«Ο ύπνος θρέφει τα παιδιά και το μυαλό τους» νέο γνωμικό της εποχής μας
Ερευνες σε όλο τον κόσμο επιβεβαιώνουν το παλιό γνωμικό «Ο ύπνος θρέφει τα παιδιά…» και χτυπάνε καμπανάκια για την αφύπνιση μας!
Τι συμβαίνει όταν τα παιδιά χάνουν ώρες απαραίτητου ύπνου σε καθημερινή βάση;
Την απάντηση την βρίσκετε στις επιδόσεις τους στα μαθήματα.
Στον αντίποδα, έρευνες επικυρώνουν τα οφέλη των μαθητών που κοιμούνται λίγο παραπάνω από την πλειοψηφία των συμμαθητών τους.
Στο σημερινό σημείωμα παρουσιάζω τα αποτελέσματα μιας έρευνας που κάναμε στα Χανιά τον χειμώνα 2018-19. Ρωτήσαμε 139 Χανιωτάκια ηλικίας 10-15 ετών για τις ώρες του ύπνου τους τις καθημερινές και τις συγκρίναμε με τις βαθμολογίες τους.
Ερευνες στο εξωτερικό
Αρκετές έρευνες σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού δείχνουν την θετική επίδραση του ύπνου στη μάθηση. Ενδεικτικά παραθέτω μερικές:
✓Τα παιδιά που πέφτουν για ύπνο την ίδια ώρα κάθε μέρα, έχουν μεγαλύτερη διαύγεια και γίνονται πιο έξυπνα. Ο κατάλληλος χρόνος ύπνου για κάθε παιδί, σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Ύπνου στη Μεγάλη Βρετανία, είναι:
5 έως 10 ετών 10 με 11 ώρες την ημέρα
Εφηβοι 8,5 έως 9,25 ώρες την ημέρα
(Journal of Epidemiology and Community Health).
✓Τα παιδιά της Στ’ Δημοτικού που παίρνουν έναν μεσημεριανό υπνάκο 30-60 λεπτών, τρεις φορές την εβδομάδα, εμφανίζουν καλύτερη διάθεση, ανώτερη ακαδημαϊκή επίδοση και μειωμένα προβλήματα συμπεριφοράς και βελτιώνουν τις επιδόσεις τους στο σχολείο κατά 7,6% (University of Pennsylvania, University of California at Irwin, Sleep magazine).
✓ Στην Κίνα που τα παιδιά κοιμούνται το μεσημέρι (China Jintan Cohort Study, 2004) τα αποτελέσματα στις επιδόσεις τους είναι θετικά. Ερευνητές δήλωσαν ότι «Εφόσον τα αποτελέσματα είναι τόσο θετικά, καλό είναι να αυξηθεί η ανάπαυση τους εντός της ημέρας».
✓Σε 2 άλλες έρευνες (περιοδικό Science 10 Οκτώβριου 2019) τονίζεται ότι η απουσία «ύπνου προκαλεί την παύση παραγωγής πρωτεϊνών που είναι απαραίτητες για την λειτουργία του εγκέφαλου».
Η 1η έρευνα (Institute of Pharmacology-Toxicology University of Zurich) έδειξε ότι την στιγμή που νυσταγμένοι πέφτουμε να κοιμηθούμε αρχίζει η παραγωγή αυτών των πρωτεϊνών η οποία σταματά λίγο πριν ξυπνήσουμε.
Η 2η έρευνα (Ludwig Maximilian University of Munich & Max Planck Institute of Biochemistry) επιβεβαίωσε την θετική επίδραση του ύπνου στη λειτουργία των συνάψεων.
Τέλος, ερευνητές συμφωνούν ότι ο ύπνος επηρεάζει τη διαδικασία παγίωσης της μνήμης (δηλαδή των πληροφοριών που αποκτήσαμε την προηγούμενη μέρα).
