Η ΟΑΚ ανταποκρίθηκε εμπράκτως στην προτροπή του Οικουμενικού Πατριαρχείου, όπως κάθε άνθρωπος εργαστεί υπέρ της προστασίας της Θείας Δημιουργίας, αναπτύσσοντας καινοτόμες περιβαλλοντικές δράσεις και εορτάζοντας την Παγκόσμια Ημέρα του Περιβάλλοντος, όχι μόνο την 5η Ιουνίου, αλλά κάθε ημέρα του έτους.
Το Ίδρυμα και μέσω του Παραρτήματός του, του Ινστιτούτου Θεολογίας και Οικολογίας (ΙΘΟ), αναπτύσσει τη δραστηριότητά του, με σημείο αναφοράς την αειφορία, με ολιστική προσέγγιση. Το ΙΘΟ αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες επιστημονικών δράσεων και προσέλκυσης καινοτόμων προγραμμάτων του Ερευνητικού Κέντρου της ΟΑΚ.
Το Μουσείο Κρητικών Βοτάνων της ΟΑΚ – Herbarium Jacques Zaffran διαθέτει περίπου 6.000 κρητικά βότανα, τα οποία συλλέγει συστηματικά από το 1964 ο Γάλλος Καθηγητής Βοτανικής Ζακ Ζαφράν, ο οποίος σταδιοδρόμησε στο Πανεπιστήμιο της Μασσαλίας.
Σκοπός του Μουσείου είναι η ενημέρωση για τον πλούτο της κρητικής χλωρίδας, καθώς και η ανάδειξη της ευθύνης των πολιτών για την προστασία των απειλούμενων ενδημικών ειδών.
H ΟΑΚ ανέλαβε την πρωτοβουλία να εγκαταστήσει στις οροφές των κτηρίων της, φωτοβολταϊκά συστήματα 50kWp. Η εφαρμογή αυτή ήπιων μορφών ενέργειας, η οποία αξιοποιεί τον ενεργειακό συμψηφισμό στη μέση τάση, ήταν η πρώτη, αυτού του τύπου, που αδειοδοτήθηκε στην Κρήτη, επιτυγχάνοντας σε ετήσια βάση μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) πάνω από 40 τόνους, αποτελώντας πρότυπο πιλοτικό σταθμό για όλους τους Κρητικούς.
Η ΟΑΚ, ως Συνεδριακό Κέντρο με εμπειρία 53 συναπτών ετών, οργανώνει Συνέδρια σε συνεργασία με Ιδρύματα της Κρήτης, της Ελλάδας, αλλά και του εξωτερικού. Όσον αφορά στα ζητήματα των Ενεργειακών Κοινοτήτων (ΕΚΟΙΝ), η ΟΑΚ άρχισε ήδη από το 2014 σχετική συζήτηση με τους τοπικούς φορείς, με σκοπό την ενημέρωση και τη διαμόρφωση καταλλήλων ερεθισμάτων για τη δημιουργία ΕΚΟΙΝ, αποσκοπώντας στον εποικοδομητικό διάλογο, ώστε οι ίδιοι οι κάτοικοι της Μεγαλονήσου να αποφασίζουν και να καρπώνονται άμεσα τα οφέλη που προκύπτουν από τις περιβαλλοντικές δραστηριότητες.
Παράλληλα, η ΟΑΚ και το ΙΘΟ οργανώνουν επιστημονικά Συνέδρια υψηλού κύρους, με θέμα την εξοικονόμηση ενέργειας και πόρων, τις καινοτόμες καλλιέργειες, τη διάδοση παραδοσιακών ποικιλιών, την προστασία των δασικών εκτάσεων, τα αυτόνομα ενεργειακά νησιά -με παραδείγματα από την Ευρώπη- την κυκλική οικονομία, τη βιώσιμη κινητικότητα, την ενεργειακή φτώχεια, την ενεργειακή μετάβαση και την ενεργειακή Δημοκρατία.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην κλιματική κρίση, καθώς και στους τρόπους άμβλυνσης του φαινομένου αυτού, τόσο μέσω Επιστημονικών Συνεδρίων, αλλά και σχετικής αρθρογραφίας.
