Οι τόνοι και τα πνεύματα χτες και σήμερα – Μια πρόταση

Κύριε διευθυντά,
ας θυμηθούμε τη συνέχεια χιλιετιών της μοναδικά πλούσιας και εννοιολογικής ελληνικής γλώσσας.
Προ ημερών έβλεπα στη δορυφορική ένα ντοκυμαντέρ του κινεζικού κρατικού καναλιού “CGTN documentary” που εκπέμπει στα αγγλικά. (Ψάξτε το όσοι έχετε δορυφορική, εντελώς άλλη ποιότητα, βαθιά ανθρωπιστική και δεμένη με τις καλύτερες παλιές και νεότερες παραδόσεις του κινεζικού λαού).
Με κατέπληξε για πολλοστή φορά ο απέραντος σεβασμός στις ρίζες του έθνους τους, τα αποφθέγματα σοφίας για το πώς χωρίς στέρεο δέσιμο με τις ρίζες του πολιτισμού του ο κάθε λαός δε μπορεί να απλώσει νέα κλαδιά και άνθη και καρπούς…
Αν και εφαρμόζει κρατικά ελεγχόμενο καπιταλισμό με απροσδιόριστο μακρινό χρονικά στρατηγικό στόχο το πέρασμα σε σοσιαλιστικό μετασχηματισμό μέσω της οικονομικής ευρωστίας (σαν την, πολύ πρόσκαιρη εκεί, περίοδο της “Νέας Οικονομικής Πολιτικής-ΝΕΠ” του 1922-26 περίπου στην ΕΣΣΔ) είναι τεράστια η ηθική και εν γένει ποιοτική διαφορά της κινεζικής τηλεοπτικής κουλτούρτας με τη βαρβαρότητα, κενότητα, υποκρισία, μεταμοντερνισμό και εθνοδιαλυτική “πολιτική ορθότητα” που αποπνέουν όλα τα διεθνή και εθνικά (σαν τα “ελληνικά”) κανάλια της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης!
Να λοιπόν μια (όχι η μοναδική) από τις βασικές αιτίες που η ως πριν λίγες δεκαετίες υπανάπτυκτη Κίνα έγινε ήδη η μόνη με λίαν θετικό και ισοζύγιο διεθνών συναλλαγών, χώρα που της χρωστούν δεν χρωστάει σε εμπόρους των λαών, η παγκόσμια πρώτη και αλματωδώς ισχυροποιούμενη ακόμα και μέσα στην παγκόσμια κρίση των λοκ ντάουν της κορωνοϋστερίας σήμερα, οικονομική δύναμη, πολύ σύντομα και τεχνολογικά και αμυντικά όπως ομολογούν ανησυχώντας έντονα όλοι οι οικονομικοί και γεωπολιτικοί αναλυτές των ΗΠΑ και ΕΕ…
Να γιατί ατενίζει με αισιοδοξία το αύριο το πανάρχαιο αυτό ιστορικό έθνος των 1.400 εκατομμυρίων πολιτών κατόρθωσε μετά από αιώνες αποικιοκρατικής υποδούλωσης και δεκάδες πνιγμένους στο αίμα των παιδιών της πολέμων κατά των εκάστοτε κατακτητών και εισβολέων (Άγγλων επί αιώνες, Ιαπώνων μετά που έκαναν γενοκτονία άνω των 20 εκατομμυρίων αμάχων εκεί για την οποία η δυτική ιστοριογραφία αισχρά σιωπά)…
Αυτά ως σημερινές μου σκέψεις με αφορμή την χτεσινή εκπομπή του CGTN documentary και τις ρίζες της Γλώσσας και του Πολιτισμού μας που αναλογίστηκα κοιτάζοντας τις παραπάνω λέξεις.
Οι αρχαίοι Έλληνες βέβαια, για να εξηγούμαστε, δεν έγραφαν με τόνους και πνεύματα! Έγραφαν μόνο με κεφαλαία-σκέτα.
Η “μικρογράμματος γραφή” με κεφαλαία μόνο τα αρχικά κ.λπ. εμφανίστηκε μετά τις κατακτήσεις του Μεγαλέξανδρου, όταν η Ελληνική έγινε παγκόσμια (όλου του τότε γνωστού κόσμου) γλώσσα.