Πώς κοιμούνται τα Χανιωτάκια
Στην έρευνα μας που έγινε τον χειμώνα 2018-19 από το “Ινστιτούτο Μάθησης” απάντησαν 91 παιδιά ηλικίας 10-12 ετών και 48 παιδιά ηλικίας 13-15 ετών.
Τα παιδιά κατοικούσαν σε πολλές περιοχές του Δήμου Χανίων και παρακολουθούσαν μαθήματα Αγγλικής γλώσσας στην ΠΟΛΥΓΝΩΣΗ.
Τα ευρήματα μας δείχνουν ότι τα παιδιά 10-12 ετών που κοιμούνται περισσότερο από 8.5 ώρες κάθε βράδυ –τις καθημερινές- (ποσοστό 60,4%) πετυχαίνουν αποδόσεις στην Αγγλική γλώσσα που ξεπερνούν το 80%. Περισσότερο φαίνεται ότι κοιμούνται τα κορίτσια μας αφού από τα 48 που έλαβαν μέρος στην έρευνα τα 36 (ποσοστό 75%, δηλαδή τα 3 στα 4) κοιμούνται περισσότερο από 8.5 ώρες.
Από τα 43 συνολικά αγόρια τα 28 (ποσοστό 65%, δηλαδή 2 στα 3) κοιμούνται περισσότερο από 8.5 ώρες.
Τα ευρήματα μας δείχνουν ότι η μειοψηφία των εφήβων 13-15 ετών που κοιμούνται περισσότερο από 8.5 ώρες κάθε βράδυ -τις καθημερινές- (ποσοστό 14.58% ) πετυχαίνουν αποδόσεις στην Αγγλική γλώσσα που ξεπερνούν το 80%.
Απεναντίας η πλειοψηφία των εφήβων, (ποσοστό 72,91%), που κοιμάται λιγότερο από 8.5 ώρες έχει επιδόσεις κάτω του 80%.
Δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές ανάμεσα σε αγόρια και κορίτσια σχετικά με την διάρκεια του ύπνου τους. Μια μικρή μειοψηφία 6 από τα 30 αγόρια (20%) και 3 από τα 18 κορίτσια (17%) κοιμούνται περισσότερο από 8.5 ώρες.
Συμπερασματικά
Είναι φανερό ότι τα καμπανάκια αφύπνισης των διεθνών ερευνών αφορούν και τις συνήθειες ύπνου των Χανιωτών μαθητών. Συγκεκριμένα:
✓Τα Χανιωτάκια που κοιμούνται σύμφωνα με τις προτάσεις των ειδικών πετυχαίνουν υψηλότερες επιδόσεις.
✓Οι μικρές Χανιωτοπούλες -κάτω των 12 ετών- κοιμούνται περισσότερο από τα αγόρια. Όμως, αυτή η διάκριση εξαφανίζεται στην εφηβεία.
✓Τα ευρήματα μας καλύπτουν παιδιά και εφήβους από σχεδόν όλες τις περιοχές του Δήμου Χανίων.
✓Χωρίς να είναι μέρος της έρευνας, μας δημιουργήθηκε η αίσθηση ότι τα Χανιωτάκια δεν κοιμούνται το μεσημέρι, μια συνήθεια ωφέλιμη για την παγίωση της νέας ύλης.
✓Το μήνυμα είναι ότι οι υπναράδες μας μαθαίνουν εύκολα.
*Πτυχ.Ψυχολογίας-Ανάπτυξης Παιδιού, Master Εκπαίδευσης στην Δια Βίου Μάθηση, συγγραφέας ‘Μαθαίνω εύκολα’, ‘Θυμάμαι εύκολα’. • Επικοινωνία polygnosi@otenet.gr • facebook polygnosi
Τα βιβλία του “Μαθαίνω εύκολα”, “Θυμάμαι εύκολα”, “Γνωστική ανάπτυξη” διατίθενται από τα βιβλιοπωλεία ΚΥΒΟΣ και LIBRAIRIE.
