιορισμών για την παραλλαγή Όμικρον που υπάρχουν από τα τέλη Νοεμβρίου. Ωστόσο, όλο και περισσότερες κυβερνήσεις επανεξετάζουν αυτούς τους περιορισμούς και φαίνεται ότι ορισμένοι, αν όχι όλοι, αρχίζουν να χαλαρώνουν ή να καταργούνται. Σύμφωνα με τον CEO, αυτό είναι μια θετική ένδειξη για τον κλάδο.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος, συμπλήρωσε ότι οι εμπορευματικές αερομεταφορές (cargo) ήταν ο πρωταγωνιστής το 2021 όπως και το 2020, ενώ τα ταξίδια επιχειρηματικής και οικονομικής θέσης σε διεθνείς πτήσεις, ανέκαμψαν με τον ίδιο ρυθμό το 2021.
Αυτός είναι ένας θετικός δείκτης για τις αεροπορικές εταιρείες, ιδιαίτερα εκείνες που εξαρτώνται από ταξίδια μεγάλων αποστάσεων, ένα τμήμα που αναμένεται να ανακάμψει «αρκετά ισχυρά» το 2022, τόνισε ο κ. Γουόλς.
Ένας από τους σημαντικότερους οίκους αξιολόγησης, o Fitch, σε ανάλυση του, αναφέρει ότι η αργή ανάκαμψη της διεθνούς κίνησης και τα περιορισμένα επαγγελματικά ταξίδια εμποδίζουν την ανάκαμψη της παγκόσμιας εναέριας κυκλοφορίας, με αποτέλεσμα τα έσοδα επιβατών (RPK) να είναι χαμηλότερα από ό,τι αρχικά ανέμεναν. Ο οίκος έχει αναθεωρήσει τις παγκόσμιες προβλέψεις RPK για το 2021 και το 2022 σε χαμηλότερα επίπεδα από τα αρχικά. Πάραυτα, τα αυξανόμενα ποσοστά εμβολιασμού και η χαλάρωση των περιορισμών σε περισσότερες χώρες θα υποστηρίξουν έναν επιταχυνόμενο ρυθμό ανάκαμψης για το 2022 και το 2023, ενώ επιστροφή στα προ-πανδημικά επίπεδα προβλέπεται για το 2024.
Η αρνητική αναθεώρηση των προσδοκιών του Fitch, είναι ουδέτερη ως προς τις αξιολογήσεις. Η επαρκής ρευστότητα επιτρέπει στις περισσότερες αεροπορικές εταιρείες να παρακολουθούν τη συνεχή αστάθεια στο λειτουργικό και επιχειρησιακό περιβάλλον, αλλά οι επιδόσεις μεμονωμένων αερομεταφορέων θα διαφέρουν, λόγω των διαφορετικών αγορών που δραστηριοποιούντα (διεθνή δρομολόγια και επαγγελματικά ταξίδια).
Μία ακόμη από τις βασικές προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν τόσο οι αεροπορικές εταιρείες όσο και οι επιβάτες το 2022 είναι η διαχείριση των εγγράφων που σχετίζονται με την πανδημία.
Νεοσύστατες αεροπορικές εταιρείες που θα επιχειρήσουν το 2022
Σε σχετικό άρθρο του, το CNN, κάνει αναφορά σε αεροπορικές εταιρείες που ιδρύθηκαν μέσα στην πανδημία και θα επιχειρούν το 2022.
Η Norse Atlantic Airways ανταποκρίνεται στην πρόκληση του να ιδρύσει κανείς αεροπορική εταιρεία εν μέσω πανδημίας, ξεκινώντας πτήσεις χαμηλού κόστους μεγάλων αποστάσεων μεταξύ Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής.
Στις ΗΠΑ, ακόμη μία αεροπορική χαμηλού κόστους, η Northern Pacific Airways σκοπεύει να ξεκινήσει το 2022 με τη φιλοδοξία να καταστήσει το αεροδρόμιο του Άνκορατζ στην Αλάσκα, κόμβο που συνδέει τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ασία μέσω του στόλου των επιβατικών αεροσκαφών Boeing 757-200 στενής ατράκτου.
Στην Ινδία, η εξαιρετικά χαμηλού κόστους startup Akasa Air έχει ως στόχο να ξεκινήσει πτητικό έργο μέχρι το καλοκαίρι.
