» Μεταξύ αυτών και τα Τρίκαλα
» Πώς θα µπορούσαν να ενταχθούν και άλλες ελληνικές πόλεις στα προγράµµατα
και να συµµετάσχουν στο δίκτυο που έχει πολλά προνόµια
Η κλιµατική αλλαγή έχει σαφέστατα επιφέρει ραγδαίες αλλαγές στο κλίµα και το περιβάλλον, αλλά και την ποιότητα ζωής µέσα στις πόλεις.
Η κατάσταση αυτή έχει ήδη ενεργοποιήσει εδώ και πολύ καιρό την ΕΕ στην προσπάθειά της να µετριάσει το πρόβληµα αλλά κυρίως να αναστρέψει προς το καλύτερο το ήδη επιβαρυµένο κλίµα.
Η ζωή στις πόλεις είναι ακόµη πιο επιβαρυµένη σε τέτοιο σηµείο όπου καθίσταται φαινοµενικά δύσκολο εγχείρηµα η όποια προσπάθεια αντιστροφής των αρνητικών δεδοµένων.
Εντούτοις καταβάλλονται σηµαντικές προσπάθειες και µε την συµβολή των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) τα πράγµατα δείχνουν να βελτιώνονται.
Ποιες είναι όµως οι ευκαιρίες στήριξης των πόλεων που θα επιλέξουν να είναι µη ρυπογόνες και φιλικές προς το περιβάλλον;
Πως θα µπορούσαν να αποκτήσουν πρόσβαση σε χρηµατοδοτικά εργαλεία ενίσχυσης στον αγώνα κατά της κλιµατικής αλλαγής;
Οι πόλεις αντιπροσωπεύουν πάνω από το 70 % των παγκόσµιων εκποµπών CO2 και καταναλώνουν πάνω από το 65 % της παγκόσµιας ενέργειας, µας ενηµερώνει η Κοµισιόν.
Η αστική δράση είναι ζωτικής σηµασίας για τον µετριασµό της κλιµατικής αλλαγής και µπορεί να συµβάλει σηµαντικά στην επιτάχυνση των προσπαθειών για την επίτευξη της νοµικά δεσµευτικής δέσµευσης για την επίτευξη κλιµατικής ουδετερότητας στο σύνολο της ΕΕ έως το 2050, καθώς και στον στόχο της ΕΕ για µείωση των εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου κατά 55 % έως το 2030 και, γενικότερα, υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συµφωνίας.
Κλιµατική ουδετερότητα και ασφάλεια
Η αποστολή «Πόλεις» της ΕΕ έχει ως στόχο να βοηθήσει τις ευρωπαϊκές πόλεις να γίνουν κλιµατικά ουδέτερες, προσφέροντας καθαρότερο αέρα, ασφαλέστερες µεταφορές και λιγότερη συµφόρηση και θόρυβο στους πολίτες τους.
Τον Απρίλιο του 2022 επιλέχθηκαν για να συµµετάσχουν στην αποστολή 100 πόλεις στην ΕΕ και 12 πόλεις σε χώρες συνδεδεµένες µε το πρόγραµµα «Ορίζων Ευρώπη», το πρόγραµµα έρευνας και καινοτοµίας της ΕΕ.
Τις καθιστά κόµβους πειραµατισµού και καινοτοµίας που θα επιτρέψουν σε όλες τις ευρωπαϊκές πόλεις να ακολουθήσουν το παράδειγµά τους έως το 2050.
Η Επιτροπή δηµιούργησε λοιπόν έναν νέο Κόµβο Κλιµατικής Πόλεως, έναν διεθνή χρηµατοδοτικό πόρο για την περαιτέρω στήριξη των πόλεων που συµµετέχουν στην αποστολή της ΕΕ για τις κλιµατικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις.
Ήδη το σήµα αποστολής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για κλιµατικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις απονεµήθηκε σε 20 πόλεις.
Πρόκειται για µία από τις αποστολές της ΕΕ στο πλαίσιο του προγράµµατος έρευνας και καινοτοµίας της ΕΕ «Ορίζων Ευρώπη».
Ποιες πόλεις θεωρούνται έξυπνες και κλιµατικά ουδέτερες
Οι 20 πόλεις που έλαβαν το σήµα είναι οι εξής:
Τρίκαλα (Ελλάδα), Άαχεν, Μίνστερ (Γερµανία), Μίσκολτς (Ουγγαρία), Εϊλάτ (Ισραήλ), Μπολόνια, Μπέργκαµο, Μιλάνο, Πράτο, Τορίνο (Ιταλία), Λιεπάγια (Λετονία), Χάγη (Κάτω Χώρες), Πόρτο (Πορτογαλία), 2ο ∆ιαµέρισµα Βουκουρεστίου, Σουτσεάβα (Ρουµανία), Λιουµπλιάνα, Κράν (Σλοβενία), Γκέτεµπορκ, Γέβλε, Ουµέα (Σουηδία).
