“Savaşa Hayır” (Όχι στον πόλεμο), “Ateşkes” (Ανακωχή), “Tatlı hayat” (Γλυκιά ζωή) γράφουν τα… πανό, “bre moruklar” (βρε τρελόγεροι!) φέρεται να κραυγάζει -από το συννεφάκι της- η Λυσιστράτη και ο Πρόβουλος να την κοιτάζει με τα λιγοστά μαλλιά του σηκωμένα από την αγανάκτηση και το συννεφάκι του… άδειο (“δεν έχω λόγια…”).
Στα τουρκικά η ΕΙΡΗΝΗ γράφεται και “φωνάζεται” στα διεκδικητικά συνθήματα: “Barış”, οι κωμωδίες “Komedyalar” οι “Ιππείς “Sipahiler”, ε και η “Λυσιστράτη” – Lysistrata… κι ο Αριστοφάνης – Aristophanes.
Ο Αριστοφάνης σε… τουρκόφωνα κόμικς
Χρειάστηκε μόνο ένας μεταφραστής των κειμένων -αυτών, στα συννεφάκια- και η διάθεση των νέων ανθρώπων των σχετικά νεότευκτων ρωμαίικων εκδόσεων Istος (ο εκδοτικός οίκος ιδρύθηκε προ τριετίας από μια παρέα νέων Ελλήνων – Τούρκων και Ρωμιών, με στόχο την έκδοση στα ελληνικά, και τουρκικά αντίστοιχα, έργων της ελληνικής αλλά και τουρκικής γραμματείας).
Το βασικό υλικό προϋπήρχε. Από τη δεκαετία του ’80. Οι έντεκα του “Αριστοφάνους κωμωδίες σε κόμικς” έκαναν ρεκόρ πωλήσεων στην Ελλάδα, με 750.000 αντίτυπα. Το κόμικς ήταν μόδα της εποχής. Εισαγόμενη, όπως όλα, εκείνη και τη σημερινή εποχή. Ο συγγραφέας – εκπαιδευτικός Τάσος Αποστολίδης, όμως, και ο γελοιογράφος – σκιτσογράφος Γιώργος Ακοκαλίδης πήραν την εισαγόμενη μόδα του κόμικς, την ελληνοποίησαν, έγιναν οι πρωτοπόροι του είδους (δεν έκαναν σκίτσα και κείμενα για τη Μαφάλντα, τον Λούκι Λουκ, τον Αστερίξ, αλλά έκαναν σκίτσα και κείμενα και μέσω αυτών αφηγήθηκαν τις έντεκα σωζόμενες κωμωδίες του Αριστοφάνη).
Και τα έντεκα βιβλία μεταγράφηκαν και κυκλοφόρησαν και στα αγγλικά, τα γαλλικά, τα γερμανικά. Ε, τώρα ήρθε και η ώρα των… τουρκικών.
Ήδη, εκδόθηκαν και κυκλοφορούν στην Τουρκία (από τον περασμένο Νοέμβριο) η “Ειρήνη” και η “Λυσιστράτη”, ενώ από την ίδια σειρά (“komikosmos”) του Istos, αναμένεται, τον επόμενο μήνα, η έκδοση των “Ιππέων” (Sipahiler).
Τη μετάφραση ανέλαβε ο Berivan Bazencir.
Και οι δυο εκδόσεις είναι 56 σελίδων η καθεμιά, και διαστάσεων 21Χ28 εκατοστών (με τον ίδιο ακριβώς αριθμό σελίδων, διαστάσεων και εικονογράφηση εξωφύλλου κυκλοφορούν και στα ελληνικά).
