H πορεία της βιοποικιλότητας, των ειδών συνολικά της χλωρίδας και της πανίδας, γνωρίζει εδώ και πολλά χρόνια – µερικές δεκαετίες θα έλεγα – µια πρωτοφανή συρρίκνωση και όλοι πλέον µιλούν – και από την επιστηµονική αλλά και την πολιτική κοινότητα – για πολύ σοβαρή κατάσταση που έχει διαµορφωθεί, σε πολλές των περιπτώσεων µη αναστρέψιµη.
Τα µέτρα που λαµβάνονται – το έχω ξαναγράψει – µπορεί σε κάποιες των περιπτώσεων να είναι επιβοηθητικά, εντούτοις δεν επιλύουν τις προεκτάσεις της δυσµενέστατης αυτής κατάστασης που επικρατεί στο φυσικό περιβάλλον που δεν αναµένεται η σοβαρή και τάχιστη αναγέννησή του, παρά το γεγονός ότι η ίδια η φύση πολλές φορές αναλαµβάνει αυτό τον πολύ σηµαντικό ρόλο.
Τα τελευταία 2 χρόνια βρίσκεται σε εξέλιξη ένα µεγάλο σχέδιο για την βιοποικιλότητα µε χρονικό ορίζοντα αρχικά το 2030 και το 2050.
Πράγµατι λοιπόν, αρχής γενοµένης από τo 2022, 196 χώρες συµφώνησαν να σταµατήσουν και να αντιστρέψουν την απώλεια της βιοποικιλότητας έως το 2030 στο πλαίσιο του Παγκόσµιου Πλαισίου για τη Βιοποικιλότητα του Κουνµίνγκ-Μοντρεάλ.
Πρόκειται για µια ιστορική συµφωνία για τη φύση και µια σηµαντική ανακάλυψη για τη διατήρηση και αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και τη διασφάλιση της βιώσιµης χρήσης της.
Έχει ήδη σηµειωθεί πρόοδος µετά τη συµφωνία, ωστόσο η βιοποικιλότητα εξακολουθεί να καταστρέφεται µε πρωτοφανή ρυθµό.
Οι ανθρώπινες ενέργειες καταστρέφουν υγιή οικοσυστήµατα και, κατά συνέπεια, απειλούν την επισιτιστική µας ασφάλεια, την ανθεκτικότητα στην κλιµατική αλλαγή και τον καθαρό αέρα, το νερό και τα εδάφη.
Η ανάληψη αποφασιστικής δράσης εντός αυτής της δεκαετίας είναι ζωτικής σηµασίας για την επίτευξη ειρήνης µε τη φύση.
Ως εκ τούτου, η ΕΕ δεσµεύθηκε για την πλήρη και ταχεία εφαρµογή του Παγκόσµιου Πλαισίου για τη Βιοποικιλότητα.
Η ζωή στη Γη
Η ΕΕ αναφέρει χαρακτηριστικά ότι η βιοποικιλότητα αφορά τη διάσωση των συστηµάτων υποστήριξης της ζωής µας. και πως υγιής βιοποικιλότητα σηµαίνει υγιείς άνθρωποι, ασφάλεια τροφίµων και νερού.
Η φύση είναι επίσης ο καλύτερος σύµµαχός µας στην αντιµετώπιση της κλιµατικής κρίσης.
Αυτή τη στιγµή, καταστρέφουµε τη φύση ταχύτερα από ποτέ. Αν δεν αλλάξουµε πορεία, όλη η ανθρωπότητα θα τεθεί σε κίνδυνο.
Η φύση µας χρειάζεται διότι:
1 εκατοµµύριο είδη κινδυνεύουν µε εξαφάνιση
Οι άνθρωποι έχουν αλλάξει ριζικά τα ¾ της επιφάνειας της Γης
Το75% των παγκόσµιων καλλιεργειών εξαρτάται από τους επικονιαστές
Το ήµισυ του παγκόσµιου ΑΕΠ εξαρτάται από τη φύση
Παγκόσµιοι σκοποί και στόχοι
Το Παγκόσµιο Πλαίσιο για τη Βιοποικιλότητα έχει σαφείς, µετρήσιµους στόχους και σκοπούς, µε πλήρεις ρυθµίσεις παρακολούθησης, υποβολής εκθέσεων και αναθεώρησης για την παρακολούθηση της προόδου. Συµπληρώνεται από µια ισχυρή δέσµη κινητοποίησης πόρων.