Γιατί;
Επειδή οι Έλληνες είχαν προσωδιακή (δηλαδή μουσική) προφορά δηλαδή απέδιδαν ηχητικά διαφοροποιημένο κάθε φωνήεν κι αυτό φαινόταν από τη γραφή του. Το Η π.χ. το πρόφεραν σαν διπλό Ι, το Ω σαν διπλής διάρκειας Ο (γι’ αυτό λέγεται Ω-μέγα). Τα δίχρονα φωνήεντα τα πρόφεραν άλλοτε σαν μακράς διάρκειας (μακρά) άλλοτε σαν βραχείας διάρκειας (βραχέα).
Βλέποντας μια λέξη με κεφαλαία και μόνο οι Έλληνες αμέσως καταλάβαιναν από το είδος κάθε φωνήεντός της λοιπόν (μα και από τα συμφραζόμενα) τι εννοούσε.
Οι άλλοι λαοί όμως ελάχιστα και πολύ δύσκολα καταλάβαιναν αυτές τις διαφορές.
Για να είναι σαφή λοιπόν τα γραπτά τους προς αυτούς οι Έλληνες γραμματιστές επινόησαν τον 4ο μ.Χ. αιώνα τους τόνους και τα πνεύματα ως σημεία ερμηνείας του τέτοιου ή άλλου νοήματος κάθε λέξης.
Οι νεοέλληνες έχουμε χάσει εδώ και αιώνες δυστυχώς την παλιά μας προσωδιακή προφορά.
Γι’ αυτό, έχουν και οι τόνοι και πνεύματα την αξία τους για όσους θέλουν να ξέρουν σε βάθος και πλάτος την Ελληνική Γλώσσα.
Ο τρόπος που διδάσκονταν -χωρίς και καμιά εξήγηση στα σχολεία των παραπάνω αιτίων ύπαρξης των σημείων στίξης- τα κατέστησε αντιπαθή και σχετικά δύσκολα για τους μαθητές, γι’ αυτό μετά από γλωσσικές διαμάχες ενός και πλέον αιώνα καταργήθηκαν πριν λίγες δεκαετίες.
Δεν είμαι της άποψης πως πρέπει να επανέλθουν στην υποχρεωτική εκπαίδευση.
Όμως στο Λύκειο και μετά, όσοι επιθυμούν να σπουδάσουν ανθρωπιστικές επιστήμες ή παιδαγωγικά μα και όσοι προσανατολισμού θετικών επιστημών ενδιαφέρονται εγκυκλοπαιδικά, επιβάλλεται να μαθαίνουν και τα σημεία στίξης και την εννοιολογική τους αξία και την ετυμολογία των λέξεων απαλλαγμένη από αντιεπιστημονικά δόγματα ενός ασήμαντου Άγγλου γλωσσολόγου αρχικά, “αρείων” Γερμανών ρατσιστών μετά, οι οποίοι τα ανέσυραν από την ως τότε αφάνειά τους, περί “ινδοευρωπαϊκής-σανσκριτικής ρίζας” και οι εξίσου ανορθολογικές δογματικές αρλουμπολογίες περί “φοινικικού” “αλφαβήτου” ενώ οι Φοίνικες, όχι μόνο είναι ξεκάθαρα ελληνικό το ίδιο το όνομά τους, αλλά δεν είχαν καθόλου φωνήεντα στη γραφή τους ενώ το συμφωνογράμματό τους είναι πολύ μεταγενέστερο των διάφορων αρχαιοελληνικών αλφαβήτων όπως της Κύμης και μιμητικό των ελληνικών συμφώνων.
Αλλά αυτά (“ινδοευρωπαϊσμός” και “φοινικισμός”) είναι θέματα άλλων μελλοντικών δημοσιεύσεών μου.
Έχω γράψει και μιλήσει κατά καιρούς με βάση όχι εικασίες αλλά πλείστα όσα επιστημονικά στοιχεία κατάρριψης αυτών των αναχρονιστικών θεωριών – κατασκευασμάτων σκοπιμοτήτων, από μεγάλους Έλληνες και ξένους γλωσσολόγους, φιλόλογους κι ανθρωπολόγους.
Θα επανέλθω εν καιρώ.

Κώστας Σ. Ντουντουλάκης,
συντ. δάσκαλος,
πτυχ. πολιτικών επιστημών,
μελετητής – ερευνητής νεότερης ιστορίας και ελληνικής γλώσσας