To ΙΘΟ δίδει ιδιαίτερη βαρύτητα σε θέματα εκπαίδευσης της νέας γενιάς, υλοποιώντας εκπαιδευτικά προγράμματα και υποστηρίζοντας δράσεις, ακόμα και διαδικτυακά, όπως το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Erasmus+ του Λυκείου Κολυμβαρίου «Catch the European Sun», όπου οι μαθητές ασχολούνται με την κατασκευή-συναρμολόγηση ηλιακού ρολογιού με χρήση φωτοβολταϊκών κυττάρων και συστήματος αποθήκευσης ενέργειας. Παράλληλα, η ΟΑΚ, υποστηρίζει εργασίες φοιτητών του Πολυτεχνείου Κρήτης, που πραγματοποιούνται στις εγκαταστάσεις της, με ενδεικτικές τις παρακάτω περιπτώσεις (σημειωτέον ότι οι πιο πρόσφατες εργασίες πραγματοποιήθηκαν με τηλεκπαίδευση, τηρώντας τα σχετικά υγειονομικά πρωτόκολλα):
• Αναστασία Σούκουλη, «Μετατροπή Συνεδριακού Κέντρου σε Κτίριο Σχεδόν Μηδενικής Ενεργειακής Κατανάλωσης στα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας», Διπλωματική Εργασία (Επιβλέπων: Επικ. Καθ. Γ. Αραμπατζής), Σχολή Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης, Πολυτεχνείο Κρήτης, 2021.
• Δήμητρα Μπερτάκη, «Ανάλυση άγνωστου Αρχιτεκτονικού παραδείγματος: Η Ορθόδοξος Ακαδημία Κρήτης – Το πρώτο κτίριο», Εργασία στα πλαίσια του μαθήματος: “Ιστορία και Θεωρία του Πολιτισμού Ι”, Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πολυτεχνείο Κρήτης, 2021.
• Μιχαήλ Ξεπαπαδάκης, «Σχεδιασμός ενεργειακά αυτόνομης νεανικής κατασκήνωσης με χρήση αποκεντρωμένων υβριδικών ενεργειακών συστημάτων», Διπλωματική Εργασία (Επιβλέπων: Επικ. Καθ. Γ. Αραμπατζής), Σχολή Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης, Πολυτεχνείο Κρήτης, 2020.
• Αθανάσιος-Ευάγγελος Γκιόκας, «Σχεδιασμός υβριδικού συστήματος παραγωγής ισχύος για την ενεργειακή αυτονομία κτιριακού συγκροτήματος», Διπλωματική Εργασία (Επιβλέπων: Επικ. Καθ. Γ. Αραμπατζής), Σχολή Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης, Πολυτεχνείο Κρήτης, 2019.
Γενικά, η εξοικονόμηση πόρων και ενέργειας, η μείωση της χρήσης πλαστικών, όπως και η ανακύκλωση, ανήκουν αναμφίβολα στις προτεραιότητες της ΟΑΚ.
Απώτερος στόχος είναι η επίτευξη του καλύτερου δυνατού αποτελέσματος, περιορίζοντας το αποτύπωμα άνθρακα.
Επίσης, έχοντας ως βάση τις αρχές της βιολογικής καλλιέργειας, η Ακαδημία διατηρεί στις εγκαταστάσεις της κήπους με βότανα και οπωροκηπευτικά, τα οποία χρησιμοποιεί στη δημιουργία κρητικών παραδοσιακών εδεσμάτων, προς τους φιλοξενούμενούς της.
Η επόμενη περιβαλλοντική συνεδριακή δράση της ΟΑΚ, η οποία θα είναι διεθνούς εμβέλειας, σχεδιάζεται να πραγματοποιηθεί διαδικτυακά, τη Δευτέρα 28 Ιουνίου 2021 στις 18:30, με θέμα: «Το Ηθικό μας Καθήκον έναντι της Κλιματικής Κρίσης -Κοινωνία, Εκκλησία και Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία – Διαμορφώνοντας ένα Ολιστικό Σχέδιο».
Καλεσμένοι είναι: α) ο Ευρωβουλευτής Sven Giegold, β) ο Σύμβουλος του Οικουμενικού Πατριαρχείου σε θέματα περιβάλλοντος, πατέρας Δρ Ιωάννης Χρυσαυγής, γ) ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Ενεργειακών Κοινοτήτων Πολιτών Dirk Vansintjan και δ) η υπεύθυνη πολιτικής της WWF Ελλάδας, κυρία Θεοδότα Νάντσου. Η εκδήλωση θα μεταδοθεί ζωντανά από το κανάλι της ΟΑΚ στο YouTube. Τις επόμενες ημέρες θα ανακοινωθούν περισσότερες λεπτομέρειες.