Η συµφωνία αναµένεται να αυξήσει σηµαντικά τη χρηµατοδότηση για τη βιοποικιλότητα από όλες τις πηγές (εγχώριες, διεθνείς – δηµόσιες και ιδιωτικές) κινητοποιώντας τουλάχιστον 200 δισεκατοµµύρια δολάρια ΗΠΑ ετησίως µέχρι το 2030. Αυτό έχει ξεκινήσει ήδη να γίνεται.
Επιπλέον, η συµφωνία στοχεύει στη µείωση των κινήτρων, συµπεριλαµβανοµένων των επιδοτήσεων, που βλάπτουν τη βιοποικιλότητα κατά τουλάχιστον 500 δισ. δολάρια ΗΠΑ ετησίως έως το 2030.
Ένα νέο Ταµείο που συστάθηκε στο πλαίσιο του Παγκόσµιου Περιβαλλοντικού Ταµείου είναι ανοικτό σε χρηµατοδότηση από όλες τις πηγές.
Ένας νέος πολυµερής µηχανισµός για τον επιµερισµό των οφελών που προκύπτουν από τη χρήση των ψηφιακών πληροφοριών για τις αλληλουχίες των γενετικών πόρων και τη συµβολή στην κινητοποίηση πόρων δηµιουργήθηκε επίσης και τέθηκε τεθεί σε λειτουργία µέσω απόφασης στην COP 16 που θα δούµε πιο κάτω.
Υλοποίηση των στόχων
Κατά την ΕΕ, όλες οι χώρες θα έπρεπε να εφαρµόσουν το παγκόσµιο πλαίσιο για τη βιοποικιλότητα µέσω εγχώριας και διεθνούς δράσης.
Η ΕΕ δεσµεύθηκε για την πλήρη και ταχεία εφαρµογή του πλαισίου. Η Κοµισιόν υπέβαλε τους στόχους της ΕΕ για την εφαρµογή του πλαισίου, οι οποίοι καλύπτουν όλους τους στόχους και τους σκοπούς, περιγράφοντας τον τρόπο µε τον οποίο η ΕΕ σχεδιάζει να τους επιτύχει και συνδέοντας τους µε τα σχετικά νοµοθετικά και µη νοµοθετικά µέσα πολιτικής σε επίπεδο ΕΕ.
Η ΕΕ στην COP16
Να σηµειωθεί, τέλος, ότι από τις 21 Οκτωβρίου – 1 Νοεµβρίου 2024 εκπρόσωποι κυβερνήσεων συναντήθηκαν στη ∆ιάσκεψη για τη βιοποικιλότητα του ΟΗΕ (COP16) στο Κάλι της Κολοµβίας για δύο εβδοµάδες, µε στόχο να διαπραγµατευτούν την εξέλιξη και την ανάπτυξη του παγκόσµιου πλαισίου για τη βιοποικιλότητα που συµφωνήθηκε στην COP15 το 2022.
Αυτή η συµφωνία αποτέλεσε µια ακόµη σηµαντική ευκαιρία για την προστασία και την αποκατάσταση οικοσυστηµάτων, ιδιαίτερα αυτών µε υψηλή σηµασία, µε δίκαιο και ισότιµο τρόπο για την επόµενη δεκαετία και µε στόχο το απώτερο µέλλον.
Στο περίπτερο της ΕΕ πραγµατοποιήθηκε ένα πλήρες πρόγραµµα εκδηλώσεων σχετικά µε µετασχηµατιστικές δράσεις για την υλοποίηση του Παγκόσµιου Πλαισίου για τη Βιοποικιλότητα.
Πριν από την COP16 της CBD, όλες οι χώρες έπρεπε να εκπονήσουν επικαιροποιηµένες εθνικές στρατηγικές και σχέδια δράσης για τη βιοποικιλότητα ή εθνικούς στόχους και εθνικά σχέδια χρηµατοδότησης για τη βιοποικιλότητα.
Οι επόµενες COP θα εξετάσουν αν ο σωρευτικός αντίκτυπος των εθνικών δράσεων είναι επαρκής για την επίτευξη των παγκόσµιων στόχων και σκοπών για το 2030 και το 2050.