Περισσότερες πτήσεις από major airline carriers
Η United Airlines, ένας κορυφαίος αερομεταφορέας, ενισχύει το υπερατλαντικό της δίκτυο το καλοκαίρι του 2022, προσθέτοντας νέες πτήσεις προς το Μπέργκεν στη Νορβηγία, το ισπανικό νησί της Μαγιόρκα και το νησί των Καναρίων Νήσων, την Τενερίφη καθώς και άλλους τουριστικούς προορισμούς.
Η αεροπορική εταιρεία ενισχύει επίσης τις υπηρεσίες της στο Λονδίνο — με επιπλέον πτήσεις από τη Βοστώνη, το Νιούαρκ, το Ντένβερ και το Σαν Φρανσίσκο. Επιπλέον ενισχύει και την παρουσία της στην Ευρώπη με πρόσθετες πτήσεις προς το Μόναχο, το Μιλάνο, το Βερολίνο, το Δουβλίνο και τη Ρώμη από τους κόμβους της.
Παραδόσεις αεροσκαφών
Οι αεροπορικές εταιρείες παραλαμβάνουν νέα αεροσκάφη, ενόψει της αυξημένης επιβατικής κίνησης και της μελλοντικής ζήτησης.
Οι κατασκευάστριες εταιρείες (Airbus, Boeing, ATR και άλλες), κατασκευάζουν νέα αεροσκάφη και τα παραδίδουν στους πελάτες τους.
Αυτά τα νέα αεροσκάφη κυρίως περιλαμβάνουν:
- Την οικογένεια Airbus A320neo
- Τα Airbus A350 και A330neo και
- Τα Boeing 737 Max και 787 Dreamliner.
Η Airbus έχει παραδώσει 460 από τα τέλη Οκτωβρίου 2021 (στοιχεία μέχρι και αρχές Ιανουαρίου 2022).
Ο ευρωπαϊκός κατασκευαστής αεροσκαφών σκοπεύει να κατασκευάσει ακόμη περισσότερα από τη δημοφιλή A320neo, ιδίως το μεγαλύτερο A321neo που μπορεί να φιλοξενήσει έως και 244 επιβάτες σε μια πλήρως οικονομική διάταξη.
Η Boeing, φυσικά, είχε πολλά αεροσκάφη Boeing 737 MAX που δεν παραδόθηκαν ποτέ, μετά την αμφισβήτηση ασφαλείας αυτών λόγω των δύο δυστυχημάτων, ενώ οι παραδόσεις των Dreamliner έχουν σταματήσει για περισσότερο από ένα χρόνο λόγω προβλημάτων στην ποιότητα παραγωγής.
Όμως, τελικά θα αρχίσει η κατασκευή τους ξανά και οι αεροπορικές εταιρείες ενδέχεται να κάνουν αρκετές παραγγελίες.
Αυτό συνέβη με την Singapore Airlines, η οποία τοποθετεί σε επιχειρησιακό έργο τα Boeing 737 MAX 8.
Το ίδιο συμβαίνει και με την flydubai, την αεροπορική εταιρεία all-737 που είναι θυγατρική αεροπορική εταιρεία της Emirates.
Ωστόσο το Boeing 777X της Boeing δεν αναμένεται να παραδοθεί σε αεροπορική εταιρεία το 2022. Οι πρώτες παραδόσεις δεν αναμένονται μέχρι το 2023 ή το 2024.
Ωστόσο, οι επιβάτες είναι πιθανό να δουν περισσότερα αεροσκάφη όπως το Airbus A321LR (για μεγάλες αποστάσεις) το 2022. Πραγματοποιείται ένας αυξανόμενος αριθμός κατασκευών αυτών των αεροπλάνων, πράγμα που σημαίνει περισσότερες πτήσεις κατευθείαν σε έναν κεντρικό προορισμό αντί για σύνδεση μέσω ενός κόμβου.
Αυξήσεις επιβατικής κίνησης στα Ελληνικά αεροδρόμια
Η επιβατική κίνηση έδειξε αξιοσημείωτη άνοδο τον περασμένο μήνα στα αεροδρόμια της χώρας καταγράφοντας αύξηση 223,6% στην διακίνηση των επιβατών σε σχέση με τον Ιανουάριο πέρυσι.
Στο “Δασκαλογιάννης” των Χανίων, ενδεικτικά, η αύξηση της κίνησης έφτασε στο 234% έναντι του 224% πανελλαδικά.
Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, από τα προσωρινά στατιστικά στοιχεία της ΥΠΑ για την επιβατική κίνηση των αεροδρομίων τον Ιανουάριο του 2022 προκύπτουν τα ακόλουθα:
Ο συνολικός αριθμός των διακινηθέντων επιβατών ανήλθε στους 1.249.387 επιβάτες παρουσιάζοντας άνοδο 223,6% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2021 όπου είχαν διακινηθεί 386.130 επιβάτες εξαιτίας των περιορισμών λόγω της Covid-19.
Όσον αφορά τις πτήσεις σε όλα τα αεροδρόμια της χώρας ανήλθαν στις 18.218, από τις οποίες 11.314 ήταν εσωτερικού και 6.904 εξωτερικού, παρουσιάζοντας άνοδο 70,1%, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2021 όπου είχαν πραγματοποιηθεί 10.708 πτήσεις.
Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία για τον μήνα Ιανουάριο καταγράφεται μεγάλη άνοδος στις αφίξεις επιβατών εξωτερικού + 350,5%.
Ειδικότερα, για τις αφίξεις επιβατών πτήσεων εξωτερικού Ιανουαρίου του 2022 είχαμε άνοδο 350,5% που αναλογεί σε 271.796 επιβάτες, σε σχέση με τον Ιανουάριο του ́21 που οι αφίξεις εξωτερικού ήταν 60.328 επιβάτες.
Σύμφωνα με την ΥΠΑ, συγκρίνοντας τα στατιστικά στοιχεία με τον Ιανουάριο του 2019, που οι πτήσεις ήταν 22.219, εφέτος τον Ιανουάριο υπάρχει πτώση -18% στην κίνηση αεροσκαφών.
Στο σύνολο της επιβατικής κίνησης που ήταν 2.135.674 τον Ιανουάριο του 2019, τώρα για τον ίδιο εξεταζόμενο μήνα υπάρχει πτώση -41,5%.
Νέες πτήσεις προς τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών
Μερικές από τις νέες αεροπορικές εταιρείες που θα πετάξουν για πρώτη φορά στο «Ελευθέριος Βενιζέλος», είναι η EuroFlyer, της British Airways οπού θα επιχειρεί από το Γκάτγουικ, η Air Albania, η SkyUp από το Κίεβο καθώς και η νορβηγική low cost Flyr από το Όσλο.
Επιπλέον η έναρξη των πτήσεων από τις ΗΠΑ προς την Ελλάδα θα γίνει νωρίτερα από κάθε άλλη χρονιά, στις 7 Μαρτίου. Οι αμερικανικές αεροπορικές εταιρείες θα πραγματοποιούν κατά τη διάρκεια της υψηλής περιόδου περισσότερες από 14 απευθείας πτήσεις προς την Ελλάδα, συνδέοντας την Αθήνα με 8 μεγάλα αμερικανικά αεροδρόμια. Οι κρατήσεις από τις ΗΠΑ είναι αυξημένες σε σχέση με το 2019.
Γενικά συμπεράσματα
Ο αεροπορικός κλάδος το 2022 αναμένεται να σημειώσει αξιοσημείωτη αύξηση σε επιβατική κίνηση και πτήσεις με τα μέχρι τώρα δεδομένα.
Οι αριθμοί προβλέπεται να είναι σαφώς καλύτεροι από το 2020 και το 2021 και ενδεχομένως να αγγίξει (ίσως και να ξεπεράσει) τα επίπεδα του 2019 (έτος προ-πανδημίας).
Οι αεροπορικές εταιρείες στην προσπάθεια τους να ορθοποδήσουν και να «απογειωθούν» σε υψηλά επίπεδα ανάπτυξης ξανά, έχουν προσθέσει νέους προορισμούς στα προγράμματα τους, έχουν αυξήσει τις διαθέσιμες θέσεις επιβατών, έχουν λάβει τα απαραίτητα μέτρα κατά της πανδημίας covid-19, παρακολουθούν σε συνεργασία με τις τοπικές κυβερνήσεις την πορεία εξάπλωσης των μεταλλάξεων καθώς και των ταξιδιωτικών περιορισμών ενώ έχουν εστιάσει στην συμπεριφορά του καταναλωτή – επιβάτη εν μέσω αυτών των νέων συνθηκών που έχουν δημιουργηθεί.
Οι διοικήσεις των αεροπορικών εταιρειών λαμβάνουν υπόψη όλους τους παραπάνω παράγοντες τόσο για τον βραχυπρόθεσμο όσο και για τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό του επιχειρηματικού πλάνου.