Οι πόλεις αυτές µπορούν:
Να έχουν πρόσβαση σε χρηµατοοικονοµικές συµβουλές σε συνεργασία µε συµβουλευτικές υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ)·
Να διαρθρώνουν τις χρηµατοδοτικές τους ανάγκες ώστε να κατανοούν διάφορους τρόπους χρηµατοδότησης των έργων, συµπεριλαµβανοµένης της συγκέντρωσης των έργων· και
Να εισάγουν έργα σε ευρύ φάσµα παρόχων κεφαλαίων, συµπεριλαµβανοµένων δανειστών και επενδυτών από τον δηµόσιο και τον ιδιωτικό τοµέα (όπως φιλανθρωπικό και εταιρικό κεφάλαιο, καθώς και καινοτόµος χρηµατοδότηση, όπως η συµµετοχική χρηµατοδότηση και τα οµόλογα που συνδέονται µε τη βιωσιµότητα), και στήριξη της διαδικασίας για τη ρύθµιση του κλεισίµατος.
Συµπληρωµατικά προς τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), ο κόµβος Κλιµατικής Πόλης δηµιουργήθηκε µε την υποστήριξη τόσο της αποστολής της ΕΕ για κλιµατικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις όσο και της αποστολής της ΕΕ για την προσαρµογή στην κλιµατική αλλαγή.
Ιδιαίτερη έµφαση δίδεται στη συνεργασία µε ιδιωτικά κεφάλαια. Για τις πόλεις που έχουν υπογράψει τον Χάρτη της αποστολής για την προσαρµογή στην κλιµατική αλλαγή και έχουν λάβει το σήµα αποστολής της ΕΕ για τις πόλεις, οι υπηρεσίες καλύπτουν τόσο τα έργα µετριασµού όσο και τα έργα προσαρµογής, ακολουθώντας µια ολιστική προσέγγιση για την αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής.
Τον κόµβο διαχειρίζεται η πλατφόρµα υλοποίησης της αποστολής «Πόλεις» της Επιτροπής, την οποία διαχειρίζεται επί του παρόντος το έργο NetZeroCities.
Η Κοµισιόν ανακοίνωσε τη δηµιουργία της στη διάσκεψη της αποστολής για τις πόλεις το 2024 που πραγµατοποιήθηκε στη Βαλένθια στις 25 και 26 Ιουνίου.
Επιπλέον, η ΕΤΕπ έχει δεσµεύσει δανειοδοτικό κονδύλιο ύψους 2 δισ. EUR που προορίζεται για πόλεις µε το σήµα αποστολής για τις πόλεις, προκειµένου να στηρίξει τα σχέδιά τους για επενδύσεις στην ενέργεια, τα αποδοτικά κτίρια, τα συστήµατα τηλεθέρµανσης, τις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας, τη βιώσιµη κινητικότητα, την αστική ανανέωση και ανάπλαση, τις υποδοµές ύδρευσης και τις κοινωνικές υποδοµές. Ενισχύει τη στήριξη της ΕΤΕπ σε πόλεις που φέρουν σήµα και προσθέτει µια ειδική χρηµατοδοτική διευκόλυνση στις συµβουλευτικές υπηρεσίες.
Ποια είναι τα επόµενα βήµατα
Μέχρι στιγµής, σε 33 πόλεις έχει απονεµηθεί το σήµα της αποστολής της ΕΕ για κλιµατικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις: 10 τον Οκτώβριο του 2023 και 23 τον Μάρτιο του 2024.
Το σήµα αποτελεί σηµαντικό ορόσηµο στο έργο των πόλεων. Οι πόλεις δηµιουργούν από κοινού τις συµβάσεις πόλης για το κλίµα µε τοπικούς ενδιαφερόµενους φορείς, συµπεριλαµβανοµένου του ιδιωτικού τοµέα και των πολιτών.
Από τα 33 επενδυτικά σχέδια που έχουν υποβληθεί µέχρι στιγµής, περίπου 114.1 δισ. EUR έχουν εγγραφεί στον προϋπολογισµό για δράσεις για το κλίµα — κατά µέσο όρο 3.6 δισ. EUR ανά πόλη.
Επί του παρόντος, η Επιτροπή επανεξετάζει άλλες 23 συµβάσεις πόλης για το κλίµα.
Τέλος αξίζει να σηµειωθεί ότι η αποστολή της ΕΕ για κλιµατικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις έχει επίσης συγκεντρώσει περισσότερες από 200 λύσεις που θα βοηθήσουν τις πόλεις στην πορεία τους προς την κλιµατική ουδετερότητα.
Οι λύσεις καλύπτουν το A — «Advanced Renovation Support» έως Z — «Zero Emission Buses» (Προηγµένη στήριξη ανακαινίσεων) και διατίθενται στο αποθετήριο γνώσεων.
