» Και ο διαχρονικά “βρόμικος” ρόλος των Άγγλων στα εθνικά θέματα
Από τους Κάμπους Κυδωνίας η Επαναστατική Συνέλευση μετέφερε την έδρα της στον Στύλο Αποκορώνου και εν συνεχεία στον Βάμο, αναμένουσα τους εξ Ηρακλείου πληρεξούσιους που καθυστερούσαν δια την επικύρωση της «Συμβάσεως της Χαλέπας».
Εις το χωριό Πλάτανος Μεσσαράς Ηρακλείου κυριολεκτικά εσφάζοντο οι Ματζαμπετάκης και Κουρμούλης εναντίον του γέροντος και ινδάλματος Κόρακα, δολοφονούντες τους Γ. Μαρή και Γ. Κατεχάκη.
Μερικά μέλη της επιτροπής και αρκετοί Ρεθεμιώτες οπλοφόροι «καθάρισαν» επί τόπου τη δουλειά και η Συνέλευση ανακοίνωσε ότι δέχεται «όλως προσωρινήν την παρούσαν συνθηκολόγησιν… και ο μόνος πόθος του Κρητικού Λαού είναι η Ένωσις…» .
Η Τουρκία την 9η Νοεμβρίου 1878 επικύρωσε τη «Σύμβαση της Χαλέπας».
Η παραπάνω σύμβαση παραχωρούσε δικαιώματα στον χριστιανικό πληθυσμό της Κρήτης και πρώτος Διοικητής διορίσθη ο Κ. Αδοσίδης Πασάς.
Τάχιστα όμως αντικαθίσταται από τον Αλεξ. Καραθεοδωρή Πασά, καθόσον η Τουρκία είχε υπόνοιες δια συνεννοήσεις του πρώτου με τον Άγγλο πρόξενο δια την ίδρυση κρατιδίου ανεξαρτήτου υπό την προστασία της Αγγλίας, περιλαμβάνοντας Κρήτη-Ρόδο- Κύπρο κ.λπ. και θα διόριζαν Ηγεμόνα τον Κ. Αδοσίδη.
Οι ενέργειες αυτές των Άγγλων πρακτόρων έγιναν γνωστές στον ελληνικό Τύπο, όστις επετέθη κατά των Αγγλικών ραδιουργιών στην Κρήτη.
Στη συνέχεια ο Άγγλος πρόξενος αναφέρει στην Κυβέρνησή του ότι:
«Έλληνες πράκτορες μετά πολλών χρημάτων πείθουν και εξαγοράζουν αρχηγούς και άλλους ισχυρούς παράγοντες στην Κρήτη όπως επιζητούσι την Ένωση, ΑΛΛ’ ΟΤΙ Ο ΛΑΟΣ ΑΔΙΑΦΟΡΕΙ ΚΑΙ ΣΥΜΠΑΘΩΣ ΔΙΑΚΕΙΝΤΑΙ ΠΡΟΣ ΑΛΛΗΝ ΛΥΣΙΝ!».
Οι συκοφαντίες αυτές εξήγειραν θύελλα διαμαρτυριών και υπομνημάτων εις όλη την Κρήτη.
Διαμαρτυρίες, συγκεντρώσεις και υπομνήματα είχαμε σε Αθήνα, Πειραιά, Σύρο και άλλες πόλεις κατά των ψευδών διαδόσεων και έγινε ξεκάθαρο ότι ο λαός της Κρήτης μία είχε επιθυμία την ΈΝΩΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ.
Ο Αλεξ. Καραθεοδωρής διοίκησε μόνο 14 ημέρες και στη συνέχεια ανακλήθηκε και διορίσθηκε ο Ιω. Φωτιάδης.
(…και προ πάντων ο αναφανής τότε, με προβλέψεις μεγάλας, πολιτικός Αστήρ της Ελλάδος, Ελευθέριος Βενιζέλος,… σελ. 250)
Μ.Αναστασάκη, Ιατρού 1870-1967, «Ιστορία της Κισσάμου επί Τουρκοκρατίας»
————————
Δυστυχώς, ότι δεν κατάφεραν οι Άγγλοι το 1878 το κατάφεραν κατά το τέλος της Γερμανικής Κατοχής εξαγοράζοντας με εκατομμύρια χρυσές λίρες, από τον ελληνικό χρυσό, πολλούς «Έλληνες» και χωρίζοντας τους σε Χίτες (Βασιλικούς) και Κομμουνιστές, εξαφανίζοντας τη βούληση του λαού για Δημοκρατική λύση, αιματοκύλισαν τη χώρα, σαφώς και με ελληνικές ευθύνες ένθεν κακείθεν.
Το θλιβερό ρόλο εις βάρος της Δημοκρατίας στη Χώρα μας που έπαιξαν οι Άγγλοι. Τον είχαν αντιληφθεί και οι παλιοί καπετάνιοι όπως ο Αρχηγός Γιάννης Καλογερής και σε συνάντησή του με τους Γαβρίλη Παπαδάκη και Βαγγέλη Κτιστάκη τέλη Απριλίου του 1944, γέρος πλέον τους έδωσε τις εξής συμβουλές (αποσπάσματα από άσμα δημοτικό):
Γέρος βδομήντα δυό χρονώ,
άρρωστος στο κρεβάτι,
με φωτεινό του το μυαλό,
μνημονικό και μάτι!
μας είπε «καλά κάνετε
και τον εχθρό κτυπάτε»
και συμβουλές μας έδωσε
στη μάχη όντε πάτε…
«τον ύπνο να φοβόσαστε,
το δε βαριέσαι κι Άγγλους,
γιατί ΄ναι οι πιο χειρότεροι,
από εχθρούς μας άλλους».
*Ο Μιχάλης Κατσανεβάκης είναι Αρχιτέκτων Μηχανικός, Συγγραφέας – Ιστορικός Ερευνητής
