Η οικολογική Πρωτοβουλία Χανίων εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία προτάσσει το αίτημα για ένταξη της περιοχής του Σταυρού Ακρωτηρίου στο δίκτυο NATURA 2000, λόγω των ανεξέλεγκτων παρεμβάσεων στην περιοχή όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, μιας περιοχής με πλούσιο περιβάλλον και σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους. Τέλος, απευθύνει έκκληση στις αρμόδιες υπηρεσίες «να φροντίσουν ώστε να σημανθούν οι αρχαιολογικοί χώροι στον Σταυρό, να τοποθετηθούν ενημερωτικές πινακίδες και οι χώροι αυτοί να τύχουν στοιχειώδους προστασίας».
Ακολουθεί αναλυτικά η ανακοίνωση της Πρωτοβουλίας:
«Στο Ακρωτήρι Χανίων στην περιοχή του Σταυρού βρίσκεται το επιβλητικό βουνό και ο γραφικός κολπίσκος γνωστός και ως «παραλία του Ζορμπά», λόγω της ταινίας του Μ. Κακογιάννη που γυρίστηκε εκεί τη δεκαετία του 60. Η περιοχή του Σταυρού έχει χαρακτηριστεί το 1973 ως τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, το οποίο χρήζει ειδικής κρατικής προστασίας (ΦΕΚ 1242/Β/1973). Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες -πέρα από την άναρχη δόμηση- έχουν γίνει ανεξέλεγκτες παρεμβάσεις κυρίως στον αιγιαλό και στις παραλίες της περιοχής.
Η βόρεια και ανατολική περιοχή του Ακρωτηρίου, περιλαμβανομένου του βουνού είχαν προταθεί για ένταξη στο δίκτυο Natura 2000 τη δεκαετία του ‘90 (GR4340009), κάτι το οποίο δεν συνέβη. Και αυτό παρόλο που η λοφώδης περιοχή της οροσειράς είναι πλούσια σε χλωρίδα, πολλά είδη της οποίας είναι ενδημικά και πολλά εξ αυτών είναι σπάνια και τρωτά. Τo Ακρωτήρι έχει επίσης μία πολύ ευνοϊκή γεωγραφική θέση για τα αποδημητικά πουλιά, καθώς βρίσκεται πάνω σε ένα από τα κύρια μεταναστευτικά μονοπάτια της Ελλάδας, ενώ διαθέτει τις κατάλληλες συνθήκες φωλιάσματος για ορισμένα είδη αρπακτικών. Επίσης υπάρχει μεγάλος αριθμός χερσαίων και θαλάσσιων σπηλαίων με ενδημικά είδη ασπόνδυλων, μερικά εκ των οποίων με παλαιοντολογικό ενδιαφέρον. Σε παραλίες της περιοχής του Σταυρού όπως π.χ στην Παχιά Άμμο εδώ και δεκαετίες γεννούν θαλάσσιες χελώνες, κάτι το οποίο έχει αρχίσει πλέον να καταγράφεται συστηματικά. Η έκταση αιγιαλού και παραλίας 12 στρεμμάτων που βρίσκεται δίπλα στην κεντρική παραλία του Σταυρού, συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο μικρών νησιωτικών υγροτόπων και τμήμα του υγροτόπου προστατεύεται από το Προεδρικό Διάταγμα (ΦΕΚ 229/Α.Α.Π/19.06.12). Ο ορεινός όγκος της περιοχής του Σταυρού συμπεριλαμβάνεται στο καταφύγιο άγριας ζωής του Ακρωτηρίου συνολικής έκτασης 13.250 στρεμμάτων. Μαζί με άλλες δύο προτεινόμενες περιοχές στην Ελλάδα, η βόρεια και ανατολική περιοχή του Ακρωτηρίου στην οποία βρίσκεται ο Σταυρός, είχε απορριφτεί χωρίς αιτιολόγηση από την ένταξη στο Δίκτυο Natura, για λόγους οι οποίοι δεν έγιναν γνωστοί στους πολίτες.
Στην περιοχή του Σταυρού συναντά κανείς σημαντικούς αρχαιολογικούς και ιστορικούς χώρους, οι οποίοι έχουν κηρυχθεί και οριοθετηθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού (ΦΕΚ 103 ΑΑΠ/15.05.2017, ΦΕΚ 124/ΑΑΠ/09.06.2017) και εντός των οποίων βρίσκονται το σπήλαιο (του) Λερά πάνω από την κεντρική παραλία, το οποίο έχει χρησιμοποιηθεί αδιάλειπτα από τη νεολιθική περίοδο μέχρι και τα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης, αλλά και το σπήλαιο Νερόσπηλιος, στο οποίο έχουν βρεθεί αρχαιολογικά ευρήματα διαφόρων περιόδων, από τα οποία ξεχωρίζουν εκείνα των μινωικών χρόνων. Λίγα μέτρα από την κεντρική παραλία του Σταυρού βρίσκεται το αρχαίο λατομείο αιολιανίτη, το οποίο έχει χρησιμοποιηθεί για την ανέγερση των τειχών και των κτιρίων της ενετικής πόλης των Χανίων, αλλά πιθανότατα και παλαιότερα κατά τις οικοδομικές φάσεις της Κυδωνίας. Το πέτρωμα αυτό σχηματίστηκε από αποθέσεις άμμου που έφερε ο άνεμος και οστρέων, εκατομμυρίων ετών. Ο χώρος πρόσφατα υπέστη βανδαλισμούς.
Σύμφωνα με το άρθρο 24 του Συντάγματος η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός. Ζητάμε να συνταχθεί εκ νέου φάκελος συγκεκριμένα για την περιοχή του Σταυρού και να λάβει ξανά καθεστώς υποψηφίας προς ένταξη περιοχής στο Δίκτυο Natura 2000. Επίσης να τεθούν σε ισχύ οι σχετικές νομοθεσίες για την προστασία του τοπίου και της βιοποικιλότητας όπως επίσης και της προστασίας νεότερων αρχαιολογικών μνημείων. Ζητάμε επίσης να ανακηρυχθεί το βουνό του Σταυρού προστατευόμενο μνημείο φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς και να ληφθούν υπόψη οι αισθητικοί και περιβαλλοντικοί λόγοι, αλλά και ο ρόλος του βουνού ως τοπόσημο στην τουριστική προβολή του Νομού Χανίων και ολόκληρης της Κρήτης.
Κάνουμε τέλος έκκληση στις αρμόδιες υπηρεσίες να φροντίσουν ώστε να σημανθούν οι αρχαιολογικοί χώροι στον Σταυρό, να τοποθετηθούν ενημερωτικές πινακίδες και οι χώροι αυτοί να τύχουν στοιχειώδους προστασίας».