“Η σειρά ‘Οι κωμωδίες του Αριστοφάνη σε κόμικς’ εκδίδεται στην Ελλάδα συνεχώς εδώ και τριάντα χρόνια και αποτελεί την πρώτη σε κυκλοφορία σειρά κόμικς στη χώρα, έχοντας κερδίσει το αναγνωστικό κοινό, χάρη στο καθημερινό λεξιλόγιο, το χιούμορ και τα έξυπνα σκίτσα της. Αποτελείται συνολικά από έντεκα κωμωδίες (Αχαρνείς, Ιππείς, Νεφέλες, Σφήκες, Ειρήνη, Όρνιθες, Λυσιστράτη, Θεσμοφοριάζουσες, Βάτραχοι, Εκκλησιάζουσες, Πλούτος) που επανακυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ το 2006 και το 2007, με καινούργια επεξεργασία εικόνων από τον Γιώργο Ακοκαλίδη και κειμένων από τον Τάσο Αποστολίδη”, αναφέρει το “Μεταίχμιο” στην “περήφανη” για την…επέκταση του έργου του και στη γειτονική Τουρκία ανακοίνωσή του.
Τα συγκεκριμένα κόμικς σχολιάζουν, παρεμβαίνουν, αντιπαραθέτουν, ώστε ο αναγνώστης, πέρα από την υπόθεση της κωμωδίας, να σχηματίζει μια γενικότερη και πιο ολοκληρωμένη εικόνα του περιβάλλοντος χώρου της Αθήνας του Περικλή, “αγγίζοντας” την κοινωνικοπολιτική κατάσταση της εποχής, όπως και τα προβλήματα των ανθρώπων της. Η σειρά έχει μεταφραστεί στην αγγλική, γαλλική και γερμανική γλώσσα, έχει αποσπάσει διεθνή τιμητική διάκριση, αποτέλεσε θέμα διδακτορικών διατριβών, ενώ αποσπάσματα ανθολογούνται στα σχολικά βιβλία.
Θεσσαλονικείς και οι δύο δημιουργοί των Αριστοφάνειων έργων σε κόμικς: Γιώργος Ακοκαλίδης- εικόνες και Τάσος Αποστολίδης- κείμενα. Οι ίδιοι προτιμούν να χαρακτηρίζουν την επιτυχημένη συνεργασία και το αποτέλεσμα της ως “εικονογράφηση”. Εκπαιδευτικός (με σπουδές μαθηματικών) χρονογράφος και κειμενογράφος σε εκδοτικές δραστηριότητες αργότερα, ο Τάσος Αποστολίδης, πολιτικός γελοιογράφος σε εφημερίδες της Θεσσαλονίκης, γραφίστας και εικονογράφος σειράς εκδόσεων ο Γιώργος Ακοκαλίδης. Μετά την πρώτη συνεργασία τους στην εικονογράφηση των 11 κωμωδιών του Αριστοφάνη, στις αρχές της δεκαετίας του ’80, επανα…πρωτοπόρησαν προ τριετίας σχεδόν, όταν παρουσίασαν, σε έξι συνέχειες (συνολικά 246 σελίδες, στις οποίες υπάρχουν 1.200 εικόνες και περίπου 1.500 συννεφάκια με διαλόγους) – οι 24 ραψωδίες της “Οδύσσειας”. Κάθε βιβλίο εμπεριέχει εικονο-γραφημένες τέσσερις ραψωδίες της “Οδύσσειας” – όλα μαζί και τις 24 του ομηρικού έπους.
Ο Πολίτικος εκδοτικός οίκος Istos ιδρύθηκε το 2011, με πρωτοβουλία των μελών της Ρωμαίικης κοινότητας της Κωνσταντινούπολης και θέτει ως βασικό του στόχο την προώθηση έργων σχετικών με την πολίτικη ιστορία, τον πολιτισμό και τον σύγχρονο αστικό βίο.
Όπως αναφέρεται στο επίσημο site του, “αναβιώνοντας μια πλούσια, εγχώρια, εκδοτική παράδοση, ύστερα από διακοπή μισού περίπου αιώνα, ο ‘Ιστός’ φιλοδοξεί να αντικαταστήσει το υπάρχον ‘πνεύμα νοσταλγίας’ για τους Ρωμιούς με μια ουσιαστική και σύγχρονη πολιτιστική παραγωγή”.
